Liber mortuorum

Księga zmarłych polskich pallotynów i pallotynek

Dziś, to jest 28 marca 2024, mija rocznica śmierci:
br. Tadeusz Kwiecień (†1995)

Wczoraj, to jest 27.03.2024, miała miejsce rocznica śmierci:
ks. Wilhelm Whitmee (†1909)

W dniu jutrzejszym, to jest 29.03.2024, przypada rocznica śmierci:
Brak wspomnienia zmarłych

PELLOWSKI Norbert Jan sługa Boży (1903 – 1942), ksiądz, kapelan VII Obwodu AK PELLOWSKI Norbert Jan sługa Boży (1903 – 1942), ksiądz, kapelan VII Obwodu AK "Obroża", ps. Roman, męczennik Auschwitz, miłosierny Samarytanin

Urodził się 27 I 1903 w Hohenstein, obecnie Pszczółki, na terenie diecezji chełmińskiej, jako syn rolnika Franciszka i Marcjanny z d. Plata. Rodzina liczyła siedmioro dzieci. Rodzice wyjątkowo dbali o polski język i zwyczaje, co stało się powodem ich wysiedlenia. Osiedlili się w Starych Polaszkach k. Kościerzyny, organizując tam podczas I wojny światowej tajne nauczanie w zakresie historii, geografii i języka polskiego. Wydawali tajne polskie czasopismo, przepisywane ręcznie przez całą rodzinę, a redagowane przez Norberta. On sam po ukończeniu seminarium nauczycielskiego przez pewien czas pracował jako nauczyciel w szkole podstawowej. Do stowarzyszenia wstąpił 15 IX 1924 w Wadowicach, gdzie otrzymał sutannę 7 X 1925. Pierwszą profesję złożył 24 IX 1927 w Sucharach na ręce ks. Wojciecha Turowskiego (†1959). Studia filozoficzne odbywał w Sucharach i Ołtarzewie (1926-28), teologiczne w Rzymie na Gregorianum (1928-31). Święcenia kapłańskie otrzymał 19 VII 1931 w Rzymie z rąk kard. Francesca Marchettiego-Selvaggianiego. W roku akademickim 1931/1932 zakończył swe studia teologiczne w Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie.

W latach 1933-41 był nauczycielem religii w szkołach powszechnych w Ołtarzewie i Ożarowie Mazowieckim. Założył tam Krucjatę Eucharystyczną dla dziewcząt po I Komunii Świętej. Prowadził Sodalicję Mariańską i chór. Dla młodzieży organizował przedstawienia teatralne i urządzał wycieczki do Puszczy Kampinoskiej.

We IX 1939 był komendantem obrony przeciwlotniczej (OPL). Następnie spełniał funkcję kapelana VII Obwodu AK "Obroża" na terenie Ożarowa (7 Rejon "Jaworzyn"). Redagował konspiracyjne pismo „Orzeł Biały”, prowadził tajne nauczanie w zakresie szkoły średniej i kursy sanitariuszek. W stowarzyszeniu pełnił początkowo urząd radcy domowego (od 1933), a potem ekonoma ołtarzewskiego do 1 XII 1939 (we wrześniu w czasie walk spłonął dzierżawiony majątek w Umiastowie, który był głównym źródłem żywności dla seminarium). Od 1 XII ks. Norbert pracował w Huszczy k. Białej Podlaskiej, zastępując ks. Ludwika Brodę, który przybył do Ołtarzewa jako ojciec duchowny seminarium. Po powrocie do Ołtarzewa został ponownie ekonomem, od 13 VII 1940 aż do swego aresztowania, w trudnym okresie wojny, gdy seminarium ołtarzewskie kształciło kleryków z wielu seminariów duchownych Polski (był przeciwnikiem otwarcia seminarium w 1939). Pracował w Radzie Głównej Opiekuńczej spieszącej z pomocą biednym z terenu Ożarowa Mazowieckiego (był tu obóz przejściowy dla mieszkańców Warszawy). Razem z ks. Józefem Jankowskim i ks. Franciszkiem Madejem brał udział w sabotażu przeciw armii niemieckiej, polegającym na niszczeniu motocykli wojskowych kolumn zmotoryzowanych, stacjonujących w Ołtarzewie, przez wsypywanie do silników środków chemicznych.

Wraz z ks. Stanisławem Jaworskim 17 V 1941 został aresztowany przez gestapo i osadzony na Pawiaku, a 28 V przewieziony do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. W transporcie tym był również o. Maksymilian Maria Kolbe. W okrutnych i wyniszczających warunkach hitlerowskiego obozu ciężko zachorował. Oprawcy bowiem dosypywali do jedzenia saletrę, która spalała tkanki przewodów trawiennych i paraliżowała funkcjonowanie żołądka. Przyjmowany pokarm wychodził bezwiednie wraz z krwią. Organizm powoli zamierał. Umieszczony na oddziale chorób zakaźnych (Durchfall, oddział chorych na biegunkę) obozowego szpitala, ks. Norbert w okresach rekonwalescencji pomagał chorym (opatrywał rany, czyścił baseny), ale przede wszystkim słowem kapłańskim przekazywał w serca chorych otuchę, wiarę i nadzieję (obok niego leżał Józef Kamala-Kurhański (†1941), były komendant obozu w Berezie Kartuskiej). W strasznych warunkach obozowych zyskał sobie nawet ewangeliczny przydomek Miłosiernego Samarytanina (relacja ks. Konrada Szwedy, RP 7(1966) 245). Całkowicie wycieńczony, po powtórnym ataku choroby układu trawiennego, zmarł 15 III 1942 o godz. 8.40. Był oznaczony numerem obozowym 16769. Zwłoki jego spalono w krematorium. Jest kandydatem na ołtarze w grupie Henryka Szumana i 122 towarzyszy (II grupa męczenników z okresu II wojny światowej). Proces beatyfikacyjny rozpoczął się oficjalnie 17 IX 2003 w Warszawie. Nazwisko ks. Norberta widnieje na cmentarzu w Ołtarzewie, na tablicy upamiętniającej poległych członków Armii Krajowej.

Ksiądz Norbert przeżywał głęboko tajemnicę Eucharystii i starał się zachęcić dzieci i młodzież do częstej Komunii św. Odznaczał się skromnością, prostotą i życzliwością w stosunku do ludzi. Był kapłanem radosnym, rozśpiewanym i pełnym humoru. Miał oczy otwarte na potrzeby innych, co zjednywało mu szacunek i sympatię środowiska. Takim duchem ofiary i służby wykazywał się nawet w obozie, jak wspomniano wyżej. Tam 25 IX 1941 napisał wiersz dedykowany ks. Szwedzie, jego przyjacielowi (O, Ty, kochany, co jak Jan nad Jordanem, WPChK 1996, nr 12, 578; O, mężu Boży, w: Szweda Konrad, Kwiaty na Golgocie, Poznań-Warszawa 1982, 34-35). W "Kalendarzu Królowej Apostołów" zamieścił 4 artykuły: Jak starego Werocha diabeł gonił (1932, 100-101), Katakumby (1932, 112-115), Dobry Janeczek i Pallotti (1933, 37-39) oraz Wawrzon z Wróblego Zdroju (1934, 73-74).

W stowarzyszeniu był jego młodszy brat Alfons. Urodził się w Nowej Kiszewie 25 VII 1908, w diecezji chełmińskiej. Do gimnazjum uczęszczał w Kościerzynie, a od 1 IX 1926 do Collegium Marianum na Kopcu (od VI klasy). Tutaj rozwijał swój talent muzyczny, prowadząc chór i zespoły muzyczne. Naukę w gimnazjum kopieckim ukończył 25 VI 1928. Sutannę stowarzyszenia przyjął 15 VIII 1928 w Ołtarzewie z rąk ks. Wojciecha Turowskiego. Tam też w latach 1929-31 studiował filozofię, a 1928-30 prowadził chóry – męski oraz chłopięcy. Tam również 15 VIII 1930 złożył pierwszą profesję, a wieczną 3 lata później. W latach 1931-32 odbywał studia teologii w Limburgu, gdzie pod kierunkiem Hermanna Nekesa SAC 1, prowadził m.in. badania dotyczące muzyki afrykańskiej. Studia teologiczne kontynuował 1932-35 w Sucharach i tam 1932-34 kierował męskim chórem Schola cantorum. Święcenia kapłańskie przyjął 17 VI 1934 w Poznaniu z rąk Augusta kard. Hlonda.

Od jesieni 1935 przebywał na Kopcu jako nauczyciel śpiewu i magister studentów w Collegium Marianum oraz wykładowca śpiewu gregoriańskiego w seminarium duchownym. W tym czasie w Wadowicach założył i prowadził: orkiestrę dętą, mandolinową, 120-osobowy chór chłopięcy i męski Gimnazjum i Liceum w Wadowicach oraz 60-osobowy studencki chór męski. W 1936 odbył kurs bibliotekarski i uporządkował bibliotekę kopiecką. Przed wybuchem II wojny światowej uczęszczał do Konserwatorium Państwowego w Warszawie, studiując m.in. grę na organach w klasie Bronisława Rutkowskiego (†1964) oraz teorię muzyki u Kazimierza Sikorskiego (†1986). 16 XI 1939 przybył do Ołtarzewa, od 19 XI pracował w Radomiu, a od 7 I 1942 w Warszawie, prowadząc chóry oraz zajmując się działalnością organmistrzowską. Równocześnie angażował się w tajne nauczanie, ucząc języka polskiego, historii oraz języków obcych (biegle władał 5 językami). Był też kapelanem VII Rejonu AK "Obroża" na terenie Ożarowa Mazowieckiego (wraz z ks. Franciszkiem Madejem). Uczestniczył w powstaniu warszawskim, a po jego upadku przebywał krótko w Ołtarzewie, Krakowie, Wadowicach, Kalwarii Zebrzydowskiej i Radomiu.

Od 15 X 1945 studiował na Wydziale Teorii Muzyki, Kompozycji i Dyrygentury w Państwowym Konserwatorium w Krakowie (od 1 II 1946 Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Krakowie). W tym czasie prowadził także na UJ chór męski wykonujący chorał gregoriański. Dyplom artysty-muzyka w zakresie teorii muzyki uzyskał 20 XII 1948. Już 5 VI tego roku został skierowany przez przełożonych do Ołtarzewa, gdzie uczył śpiewu i liturgiki. W 1950 na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Watykanie zdobył I miejsce. O tym fakcie pisał 12 VI 1950 w liście do rodziny: "Przyjechał najwyższy przełożony z Rzymu i publicznie powiedział, że moje utwory muzyczne już tam mają. Poddali je nawet pod sąd "jury" i okazało się, że moje utwory są ze wszystkich nadesłanych najlepsze. Nawet Włosi je bardzo chwalili i włączają do swego repertuaru. [...] to niemały dla mnie sukces [...] utwory moje przewyższają te, które 20 narodów z różnych stron świata nadesłało. [...] nigdy nie myślałem, że będzie urządzony konkurs i że wezmę w nim I nagrodę [... i że] pieśń O, Regina Apostolorum będzie śpiewana w Rzymie i w różnych krajach: Francji, Szwajcarii, Niemczech, Włoszech, Anglii, Ameryce, Brazylii, może nawet w Afryce i Australii jako pieśń maryjna".

W 1950 Alfons odszedł ze stowarzyszenia. Był inicjatorem i fundatorem wzniesienia pomnika upamiętniającego ks. Norberta Jana Pellowskiego w Starych Polaszkach obok domu, w którym mieszkała rodzina Pellowskich (przesiedlana z powodu angażowania się w działalność patriotyczną). Pomnik wykonał mistrz kamieniarski Konrad Raca. Umieszczony na nim, wybity w brązie, portret Norberta, sporządzony został – jak wspominał Alfons – przez ucznia Xawerego Dunikowskiego. Fakt ten przywołuje list Henryka Ratzy, syna Konrada Racy, z 30 I 2004: "W latach pięćdziesiątych, brat ks. Norberta – Alfons – zlecił mojemu ojcu Konradowi Racy, zam. w Czersku, wykonanie granitowego obelisku, upamiętniającego męczeńską śmierć w Oświęcimiu ks. Norberta Pellowskiego. Umieszczoną na tym obelisku tablicę z podobizną ks. Norberta wykonał w brązie artysta z Warszawy. Obelisk został postawiony koło rodzinnego domu Pellowskich w Polaszkach (woj. pomorskie) i stoi tam do dnia dzisiejszego".

Alfons jest autorem muzyki do pallotyńskich pieśni: Królowo pallotyńskich dróg (obecnie Królowo apostolskich dróg"Maryjo, podaj nam swą dłoń", na 4-głosowy chór mieszany), Zew Pallottiego – "O bracia, podnieśmy swe czoła, by wzrokiem ogarnąć ten łan" (na 4-głosowy chór męski), Apostolorum concio (na 4-głosowy chór męski), Hymn pallotyński (oprac. układu rytmicznego oraz oprac. na 1 głos wokalny, violino I, violino II, violino obligato, viola, violoncello, contrabasso, harmonium, pianoforte), Te Reginam (versus: Józef Wróbel SAC, na 4-głosowy chór męski), Custodivit nos. Responsorium V ad Matutinum BMV Reginae Apostolorum – fuga duplex (na 4-głosowy chór mieszany), O, Regina Apostolorum (na 4-głosowy chór męski oraz oprac. na 4-głosowy chór mieszany), Hymn na cześć błogosławionego Wincentego Pallottiego (na 4-głosowy chór męski oraz oprac. na 4-głosowy chór mieszany), Congregabo oves. Responsorium VIII ad Matutinum BMV Reginae Apostolorum – fuga (na 4-głosowy chór mieszany), Maria, lux apostolis (na 4-głosowy chór mieszany oraz na 4-głosowy chór męski) i Dla swych synów piękny wzorze (słowa ks. Tomasz Bielski).

Księdzem był też najmłodszy z 7. rodzeństwa Brunon Zygmunt. Urodził się 29 V 1916 w Starych Polaszkach (niem. Alt Paleschken). W 1936 wstąpił do seminarium duchownego w Pelplinie i do wybuchu II wojny światowej ukończył filozofię i rok teologii. Pod koniec wojny przebywał w obozie na terenie Belgii. 13 IV 1947 przyjął święcenia kapłańskie w diecezji chełmińskiej. W latach 1947-48 był wikariuszem w parafii św. Mikołaja Biskupa w Gniewie, a 1948-53 administratorem parafii w Kleszczewie (od 1 VII 1948 do 15 VIII 1950 był równocześnie proboszczem w Kręgu). Zmarł 4 II 1953 o godz. 19.00 w Państwowym Sanatorium Przeciwgruźliczym w Tuszynku koło Łodzi. Początkowo został pochowany na starym cmentarzu św. Józefa przy ul. Ogrodowej w Łodzi, a 7 III 1953 jego szczątki przeniesiono na cmentarz parafialny w Kleszczewie.

W Ołtarzewie utrzymywał się w czasie II wojny światowej krewny wyżej wymienionych braci Bolesław Pellowski, człowiek świecki, gospodarz, ur. 13 I 1920 w Kaliszu (kronika ołtarzewska wymienia go w roku akademickim 1940/1941). Został on 16 V 1941 aresztowany przez gestapo wraz z grupą pallotynów, a następnie wywieziony na Pawiak, a stąd do obozu Auschwitz, gdzie zmarł (30 IX 1941, nr obozowy 16779).

1 Hermann Nekes SAC, ur. 25 XII 1875 w Essen, 1896 złożył pierwszą profesję, 1899 przyjął święcenia kapłańskie, zmarł 28 X 1948 w Melbourne. Był cenionym lingwistą. W latach 1901-09 pracował w Kamerunie, następnie jako docent uczył języków wschodnich na uniwersytecie w Berlinie, a 1916-35 wykładał misjologię, etnologię i lingwistykę w seminarium pallotyńskim w Limburgu; od 1935 przebywał w Australii, badając rodzime języki i ucząc w pallotyńskim kolegium w Kewie.




PELLOWSKI Norbert Jan sługa Boży (1903 – 1942), ksiądz, kapelan VII Obwodu AK

PELLOWSKI Norbert Jan sługa Boży (1903 – 1942), ksiądz, kapelan VII Obwodu AK

Fotografia górna: Archiwum Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie
Fotografia dolna Norberta 1: AP F1371,1
Fotografia dolna Norberta 2: Odsłonięcie pomnika N. Pellowskiego w Starych Polaszkach 1946, AP F1373,1
Fotografie dolne 3-4 Brunona Zygmunta: Zbiory rodzinne Bożeny Pellowskiej-Chudobińskiej
Ostatnio zmodyfikowano: 17 grudnia 2013 (uzupełniono 6 listopada 2019)
Tekst biogramu: Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów (1915-2012), Ząbki 2013, 418-421


Indeks zmarłych według daty śmierci

Alfabetyczny indeks zmarłych

Indeks zmarłych z podziałem na lata śmierci

Miejsca spoczynku polskich pallotynów wraz ze zdjęciami


Ci, co odeszli ze Stowarzyszenia

Więzi Kardynała Franciszka Macharskiego z pallotynami


Rocznice pallotyńskich wydarzeń

Ks. Stanisław Jurkowski SAC, duszpasterz polonijny we Francji

Bereza Kartuska
Suchary

Indeksy i biogramy sporządził ks. Stanisław Tylus SAC
Kontakt: stansac@wp.pl
Stan z 11 marca 2024

Wszelkie prawa zastrzeżone! Kopiowanie, powielanie i wykorzystywanie tekstów i fotografii bez zgody autora strony jest zabronione.

Ostatnie zmiany
Nowe biogramy
-(od I 2024):ks. Karny Marek (†14 I 2024), ks. Chwiej Jerzy (†24 I 2024), ks. Nowek Tadeusz (†8 III 2024)

-(2023):ks. Bławat Anastazy (†1 I 2023), ks. Szczotka Marian (†28 I 2023), ks. Czaja Piotr (†25 II 2023), ks. Szczepański Józef (†19 V 2023), ks. Bazan Tadeusz (†15 VI 2023), ks. Borowski Tomasz (†20 VI 2023), ks. Jurkowski Stanisław (†10 II 2023), ks. Kantor Stanisław (†20 VI 2023), br. Kubiszewski Jan (†3 X 2023), ks. Wierzba Jacek (†21 XI 2023), ks. Kozłowski Józef (†26 XI 2023), ks. Rembisz Zbigniew (†7 XII 2023), ks. Bober Szczepan (†24 XII 2023),

-(2022):ks. Charchut Stanisław (†9 II 2022), s. Kirol Regina (†23 II 2022), s. Dziedzic Krystyna (†8 III 2022), ks. Daniel Leszek (†20 III 2022), s. Jasiulewicz Alina (†2 IV 2022), ks. Tomasiński Tadeusz (†1 VI 2022), ks. Matuszewski Stanisław (†23 VI 2022), br. Mystkowski Mieczysław (†1 VII 2022), s. Wenta Teresa (†27 VII 2022), bp Freeman Séamus (†20 VIII 2022), s. Michalik Sylweria (†22 VIII 2022), br. Szporna Wojciech (†5 X 2022), ks. Stasiak Władysław (†29 X 2022).

Liber mortuorum w latach 2020-2024. Przeszłość i przyszłość

1. Krótka historia strony Liber mortuorum
a) Pierwsze biogramy zmarłych pallotynów ukazały się na stronie internetowej WSD Ołtarzew w styczniu 2007 r. Autorem ich był ks. Janusz Dyl SAC, który tworzył je pod niezrealizowaną przez niego „Księgę zmarłych pallotynów”. W maju 2009 r., wraz z przebudową strony internetowej, zostały one zastąpione życiorysami, które również pochodziły z książki ks. Dyla pt. Pallotyni w Polsce w latach 1907-1947, Lublin 2001, s. 397-475. Te krótkie biogramy zostały doprowadzone do lat 1998-99 (nie były też kompletne i nie uwzględniały członków Regii Miłosierdzia Bożego). Od tego czasu ks. Stanisław Tylus SAC sporządził Indeks zmarłych według daty śmierci i dołączył wszystkie brakujące życiorysy zarówno z obu polskich prowincji, jak i Regii Miłosierdzia Bożego. Na stronie Seminarium ołtarzewskiego biogramy te istniały do 2013 r.
b) Nowe, obecnie istniejące biogramy zmarłych pallotynów, zostały napisane przez ks. Stanisława Tylusa SAC. W 2011 r. zostały one umieszczone na stronie http://www.pallotyni.pl, pod nazwą LIBER MORTUORUM. Początkowo były to tylko biogramy polskich pallotynów i przełożonych generalnych Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego oraz życiorysy pallotynek. Poszerzona i poprawiona ich wersja (ale bez pallotynek i przełożonych generalnych pallotynów) została opublikowana drukiem (Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów 1915-2012, Ząbki 2013, ss. 694).
c) W latach 2013-15 strona Liber mortuorum (http://pallotyni.eu/Liber.mortuorum/zmarli_index.php) została poszerzona o życiorysy pallotynów i pallotynek pochodzenia polskiego oraz ekspallotynów, którzy zmarli jako księża diecezjalni lub w innym instytucie życia zakonnego. Od listopada 2014 r. dołączone zostały też biogramy pallotynek pracujących w Polsce lub pochodzących z terenów polskich, jak również ich przełożone generalne. W 2015 r. rozszerzono zakres przedmiotowy strony o nowe kategorie: Słudzy Boży spoza Polski i Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich. Niezależnie od tego uaktualniane były kategorie Polskich pallotynów i Pallotynek, którzy odeszli do wieczności w okresie lat 2013-15. W celu szybszego znalezienia poszukiwanego biogramu przemodelowano Indeks zmarłych według daty śmierci oraz sporządzono nowy Alfabetyczny indeks zmarłych oraz Indeks zmarłych z podziałem na lata śmierci.
d) W listopadzie 2017 r. strona została umieszczona w domenie https://LiberMortuorum.pl/ skąd jej zawartość jest dostępna w serwisach takich jak: http://www.pallotyni.pl, http://sac.org.pl
e) W 2015 r. strona Liber mortuorum aktualizowana była kilkanaście razy. Pojawiło się na niej 88 nowych biogramów, głównie pallotynek (65). Tego roku, praktycznie w 50% istniejących biogramów, zostały wprowadzone liczne uzupełnienia i poszerzenia, a także poprawiono zauważone błędy. Zmiany w poszczególnych biogramach sygnalizowane są informacjami naniesionymi pod konkretnym biogramem. Pod określeniem Zmienione lub Uzupełnione biogramy autor ma na myśli nie tylko istotną lub większą partię zmian, ale i pewne drobne informacje, które pojawiały się niezależnie od ich zaznaczenia. W 2016 r. dodano 28 nowych biogramów, zaś w 2017 r. pojawiło się 14 biogramów.

2. Stan aktualny biogramów
a) W latach 2022-2023 strona Liber mortuorum poszerzyła się o łącznie o 24 biogramy, z których 23 to nowe biogramy polskich pallotynów: ks. Charchut Stanisław (†9 II 2022), ks. Daniel Leszek (†20 III 2022), ks. Tomasiński Tadeusz (†1 VI 2022), ks. Matuszewski Stanisław (†23 VI 2022), br. Mystkowski Mieczysław (†1 VII 2022), br. Szporna Wojciech (†5 X 2022), ks. Stasiak Władysław (†29 X 2022), ks. Bławat Anastazy (†1 I 2023), ks. Szczotka Marian (†28 I 2023), ks. Jurkowski Stanisław (†10 II 2023), ks. Czaja Piotr (†25 II 2023), ks. Szczepański Józef (†19 V 2023), ks. Bazan Tadeusz (†15 VI 2023), ks. Borowski Tomasz (†20 VI 2023), ks. Kantor Stanisław (†20 VI 2023), br. Kubiszewski Jan (†3 X 2023), ks. Wierzba Jacek (†21 XI 2023), ks. Kozłowski Józef (†26 XI 2023), ks. Rembisz Zbigniew (†7 XII 2023), ks. Bober Szczepan (†24 XII 2023). Ukazał się również jeden biogram przełożonych geberalnych i biskupów - bp Freeman Séamus (†20 VIII 2022).

Tabela. Stan aktualny biogramów na koniec grudnia 2014-2024 r.
Kategorie pallotyńskich biogramów

XII
2014

XII
2015

XII
2016

XII
2017

XII
2018

XII
2019

XII
2020

XII
2021
XII
2022
XII
2023
2024
Polscy pallotyni 368 377 387 395 401 404 419 431 442 455 +3
Pallotyni polskiego pochodzenia (*) 14 16 18 18 18 18 18 18 18 18  
Przełożeni generalni i biskupi 19 19 20 22 23 25 25 26 27 27  
Słudzy Boży spoza Polski -- 5 6 6 6 6 6 6 6 6  
Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich (✺) -- 7 11 13 13 13 13 13 13 13  
Ekspallotyni (**) 23 23 25 25 25 25 25 25 25 25  
Pallotynki (przełożone generalne i siostry pracujące w Polsce lub pochodzące z terenów polskich zostały oznaczone znakiem ☼) 47 112 113 114 118 122 127 130 130 130  
Przyjaciele SAC i ci, co odeszli od Stowarzyszenia -- -- 7 8 8 8 9 9 9 9  
Razem 471 559 587 601 612 621 642 658 670 683 +3

b) W latach 2018-2021 strona Liber mortuorum poszerzyła się o 24 nowych biogramów. W grupie Polskich pallotynów i Pallotynek znalazły się następujące biogramy: s. Speransa Joniec (†11 II 2018), s. Teresa Matula (†1 VI 2018), ks. Jerzy Maj (†24 VI 2018), br. Jan Bandoszek (†28 VII 2018), ks. Tadeusz Płonka (†24 VIII 2018), ks. Bogdan Kusznir (†26 VIII 2018), s. Majola Rataj (†6 XI 2018) , s. Jadwiga Waszczeniuk (†17 XI 2018), ks. Józef Świerkosz (†20 XII 2018) , ks. Andrzej Biernacki (†23 XII 2018), s. Władysława Sitarz (†27 IV 2019) , s. Helena Szaniawska (†22 VII 2019), ks. Witalij Wezdeckij (†24 VIII 2019), s. Martyna Gumul (†9 IX 2019), s. Estera Stachnik (†20 IX 2019), ks. Kazimierz Czulak (†29 IX 2019), br. Tadeusz Wojciechowski (†12 XII 2019), ks. Stanisław Kobielus (†3 I 2020), br. Jan Cuper (†18 II 2020), ks. Józef Żemlok (†16 III 2020) i ks. Józef Liszewski (†18 III 2020). ks. Żemlok Józef (†16 III 2020)ks. Liszewski Józef (†18 III 2020), ks. Kantor Wiesław (†5 V 2020)ks. Latoń Jan (†7 V 2020)s. Wołosewicz Wirginitas (†17 V 2020), s. Hetnał Maria (†14 VI 2020), s. Otta Agnieszka (†15 VII 2020), ks. Korycki Jan (†31 VII 2020)ks. Szewczul Jerzy (†6 X 2020), s. Smentoch Kryspina (†14 X 2020), s. Suchecka Zofia (†19 X 2020)ks. Domagała Stefan (†24 X 2020)ks. Dragiel Mirosław (†30 X 2020)ks. Pytka Kazimierz (†5 XI 2020), ks. Domański Ryszard (†10 XI 2020), ks. Młodawski Grzegorz (†22 XI 2020), ks. Lisiak Józef (†27 XII 2020), s. Klekowska Mariola (†27 XII 2020), ks. Dzwonkowski Roman (†30 XI 2020), s. Wojtczak Urszula (†9 I 2021), ks. Błaszczak Jerzy (†15 I 2021), ks. Rykaczewski Tadeusz (†9 II 2021), ks. Czulak Antoni (†23 IV 2021), ks. Daniel Edward (†17 IV 2021), s. Gojtowska Agnieszka (†27 V 2021), ks. Nowak Kazimierz (†14 V 2021), s. Pruszyńska Zefiryna (†1 V 2021), ks. Zając Jan (†4 VII 2021), ks. Kot Jan (†8 VII 2021), ks. Mugobe Banuni Ignace (†26 VII 2021), ks. Kończak Jan (†11 VIII 2021), ks. Stachera Kazimierz (†24 VIII 2021), ks. Orlikowski Stanisław (†9 X 2021) i br. Dziczkiewicz Franciszek (†21 X 2021). Grupę Przełożonych Generalnych i pallotyńskich biskupów reprezentują: bp Konrad Walter (†20 IX 2018), bp Thomas Thennatt (†14 XII 2018), bp Alojzy Orszulik (†21 II 2019) i abp Hoser Henryk (†13 VIII 2021).

c) W latach 2018-19 autor strony przeprowadził kwerendę materiałów zawartych w archiwum domu pallotyńskiego w Gdańsku (dom przy ul. Elżbietańskiej). Niezależnie od tego, trwała kwerenda materiałów w Archiwum Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie. Szerokiemu badaniu poddawane były materiały, które autor strony pozyskał wcześniej w Archiwum Generalnym Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Rzymie, w Archiwum Regii Miłosierdzia Bożego w Paryżu i w Archiwum Sekretariatu Prowincji Zwiastowania Pańskiego w Poznaniu. Wiele nowych informacji autor otrzymał od osób prywatnych i instytucji. Istniejące biogramy są systematycznie wzbogacane o fotografie, zarówno portretowe, jak i grupowe (sytuacyjne). Zdjęcia pochodzą głównie ze zbiorów Archiwum Prowincji Chrystusa Króla, ale i wielu osób prywatnych, którym pragnę jeszcze raz serdecznie podziękować

3. Zrealizowane plany z ubiegłych lat (zapowiadane i niezapowiadane)
a) Z dniem 12 stycznia 2015 r. zostały wymienione na stronie Liber mortuorum wszystkie dotychczasowe wersje życiorysów pallotynów polskich zmarłych do 2012 r. W ich miejsce wprowadzono biogramy zaczerpnięte z publikacji autora strony (Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów 1915-2012, Ząbki 2013). Inne kategorie pozostały bez zmian.
b) Zgodnie z zapowiedziami od sierpnia 2015 r. włączane są stopniowo do strony Liber mortuorum biogramy niemieckich pallotynów, działających przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich. Na chwilę obecną włączono biogramy 13 niemieckich pallotynów, umieszczając przy ich nazwisku symbol ✺.
c) Spośród nie sygnalizowanych wcześniej zmian na stronie Liber mortuorum pojawiła się od maja 2015 r. nowa grupa biogramów, to jest pallotyńskich sług Bożych spoza Polski. Obecnie w jej ramach można znaleźć 6 biogramów. Są to życiorysy: bł. Richarda Henkesa (†1945), bł. Elisabetty Sanny Porcu (†1857), Josefa Englinga (†1918), Josefa Kentenicha (†1968), Franza Reinischa (†1942) i bpa Heinricha Vietera (†1914).
d) Wśród nowych inicjatyw, nie sygnalizowanych wcześniej, należy wymienić dział Materiały źródłowe. Dział ma za zadanie poszerzać naszą wiedzę na temat życia i działalności zmarłego.
e) Dołączono również Miejsca spoczynku polskich pallotynów. Jest to alfabetyczny układ według miejsc pochówków, w których złożono zmarłych Współbraci. Obejmuje zarówno obszar Polski, jak i całego świata. Na końcu listy umieszczono też miejsca pochówków pallotynów z niemieckiej Prowincji Świętej Trójcy, spoczywających na ziemi polskiej, pallotynek i ekspallotynów. Pierwotna wersja została umieszczona 31 października 2015 r.
f) W styczniu 2016 r. umieszczono na stronie Liber mortuorum biogram ks. Antoniego Słomkowskiego †1982, kapłana archidiecezji gnieźnieńskiej, profesora i rektora KUL (i materiały źródłowe, którymi są jego wspomnienia na temat kontaktów z pallotynami), zapoczątkowując w ten sposób grupę przyjaciół SAC. Grupa aktualnie obejmuje 8 nazwisk i będzie ona stopniowo realizowana w najbliższych latach.
g) Uzupełniono i poszerzono biografie w kategorii Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich i Pallotyńscy słudzy Boży spoza Polski. Kontynuowane będą dalsze prace nad uzupełnianiem i poszerzaniem dotychczasowych biogramów, bowiem kwerenda materiałów archiwalnych dostarcza wiele nowych i nieznanych do tej pory informacji.
h) Na początku 2016 r. dołączono do strony Liber mortuorum zestawienie chronologiczne, które zostało zatytułowane: Rocznice pallotyńskich wydarzeń przypadających w 2016 roku. Autor strony zestawił wydarzenia, jakie dokonały się w latach: 1916 (100 lat temu), 1941 (75 lat temu), 1966 (50 lat temu) i 1991 (25 lat temu). W 2020 r. w miejsce w.w. Rocznic pojawi się Kalendarium pallotyńskie, które autor systematycznie publikuje na swoim profilu FB - https://www.facebook.com/profile.php?id=100012227057005.
i) Spośród innych planów zrealizowanych planów było zakończenie Kalendarium dziejów Regii Miłosierdzia Bożego (1946-2019).

5. Uwagi i prośba o materiały
Wszystkich zainteresowanych biogramami zmarłych pallotynów lub pallotynek proszę o ewentualne spostrzeżenia i uwagi dotyczące treści biogramu lub innych kwestii. Ponadto zachęcam Wszystkich do przekazywania fotografii, informacji lub materiałów (jeśli trzeba, oczywiście do zwrotu) na adres e-mailowy: stansac@wp.pl lub listownie na adres: Pallotyński Instytut Historyczny, ul. Skaryszewska 12, 03-802 Warszawa.

Stroną techniczną Liber mortuorum już od 15 lat (od 2009 r.) zajmuje się Pan Donat Jaroszewski. Za lata współpracy, cierpliwość i wszelaką pomoc w tym zakresie jestem Mu bardzo wdzięczny.

Warszawa 28 I 2024
Stanisław Tylus SAC

Ksiądz dr Stanisław Tylus przy relikwiach św. Wincentego Pallottiego w kościele SS. Salvatore in Onda przy via dei Pettinari w Rzymie

Autor strony przy relikwiach św. Wincentego Pallottiego w kościele SS. Salvatore in Onda przy via dei Pettinari w Rzymie (8 XII 2014)





W Archiwum Regii Miłosierdzia Bożego w Paryżu (7 II 2015)
30. rocznica święceń kapłańskich. Ołtarzew 10 V 2016 Księdza Stanisława Tylusa

30. rocznica święceń kapłańskich. Ołtarzew 10 V 2016. Od lewej księża: Waldemar Seremak, Jerzy Suchecki, Marian Kowalczyk, Tadeusz Pawłowski, Zbigniew Rembisz, Józef Targosz, Andrzej Majchrzak, Stanisław Tylus, Krzysztof Wojda, Kazimierz Szczepanik, Józef Nowak, Edward Grudziński, Wojciech Pietrzak, Edward Szram i br. Franciszek Dziczkiewicz

TYLUS STANISŁAW, LEKSYKON POLSKICH PALLOTYNÓW (1915-2012), APOSTOLICUM Ząbki – PALLOTTINUM Poznań 2013, ss. 694Leksykon polskich pallotynów 1915-2012

Publikacja Leksykon polskich pallotynów zawiera 356 biogramów polskich pallotynów zmarłych w latach 1915-2012. W książce został zastosowany układ alfabetyczny. Do biogramów zostały dołączone fotografie portretowe. Pod każdym biogramem została zamieszczona literatura, zawierająca bibliografię przedmiotową. Publikację zamyka indeks osobowy.

Podstawę źródłową niniejszej pracy stanowią akta osobowe zgromadzone w: Archiwum Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie, Archiwum Sekretariatu Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie, Archiwum Regii Miłosierdzia Bożego w Paryżu, Archiwum Generalnym Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Rzymie i Archiwum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W pracy zostały uwzględnione „Wiadomości Polskiej Prowincji SAK” (do 1993), „Wiadomości Prowincji Chrystusa Króla” (1993-2012), „Annuntianda. Biuletyn Prowincji Zwiastowania Pańskiego SAK” (1994-2012). Pomocne okazały się katalogi stowarzyszenia i prowincji polskich, czasopisma wydawane przez pallotynów i kroniki poszczególnych domów. Nie bez znaczenia były również relacje ustne żyjących członków stowarzyszenia i przedstawicieli rodzin zmarłych.

Zmarli współbracia tworzyli pallotyńską historię i byli nieomal wszechobecni w wielu dziedzinach polskiej kultury XX-XXI w., np. w nauce, literaturze i wszelkiego rodzaju piśmiennictwie oraz w działalności edukacyjnej, wychowawczej i wydawniczej, a także w pracach na rzecz emigracji, misji i apostolstwa świeckich. Pośród nich są postacie bardzo znane, które wywarły duży wpływ na dzieje Kościoła polskiego, m.in.: ks. Alojzy Majewski, ks. Wojciech Turowski czy Sł. B. ks. Stanisław Szulmiński, albo przeszły do historii Polski dzięki wielkiej miłości do Ojczyzny, jak Bł. ks. Józef Stanek czy ks. Franciszek Cegiełka i wielu innych.

Jednak w Leksykonie znajdują się nie tylko ci najwięksi, ale wszyscy, którzy żyli i działali w polskich strukturach stowarzyszenia w kraju i poza nim. O każdym z nich, nawet najskromniejszym bracie, kleryku czy nowicjuszu, możemy dowiedzieć się wszystkiego, co można było wydobyć ze źródeł i opracowań.

Książka jest już niedostępna w sprzedaży.