Liber mortuorum
Księga zmarłych polskich pallotynów i pallotynek
Dziś, to jest 4 grudnia 2024, mija rocznica śmierci
:
br. Gustaw Lipiński (†1939)br. Leon Kuczborski (†1979)ks. Stanisław Zyglewicz (†2016)
Wczoraj, to jest 3.12.2024, miała miejsce rocznica śmierci:
Brak wspomnienia zmarłych
W dniu jutrzejszym, to jest 5.12.2024, przypada rocznica śmierci:
ks. Tadeusz Czulak (†2010)
KILIAN Franciszek Borgiasz, Franciscus, sługa Boży (1895 – 1941), ksiądz, profesor seminarium, rektor seminarium 1927-28, radca regii polskiej 1928-32, sekretarz generalny stowarzyszenia 1932-37, radca prowincji polskiej 1937-41, męczennik AuschwitzUrodził się 10 X 1895 w Zawdzie, w parafii Szynwałd, w diecezji chełmińskiej. Był synem cieśli Władysława i Marii z d. Kobylska. Miał jednego brata i cztery siostry. Z czasem jego rodzice przeprowadzili się do Lipinek k. Jabłonowa Pomorskiego. Nauki gimnazjalne ukończył w Collegium Marianum, w Wadowicach na Kopcu. W 1915 wstąpił do stowarzyszenia. 14 IX 1915 otrzymał strój pallotyński. 3 IV 1916 został powołany do wojska niemieckiego, ale powrócił jako niezdatny do służby wojskowej i już 16 VIII 1916 został obłóczony po raz drugi. 10 X 1917 udał się na studia filozoficzno-teologiczne do Limburga, gdzie kształciła się pallotyńska młodzież niemieckiej prowincji. Pierwszą profesję złożył 19 V 1918, a wieczną 25 IX 1921. Święcenia kapłańskie otrzymał 9 VII 1922 w Limburgu.
Po powrocie do kraju został profesorem i prefektem gimnazjum w Sucharach (1923). W latach 1927-28 pełnił funkcję rektora w WSD w Ołtarzewie. W 1928 został mianowany radcą regii polskiej. W 1932 przez kilka tygodni przebywał w Rajcy k. Nowogródka (począwszy od 20 VI), obejmując dla polskiej regii dom, pola uprawne, budynki gospodarcze oraz piękny park i sad owocowy, ofiarowany przez hr. Adama Żółtowskiego (†1958). Był pierwszym rektorem tego domu. Zastąpił go
ks. Józef Kotlęga, późniejszy misjonarz w Urugwaju. Ks. Franciszek z ramienia zarządu polskiej regii badał też możliwość otwarcia stałej placówki pallotyńskiej we Francji. Rozważano wówczas przyjęcie od 1 V 1932 Roubaix (departament Nord) na północy Francji, ale po jego negatywnej opinii zrezygnowano z tej placówki. Ponadto w okresie międzywojennym duszpasterzował okresowo w Wielkim Poście oraz w miesiącach letnich wśród Polaków w Niemczech (1922-23, 1932-39) i we Francji (1932).
Ksiądz Franciszek specjalizował się w zakresie nauk biblijnych na Wydziale Teologicznym UW oraz od 1932 w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, gdzie uzyskał licencjaty z prawa kanonicznego i teologii biblijnej (8 VII 1935). Równocześnie w latach 1932-37 pełnił urząd sekretarza generalnego stowarzyszenia w Rzymie i redaktora „Analecta Piae Societatis Missionum”. Co tydzień udawał się z Rzymu do Lido di Ostia, by tam w pallotyńskim kolegium spowiadać chłopców. W 1936 pełnił funkcję wizytatora generalnego polskiej Prowincji Chrystusa Króla. Wziął udział w VII Kapitule Generalnej (1937). Po powrocie z Wiecznego Miasta był radcą prowincjalnym i profesorem nauk biblijnych, języka hebrajskiego, filozofii spekulatywnej i etyki w Ołtarzewie.
We IX 1939 wraz z prowincjałem i innymi księżmi wyjechał na tereny wschodnie. Tam pozostał aż do połowy II 1940 pracując duszpastersko w Iwacewiczach k. Baranowicz. Wtedy powrócił do Ołtarzewa. Był nadal profesorem w seminarium i udzielał się duszpastersko w okolicy. 16 V 1941 został aresztowany przez gestapo w Ołtarzewie i osadzony w więzieniu na Pawiaku, następnie wywieziony 28 V do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Został oznaczony numerem obozowym 16711. Z grupą księży skierowano go do karczowania drzew i kopania rowów melioracyjnych. Praca obozowa na błotach i mokradłach, głód, wyczerpanie, forsowne maszerowanie w drewniakach na miejsce pracy (5 km) zniszczyły jego silny organizm. K. Szweda tak opisuje warunki, w jakich przyszło ks. Kilianowi pracować: „Nogi zapadają wyżej kostek w glinę, łopaty oblepiają się tłustym iłem, ręce mdleją od ciągłego rzucania. Nie wolno na chwilę wyprostować krzyża czy ulżyć rękom, bo rozstawieni wzdłuż kolumny pracującej przodownicy pracy zaraz popędzają i okładają kijami”. W obozie z heroiczną odwagą rozwijał pracę apostolską: cierpiącym niósł pomoc duchową, więcej myślał o innych niż o sobie – zrozpaczonych więźniów skupiał na modlitwach pod blokiem, pocieszał, spowiadał, a nawet w skrytości wygłaszał kazania, co stało się powodem okrutnego pobicia przez kapo, gdy przyznał się do tego, że jest księdzem katolickim.
Dzięki wstawiennictwu ks. Konrada Szwedy, pielęgniarza w szpitalu obozowym, dostał się do lżejszej pracy, do „kartoflarni”, gdzie obierał ziemniaki. Również i tu, gdy zastępca kapo dowiedział się, że jest księdzem, pobił go dotkliwie i wyrzucił z komanda pracy. Następnie dostał się do tzw. Schonungsblock, który gromadził ludzi chorowitych, wycieńczonych, zgłodniałych i pobitych – niezdolnych do pracy. Kto tu trafił, zarażał się świerzbem, wrzodami i stawał się ofiarą wesz. Do tego dochodził głód (oprócz czarnego chleba otrzymywał rzadką zupę dla „nieprzydzielonych do pracy”). Ks. Kilian przyjął to doświadczenie z poddaniem się woli Bożej. Kontynuował pracę apostolską, myśląc bardziej o innych niż o sobie. Odwiedzał go wtedy ks. Szweda, przynosząc menażkę strawy czy kawałek chleba. „Z prawdziwą wdzięcznością przyjmował [...], zapewniał o modlitwach [...]. Opuchlizna jęła z nóg znikać, rosła nadzieja, że ks. Kiliana uda się wkrótce umieścić w pończoszarni”. Nie doszło jednak do tego, gdyż cały Schonungsblock został przez Raportführera Gerharda Palitzscha wysłany na śmierć głodową do bloku 13, zwanego blokiem śmierci. Pożegnał go ze łzami w oczach i wyspowiadał przed pójściem na ten blok ks. K. Szweda.
„Karniak ogrodzony wysokim, ślepym płotem był zupełnie izolowany od reszty bloków. Podanie kawałka chleba czy jakakolwiek komunikacja była niemożliwa. Dochodziły nas tylko przytłumione jęki i rozpaczliwe prośby: »Koledzy, ratujcie nas, dajcie co zjeść«. Skazanym na śmierć głodową dawano na dobę trochę zupy, a raczej wody brudnej z ogniłych kartofli i odrobinę chleba. Do tego męczono ich w okrutny sposób, by przyśpieszyć ich śmierć. Dowódca karniaka – czarny, o krogulczym wyrazie twarzy »Esman« kazał stać im na podwórzu w półprzysiadzie, z rękami założonymi na karku lub w pozycji na baczność. Gdy padał deszcz, kazał »kulać się« w błocie. Szczuł ich psami, doznawał prawdziwej rozkoszy, kiedy wściekły wilczur na jego oczach rozpruwał człowieka i pożerał płaty ciepłego mięsa. Gdy ktoś nie mógł skonać, rzucał mu na szyję pętlicę i dusił, dopóki nie wyzionął ducha, względnie też okutym obcasem rozszczepiał czaszkę. Śmierć święciła swe triumfy. Nieprzytomnych i zmarłych rzucano na jedną kupę i pozostawiano do wieczora własnemu losowi. Wieczorem pielęgniarze znosili trupy – czasem jeszcze żywe – do kostnicy szpitala, a stąd wozami transportowali do krematorium” (K. Szweda).
W takich okolicznościach ks. Kilian zmarł śmiercią głodową 10 XI 1941 o godz. 7.20. Jego zwłoki zostały spalone w piecu krematoryjnym. Kiedy wiadomość o jego śmierci rozeszła się po obozie, więźniowie, którzy go znali, mówili: „Nasz apostoł nie żyje. To prawdziwy męczennik za wiarę i Polskę”. Na VIII Kapitule Generalnej w Rzymie w 1947 został zaprezentowany jako prawdziwy męczennik i kandydat do chwały ołtarzy. Kapituła postanowiła, by w polskiej prowincji ustanowić postulatora pomocniczego, który gromadziłby materiały o życiu, apostolstwie i męczeństwie ks. Kiliana i innych męczenników. Został nim
ks. Józef Wróbel. Ks. F. Kilian odznaczał się wielkim umiłowaniem Kościoła, stowarzyszenia i Ojczyzny. Obecnie jest kandydatem na ołtarze w grupie Henryka Szumana i 122 towarzyszy (II grupa męczenników z okresu II wojny światowej). Proces beatyfikacyjny rozpoczął się oficjalnie 17 IX 2003 w Warszawie. Rzeźbiarz
Wojciech Durek umieścił sylwetkę ks. Kiliana w nastawie ołtarza św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Ołtarzewie. Tam na tle krematoryjnego pieca
ks. Józef Jankowski jedną ręką podtrzymuje skrajnie wycieńczonego ks. Franciszka, co podkreśla jego bezwładnie opadająca głowa.
W literaturze funkcjonuje też błędna data jego śmierci w obozie – 2 III 1942. Jego siostra Władysława wstąpiła do pallotynek (1911-1986, w zgromadzeniu
Janina).
Fotografia: Jubileusz seminarium duchownego 1918-1968, Ołtarzew 1970, 47
Ostatnio zmodyfikowano: 12 stycznia 2015 (uzupełniono 24 czerwca 2016)
Tekst biogramu: Tylus Stanisław,
Leksykon polskich pallotynów (1915-2012), Ząbki 2013, 263-265
Indeks zmarłych według daty śmierci
Alfabetyczny indeks zmarłych
Indeks zmarłych z podziałem na lata śmierci
Miejsca spoczynku polskich pallotynów wraz ze zdjęciami
Ci, co odeszli ze Stowarzyszenia
Więzi Kardynała Franciszka Macharskiego z pallotynami
Rocznice pallotyńskich wydarzeń
Ks. Stanisław Jurkowski SAC, duszpasterz polonijny we Francji
Bereza Kartuska
Suchary
Indeksy i biogramy sporządził ks. Stanisław Tylus SAC
Kontakt: stansac@wp.pl
Stan z 30 października 2024
Wszelkie prawa zastrzeżone! Kopiowanie, powielanie i wykorzystywanie tekstów i fotografii bez zgody autora strony jest zabronione.
Liber mortuorum w latach 2020-2024. Przeszłość i przyszłość
1. Krótka historia strony Liber mortuorum
a) Pierwsze biogramy zmarłych pallotynów ukazały się na stronie internetowej WSD Ołtarzew w styczniu 2007 r. Autorem ich był ks. Janusz Dyl SAC, który tworzył je pod niezrealizowaną przez niego „Księgę zmarłych pallotynów”. W maju 2009 r., wraz z przebudową strony internetowej, zostały one zastąpione życiorysami, które również pochodziły z książki ks. Dyla pt. Pallotyni w Polsce w latach 1907-1947, Lublin 2001, s. 397-475. Te krótkie biogramy zostały doprowadzone do lat 1998-99 (nie były też kompletne i nie uwzględniały członków Regii Miłosierdzia Bożego). Od tego czasu ks. Stanisław Tylus SAC sporządził Indeks zmarłych według daty śmierci i dołączył wszystkie brakujące życiorysy zarówno z obu polskich prowincji, jak i Regii Miłosierdzia Bożego. Na stronie Seminarium ołtarzewskiego biogramy te istniały do 2013 r.
b) Nowe, obecnie istniejące biogramy zmarłych pallotynów, zostały napisane przez ks. Stanisława Tylusa SAC. W 2011 r. zostały one umieszczone na stronie http://www.pallotyni.pl, pod nazwą LIBER MORTUORUM. Początkowo były to tylko biogramy polskich pallotynów i przełożonych generalnych Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego oraz życiorysy pallotynek. Poszerzona i poprawiona ich wersja (ale bez pallotynek i przełożonych generalnych pallotynów) została opublikowana drukiem (Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów 1915-2012, Ząbki 2013, ss. 694).
c) W latach 2013-15 strona Liber mortuorum (http://pallotyni.eu/Liber.mortuorum/zmarli_index.php) została poszerzona o życiorysy pallotynów i pallotynek pochodzenia polskiego oraz ekspallotynów, którzy zmarli jako księża diecezjalni lub w innym instytucie życia zakonnego. Od listopada 2014 r. dołączone zostały też biogramy pallotynek pracujących w Polsce lub pochodzących z terenów polskich, jak również ich przełożone generalne. W 2015 r. rozszerzono zakres przedmiotowy strony o nowe kategorie: Słudzy Boży spoza Polski i Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich. Niezależnie od tego uaktualniane były kategorie Polskich pallotynów i Pallotynek, którzy odeszli do wieczności w okresie lat 2013-15. W celu szybszego znalezienia poszukiwanego biogramu przemodelowano Indeks zmarłych według daty śmierci oraz sporządzono nowy Alfabetyczny indeks zmarłych oraz Indeks zmarłych z podziałem na lata śmierci.
d) W listopadzie 2017 r. strona została umieszczona w domenie https://LiberMortuorum.pl/
skąd jej zawartość jest dostępna w serwisach takich jak: http://www.pallotyni.pl, http://sac.org.pl
e) W 2015 r. strona Liber mortuorum aktualizowana była kilkanaście razy. Pojawiło się na niej 88 nowych biogramów, głównie pallotynek (65). Tego roku, praktycznie w 50% istniejących biogramów, zostały wprowadzone liczne uzupełnienia i poszerzenia, a także poprawiono zauważone błędy. Zmiany w poszczególnych biogramach sygnalizowane są informacjami naniesionymi pod konkretnym biogramem. Pod określeniem Zmienione lub Uzupełnione biogramy autor ma na myśli nie tylko istotną lub większą partię zmian, ale i pewne drobne informacje, które pojawiały się niezależnie od ich zaznaczenia. W 2016 r. dodano 28 nowych biogramów, zaś w 2017 r. pojawiło się 14 biogramów.
2. Stan aktualny biogramów
a) W latach 2022-2023 strona Liber mortuorum poszerzyła się o łącznie o 24 biogramy, z których 23 to nowe biogramy polskich pallotynów: ks. Charchut Stanisław (†9 II 2022), ks. Daniel Leszek (†20 III 2022), ks. Tomasiński Tadeusz (†1 VI 2022), ks. Matuszewski Stanisław (†23 VI 2022), br. Mystkowski Mieczysław (†1 VII 2022), br. Szporna Wojciech (†5 X 2022), ks. Stasiak Władysław (†29 X 2022), ks. Bławat Anastazy (†1 I 2023), ks. Szczotka Marian (†28 I 2023), ks. Jurkowski Stanisław (†10 II 2023), ks. Czaja Piotr (†25 II 2023), ks. Szczepański Józef (†19 V 2023), ks. Bazan Tadeusz (†15 VI 2023), ks. Borowski Tomasz (†20 VI 2023), ks. Kantor Stanisław (†20 VI 2023), br. Kubiszewski Jan (†3 X 2023), ks. Wierzba Jacek (†21 XI 2023), ks. Kozłowski Józef (†26 XI 2023), ks. Rembisz Zbigniew (†7 XII 2023), ks. Bober Szczepan (†24 XII 2023). Ukazał się również jeden biogram przełożonych geberalnych i biskupów - bp Freeman Séamus (†20 VIII 2022).
Tabela. Stan aktualny biogramów na koniec grudnia 2014-2024 r.
| Kategorie pallotyńskich biogramów | XII
2014 | XII
2015 | XII
2016 | XII
2017 |
XII
2018 |
XII
2019 |
XII
2020 |
XII
2021 |
XII
2022 |
XII
2023 |
2024 |
| Polscy pallotyni | 368 | 377 | 387 | 395 |
401 |
404 |
419 |
431 |
442 |
455 |
+3 |
| Pallotyni polskiego pochodzenia (*) | 14 | 16 | 18 | 18 |
18 |
18 |
18 |
18 |
18 |
18 |
|
| Przełożeni generalni i biskupi | 19 | 19 | 20 | 22 |
23 |
25 |
25 |
26 |
27 |
27 |
|
| Słudzy Boży spoza Polski | -- | 5 | 6 | 6 |
6 |
6 |
6 |
6 |
6 |
6 |
|
| Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich (✺) | -- | 7 | 11 | 13 |
13 |
13 |
13 |
13 |
13 |
13 |
|
| Ekspallotyni (**) | 23 | 23 | 25 | 25 |
25 |
25 |
25 |
25 |
25 |
25 |
|
| Pallotynki (przełożone generalne i siostry pracujące w Polsce lub pochodzące z terenów polskich zostały oznaczone znakiem ☼) | 47 | 112 | 113 | 114 |
118 |
122 |
127 |
130 |
130 |
130 |
|
| Przyjaciele SAC i ci, co odeszli od Stowarzyszenia | -- | -- | 7 | 8 |
8 |
8 |
9 |
9 |
9 |
9 |
|
| Razem | 471 | 559 | 587 | 601 |
612 |
621 |
642 |
658 |
670 |
683 |
+3 |
b) W latach 2018-2021 strona Liber mortuorum poszerzyła się o 24 nowych biogramów. W grupie Polskich pallotynów i Pallotynek znalazły się następujące biogramy: s. Speransa Joniec (†11 II 2018), s. Teresa Matula (†1 VI 2018), ks. Jerzy Maj (†24 VI 2018), br. Jan Bandoszek (†28 VII 2018), ks. Tadeusz Płonka (†24 VIII 2018), ks. Bogdan Kusznir (†26 VIII 2018), s. Majola Rataj (†6 XI 2018) , s. Jadwiga Waszczeniuk (†17 XI 2018), ks. Józef Świerkosz (†20 XII 2018) , ks. Andrzej Biernacki (†23 XII 2018), s. Władysława Sitarz (†27 IV 2019) , s. Helena Szaniawska (†22 VII 2019), ks. Witalij Wezdeckij (†24 VIII 2019), s. Martyna Gumul (†9 IX 2019), s. Estera Stachnik (†20 IX 2019), ks. Kazimierz Czulak (†29 IX 2019), br. Tadeusz Wojciechowski (†12 XII 2019), ks. Stanisław Kobielus (†3 I 2020), br. Jan Cuper (†18 II 2020), ks. Józef Żemlok (†16 III 2020) i ks. Józef Liszewski (†18 III 2020). ks. Żemlok Józef (†16 III 2020), ks. Liszewski Józef (†18 III 2020), ks. Kantor Wiesław (†5 V 2020), ks. Latoń Jan (†7 V 2020), s. Wołosewicz Wirginitas (†17 V 2020), s. Hetnał Maria (†14 VI 2020), s. Otta Agnieszka (†15 VII 2020), ks. Korycki Jan (†31 VII 2020), ks. Szewczul Jerzy (†6 X 2020), s. Smentoch Kryspina (†14 X 2020), s. Suchecka Zofia (†19 X 2020), ks. Domagała Stefan (†24 X 2020), ks. Dragiel Mirosław (†30 X 2020), ks. Pytka Kazimierz (†5 XI 2020), ks. Domański Ryszard (†10 XI 2020), ks. Młodawski Grzegorz (†22 XI 2020), ks. Lisiak Józef (†27 XII 2020), s. Klekowska Mariola (†27 XII 2020), ks. Dzwonkowski Roman (†30 XI 2020), s. Wojtczak Urszula (†9 I 2021), ks. Błaszczak Jerzy (†15 I 2021), ks. Rykaczewski Tadeusz (†9 II 2021), ks. Czulak Antoni (†23 IV 2021), ks. Daniel Edward (†17 IV 2021), s. Gojtowska Agnieszka (†27 V 2021), ks. Nowak Kazimierz (†14 V 2021), s. Pruszyńska Zefiryna (†1 V 2021), ks. Zając Jan (†4 VII 2021), ks. Kot Jan (†8 VII 2021), ks. Mugobe Banuni Ignace (†26 VII 2021), ks. Kończak Jan (†11 VIII 2021), ks. Stachera Kazimierz (†24 VIII 2021), ks. Orlikowski Stanisław (†9 X 2021) i br. Dziczkiewicz Franciszek (†21 X 2021). Grupę Przełożonych Generalnych i pallotyńskich biskupów reprezentują: bp Konrad Walter (†20 IX 2018), bp Thomas Thennatt (†14 XII 2018), bp Alojzy Orszulik (†21 II 2019) i abp Hoser Henryk (†13 VIII 2021).
c) W latach 2018-19 autor strony przeprowadził kwerendę materiałów zawartych w archiwum domu pallotyńskiego w Gdańsku (dom przy ul. Elżbietańskiej). Niezależnie od tego, trwała kwerenda materiałów w Archiwum Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie. Szerokiemu badaniu poddawane były materiały, które autor strony pozyskał wcześniej w Archiwum Generalnym Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Rzymie, w Archiwum Regii Miłosierdzia Bożego w Paryżu i w Archiwum Sekretariatu Prowincji Zwiastowania Pańskiego w Poznaniu. Wiele nowych informacji autor otrzymał od osób prywatnych i instytucji. Istniejące biogramy są systematycznie wzbogacane o fotografie, zarówno portretowe, jak i grupowe (sytuacyjne). Zdjęcia pochodzą głównie ze zbiorów Archiwum Prowincji Chrystusa Króla, ale i wielu osób prywatnych, którym pragnę jeszcze raz serdecznie podziękować
3. Zrealizowane plany z ubiegłych lat (zapowiadane i niezapowiadane)
a) Z dniem 12 stycznia 2015 r. zostały wymienione na stronie Liber mortuorum wszystkie dotychczasowe wersje życiorysów pallotynów polskich zmarłych do 2012 r. W ich miejsce wprowadzono biogramy zaczerpnięte z publikacji autora strony (Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów 1915-2012, Ząbki 2013). Inne kategorie pozostały bez zmian.
b) Zgodnie z zapowiedziami od sierpnia 2015 r. włączane są stopniowo do strony Liber mortuorum biogramy niemieckich pallotynów, działających przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich. Na chwilę obecną włączono biogramy 13 niemieckich pallotynów, umieszczając przy ich nazwisku symbol ✺.
c) Spośród nie sygnalizowanych wcześniej zmian na stronie Liber mortuorum pojawiła się od maja 2015 r. nowa grupa biogramów, to jest pallotyńskich sług Bożych spoza Polski. Obecnie w jej ramach można znaleźć 6 biogramów. Są to życiorysy: bł. Richarda Henkesa (†1945), bł. Elisabetty Sanny Porcu (†1857), Josefa Englinga (†1918), Josefa Kentenicha (†1968), Franza Reinischa (†1942) i bpa Heinricha Vietera (†1914).
d) Wśród nowych inicjatyw, nie sygnalizowanych wcześniej, należy wymienić dział Materiały źródłowe. Dział ma za zadanie poszerzać naszą wiedzę na temat życia i działalności zmarłego.
e) Dołączono również Miejsca spoczynku polskich pallotynów. Jest to alfabetyczny układ według miejsc pochówków, w których złożono zmarłych Współbraci. Obejmuje zarówno obszar Polski, jak i całego świata. Na końcu listy umieszczono też miejsca pochówków pallotynów z niemieckiej Prowincji Świętej Trójcy, spoczywających na ziemi polskiej, pallotynek i ekspallotynów. Pierwotna wersja została umieszczona 31 października 2015 r.
f) W styczniu 2016 r. umieszczono na stronie Liber mortuorum biogram ks. Antoniego Słomkowskiego †1982, kapłana archidiecezji gnieźnieńskiej, profesora i rektora KUL (i materiały źródłowe, którymi są jego wspomnienia na temat kontaktów z pallotynami), zapoczątkowując w ten sposób grupę przyjaciół SAC. Grupa aktualnie obejmuje 8 nazwisk i będzie ona stopniowo realizowana w najbliższych latach.
g) Uzupełniono i poszerzono biografie w kategorii Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich i Pallotyńscy słudzy Boży spoza Polski. Kontynuowane będą dalsze prace nad uzupełnianiem i poszerzaniem dotychczasowych biogramów, bowiem kwerenda materiałów archiwalnych dostarcza wiele nowych i nieznanych do tej pory informacji.
h) Na początku 2016 r. dołączono do strony Liber mortuorum zestawienie chronologiczne, które zostało zatytułowane: Rocznice pallotyńskich wydarzeń przypadających w 2016 roku. Autor strony zestawił wydarzenia, jakie dokonały się w latach: 1916 (100 lat temu), 1941 (75 lat temu), 1966 (50 lat temu) i 1991 (25 lat temu). W 2020 r. w miejsce w.w. Rocznic pojawi się Kalendarium pallotyńskie, które autor systematycznie publikuje na swoim profilu FB - https://www.facebook.com/profile.php?id=100012227057005.
i) Spośród innych planów zrealizowanych planów było zakończenie Kalendarium dziejów Regii Miłosierdzia Bożego (1946-2019).
5. Uwagi i prośba o materiały
Wszystkich zainteresowanych biogramami zmarłych pallotynów lub pallotynek proszę o ewentualne spostrzeżenia i uwagi dotyczące treści biogramu lub innych kwestii. Ponadto zachęcam Wszystkich do przekazywania fotografii, informacji lub materiałów (jeśli trzeba, oczywiście do zwrotu) na adres e-mailowy: stansac@wp.pl lub listownie na adres: Pallotyński Instytut Historyczny, ul. Skaryszewska 12, 03-802 Warszawa.
Stroną techniczną Liber mortuorum już od 15 lat (od 2009 r.) zajmuje się Pan Donat Jaroszewski. Za lata współpracy, cierpliwość i wszelaką pomoc w tym zakresie jestem Mu bardzo wdzięczny.
Warszawa 28 I 2024
Stanisław Tylus SAC
Autor strony przy relikwiach św. Wincentego Pallottiego w kościele SS. Salvatore in Onda przy via dei Pettinari w Rzymie (8 XII 2014)
W Archiwum Regii Miłosierdzia Bożego w Paryżu (7 II 2015)
30. rocznica święceń kapłańskich. Ołtarzew 10 V 2016. Od lewej księża: Waldemar Seremak, Jerzy Suchecki, Marian Kowalczyk, Tadeusz Pawłowski, Zbigniew Rembisz, Józef Targosz, Andrzej Majchrzak, Stanisław Tylus, Krzysztof Wojda, Kazimierz Szczepanik, Józef Nowak, Edward Grudziński, Wojciech Pietrzak, Edward Szram i br. Franciszek Dziczkiewicz
TYLUS STANISŁAW, LEKSYKON POLSKICH PALLOTYNÓW (1915-2012), APOSTOLICUM Ząbki – PALLOTTINUM Poznań 2013, ss. 694
Publikacja Leksykon polskich pallotynów zawiera 356 biogramów polskich pallotynów zmarłych w latach 1915-2012. W książce został zastosowany układ alfabetyczny. Do biogramów zostały dołączone fotografie portretowe. Pod każdym biogramem została zamieszczona literatura, zawierająca bibliografię przedmiotową. Publikację zamyka indeks osobowy.
Podstawę źródłową niniejszej pracy stanowią akta osobowe zgromadzone w: Archiwum Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie, Archiwum Sekretariatu Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie, Archiwum Regii Miłosierdzia Bożego w Paryżu, Archiwum Generalnym Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Rzymie i Archiwum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W pracy zostały uwzględnione „Wiadomości Polskiej Prowincji SAK” (do 1993), „Wiadomości Prowincji Chrystusa Króla” (1993-2012), „Annuntianda. Biuletyn Prowincji Zwiastowania Pańskiego SAK” (1994-2012). Pomocne okazały się katalogi stowarzyszenia i prowincji polskich, czasopisma wydawane przez pallotynów i kroniki poszczególnych domów. Nie bez znaczenia były również relacje ustne żyjących członków stowarzyszenia i przedstawicieli rodzin zmarłych.
Zmarli współbracia tworzyli pallotyńską historię i byli nieomal wszechobecni w wielu dziedzinach polskiej kultury XX-XXI w., np. w nauce, literaturze i wszelkiego rodzaju piśmiennictwie oraz w działalności edukacyjnej, wychowawczej i wydawniczej, a także w pracach na rzecz emigracji, misji i apostolstwa świeckich. Pośród nich są postacie bardzo znane, które wywarły duży wpływ na dzieje Kościoła polskiego, m.in.: ks. Alojzy Majewski, ks. Wojciech Turowski czy Sł. B. ks. Stanisław Szulmiński, albo przeszły do historii Polski dzięki wielkiej miłości do Ojczyzny, jak Bł. ks. Józef Stanek czy ks. Franciszek Cegiełka i wielu innych.
Jednak w Leksykonie znajdują się nie tylko ci najwięksi, ale wszyscy, którzy żyli i działali w polskich strukturach stowarzyszenia w kraju i poza nim. O każdym z nich, nawet najskromniejszym bracie, kleryku czy nowicjuszu, możemy dowiedzieć się wszystkiego, co można było wydobyć ze źródeł i opracowań.
Książka jest już niedostępna w sprzedaży.