Dziś, to jest 20 kwietnia 2024, mija rocznica śmierci
:ks. Ludwik Krawczyk (†1986) Wczoraj, to jest 19.04.2024, miała miejsce rocznica śmierci:
s. Józefa Glamowska (†1993)
W dniu jutrzejszym, to jest 21.04.2024, przypada rocznica śmierci:
ks. Józef Klaper (†2002)
ks. Henryk Herkt (†2005)
ks. Włodzimierz Mozolewski (†2016)
PROWINCJA ZWIASTOWANIA PAŃSKIEGOWOJTYŁA Stanisław (1931 – 2015), ksiądz, rekolekcjonista, notariusz prowincjalny 1974-77
Urodził się 1 VI 1931 w Międzybrodziu Bialskim, w archidiecezji krakowskiej, w rodzinie rolnika Franciszka i Marii z d. Haręźlak (†1979). Miał jedną siostrę (†2014 i pochowaną na cmentarzu na Złotych Łanach w Bielsku-Białej). Już 4 VI 1931 został ochrzczony w kościele parafialnym w Porąbce k. Kęt. Natomiast do sakramentu bierzmowania (1 IX 1946) przystąpił w parafii Międzybrodzie Żywieckie, który otrzymał przez posługę Adama Stefana kard. Sapiehy.
Od 1 IX 1948 rozpoczął naukę w Liceum Ogólnokształcącym Niższego Seminarium Duchownego w Wadowicach na Kopcu (IX klasa), które ukończył 3 lata później. W klasie tej byli m.in. późniejsi księża: Tadeusz Madoń, Teodor Majkowicz (†1998), przyszły bp grekokatolicki eparchii wrocławsko-gdańskiej, Edmund Ossowski i Jan Zubek. W opinii dyrektora liceum ks. Wiktora Bartkowiaka można o nim przeczytać: „Niezwykle pilny, sumienny, systematyczny i pracowity. [...] taktowny i lękliwy, mimo wysokiego wzrostu. Z dala pozostawał od sportu i zabaw. Fizycznie zdrowy. Nie taił się z swym powołaniem kapłańskim. Bardzo pracował nad sobą. Często widać go było w kaplicy zatopionego w modlitwie. Do sakramentu pokuty przystępował regularnie, do Komunii św. codziennie” (30 VI 1951).
Nowicjat odbył w Ząbkowicach Śląskich – tu 8 IX 1951 przyjął sutannę pallotyńską z rąk ks. prowincjała Stanisława Czapli. W Ołtarzewie ukończył studia filozoficzno-teologiczne (1952-58) i składał swoje profesje: pierwszą – 8 IX 1953 na ręce ks. Józefa Wróbla, następne dwie i wieczystą (8 IX 1956) – tą na ręce ks. Franciszka Bogdana. Tematem jego pracy seminaryjnej, pisanej pod kierunkiem ks. Alojzego Hassy, było zagadnienie: Wkład papieża Piusa XII w dzieło pokoju. Opus iustitiae pax (Ołtarzew 1958). Tam też 22 VI 1957 przyjął święcenia kapłańskie z rąk Stefana kard. Wyszyńskiego. Mszę prymicyjną odprawił następnego dnia w swojej rodzinnej parafii w Porąbce.
Szlak jego działalności kapłańskiej prowadził przez Gdańsk (od IX 1958: studium pastoralne), Szczecin (od 31 VIII 1959: praca duszpasterska; od 22 X 1960 był pierwszym radcą domu), a od 1961, kiedy poświęcił się pracy rekolekcyjno-misyjnej, przebywał w Kielcach na Karczówce (od 1 IX 1961), Częstochowie (od 8 II 1963), ponownie w Kielcach (od 26 X 1968), Radomiu (od 30 VI 1972; pełnił wtedy funkcję rektora domu, z której ostatecznie zrezygnował po dwóch latach), Warszawie (od 25 IX 1974 – był notariuszem prowincjalnym), Lublinie (od 25 VIII 1977) i Częstochowie (od 15 IX 1981).
Miał duże aspiracje naukowe. W swoich dociekaniach był solidny, dogłębny, a przy tym co ważne był raczej człowiekiem ideowym, ale nie zawsze realistą. Był człowiekiem utalentowanym, znał się na wielu sprawach, choć nie miał odpowiedniego wykształcenia. Opracował Katalog Polskiej Prowincji Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego. Księża Pallotyni (Warszawa 1977), Katalog Polskiej Prowincji (Chrystusa Króla) Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego. Księża Pallotyni (Poznań 1988) i Katalog Prowincji Zwiastowania Pańskiego Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego. Księża Pallotyni (Poznań 1995). W Tucholi dokonał ekshumacji szczątków ks. Alojzego Hübnera i sprowadził je w maleńkiej trumience na cmentarz pallotyński w Wadowicach, gdzie zostały uroczyście ponownie pochowane 31 III 1976. Spoczęły wtedy obok grobu ks. Alojzego Majewskiego, z którym razem zakładali stowarzyszenie na polskich ziemiach. „To była idea ks. Stanisława Czapli, który chciał pozbierać rozproszone kości współbraci i Kopiec uczynić pallotyńską nekropolią zasłużonych. W centrum miał być grób założyciela ks. Majewskiego, a wokół niego groby pierwszych współpracowników, prowincjałów i zasłużonych. Wtedy jeszcze Kopiec był centrum Prowincji” (Andrzej Kaim SAC).
Był pasjonatem pracy apostolskiej. Należał do największych pallotyńskich misjonarzy ludowych. Uczył się tego „rzemiosła” od samego ks. Ludwika Brody. Razem z ks. Wojtyłą mogli głosić rekolekcje tylko wyjątkowi kaznodzieje, tacy jak ks. Józef Kołodziejczyk czy ks. Czesław Murawski. Wierzył w to, co głosił innym. Przekazywał słowo Boże bardzo emocjonalnie. Utożsamiał się z Wincentym Pallottim, mówiąc „nasz święty Ojciec”. Przygotowywał kapituły prowincjalne i solidne katalogi. W Częstochowie przynosił stare kroniki i materiały historyczne z lat 50-tych XX wieku, pisane słabym atramentem i godzinami przepisywał je, aby tylko mogły pozostać dla przyszłych pokoleń. Zbierał też dzieła sztuki i przeróżne starocia, które odnajdywał przy okazji swoich wyjazdów rekolekcyjno-misyjnych po Polsce. Generalnie mówiąc miał ogromny szacunek dla przeszłości. Był towarzyskim, swojskim i ciepłym człowiekiem. Potrafił gotować. Znał swoich sąsiadów, ich problemy i radości.
Był człowiekiem o potężnej posturze, prawie 190 cm wysokości. Nosił czarną brodę, zakładał czarną sutannę, pelerynę i podobny kapelusz. Na to nakładał misyjny krzyż. Lubił chodzić w birecie i stale podkreślał, że trzeba być dobrze ubranym do sprawowania Najświętszej Ofiary. Choć robił wrażenie mocnego dęba, to był kulturalnym i wrażliwym na krzywdy człowiekiem.
Sam miał duże poczucie swojej wartości, ale zabrakło mu odporności na trudności i problemy, jakie wkrótce nastąpiły. Wyeksploatował się zdrowotnie, przebywając na rekolekcjach w zimnych i wilgotnych plebaniach. Ostatnie kilkanaście lat chorował. Odtąd nie podejmował już prac duszpasterskich. W lutym nastąpiło już załamanie zdrowia, a w Wielki Piątek 3 IV znalazł się w szpitalu, z którego powrócił do domu 13 IV. Zaopatrzony sakramentami świętymi, pojednany ze współbraćmi, został ponownie 15 IV odwieziony do szpitala. Tam zmarł 17 IV o godz. 19.20.
Uroczystości pogrzebowe odbyły się 21 IV w Dolinie Miłosierdzia. Uczestniczyli w niej: rodzina, współbracia z obu prowincji, znajomi i przyjaciele śp. ks. Stanisława, i ci, którzy opiekowali się nim i towarzyszyli mu na co dzień. Mszy św. przewodniczył Jan Zając, bp pomocniczy archidiecezji krakowskiej, wieloletni przyjaciel zmarłego, który ilekroć przyjeżdżał do Częstochowy, tylekroć go odwiedzał. Homilię wygłosił ks. prowincjał Adrian Galbas. Słowa szacunku wyraził przedstawiciel Prowincji Chrystusa Króla, ks. Zenon Hanas. Zwrócił uwagę na nieprzeciętną osobowość zmarłego współbrata, przypomniał że dziś wspólnota żegna jednego z największych ludowych misjonarzy pallotyńskich w Polsce. W imieniu kursowych współbraci przemówił ks. Tadeusz Madoń. Zmarły spoczął w kwaterze pallotyńskiej na cmentarzu św. Rocha w Częstochowie (ul. św. Rocha).
Fotografia górna (kadr) i dolna 1: Sekretariat Prowincjalny Poznań
Fotografia dolna 2: Prymicje Porąbka k. Kęt 23 VI 1957, AP F1552,2
Fotografia dolna 3: Prymicje Porąbka k. Kęt, AP F1552,36
Fotografia dolna 4: Z rodzicami po mszy prymicyjnej, AP F1552,11
Fotografia dolna 5: Po mszy prymicyjnej; od lewej diakon Stanisław Charchut, ks. prob. z Porąbki Józef Strączek, ks. S. Wojtyła, ks. Włodzimierz Kowalski chrystusowiec, ks. Klemens Rusin, kl. Eugeniusz Tomaszek, AP F1552,7
Fotografia dolna 6: AP F1631,1
Fotografia dolna 7: AP F1550,3
Fotografia dolna 8: AP F1550,4
Fotografia dolna 9: Luty 1984. W siedzibie biskupa Nazaretu, podczas pielgrzymki do Ziemi Świętej (w pierwszym rzędzie, drugi od prawej strony)
Ostatnio zmodyfikowano: 26 kwietnia 2015 (uzupełniono 20 kwietnia 2016)
********************************
KSIĄDZ STANISŁAW WOJTYŁA JAKIEGO ZNAŁEM
Dnia 21 kwietnia br. pożegnaliśmy w Częstochowie naszego Współbrata ks. Stanisława Wojtyłę. Zasłużył, zapracował, i ostatecznie zadbał o swój pogrzeb. Była piękna pogoda, dużo księży i wiele ciepłych słów. Szczególne wrażenie zrobiły na mnie słowa szacunku wyrażone przez ks. Zenona Hanasa, przedstawiciela Prowincji Chrystusa Króla. Zwrócił on uwagę na nieprzeciętną, bogatą i charyzmatyczną osobowość naszego Współbrata. Przypomniał, że żegnamy Współbrata należącego do „pokolenia ojców założycieli” i odnowicieli powojennych struktur Stowarzyszenia w Polsce. Mimo, że w porównaniu z zapisem z biogramu Zmarłego: „ksiądz, rekolekcjonista, notariusz prowincjalny 1974-77”, słowa brzmią zbyt poetycko, uważam, że brzmią bardzo realistycznie i nie ma w nich nic z przesady. Wprost przeciwnie, domagają się dalszego ich rozwinięcia. Takiego ks. Wojtyłę, jakiego obraz nakreślono w dniu pogrzebu, znałem. Takiego, Współbrata, jakiego z takim szacunkiem żegnaliśmy, spotkałem. Takiego Pallotyna, o którym przypomniał ks. Hanas, podziwiałem.
W milenijnej euforii
Ks. Wojtyłę znałem od zawsze, czyli od wstąpienia do Stowarzyszenia. Nie dał się ukryć w tłumie. Zwłaszcza, że interesując się postacią ks. Szulińskiego, jakoś dziwnie i z ciekawością patrzyłem na ks. Stanisława. Według opisów wydawali mi się podobni nie tylko z imienia, ale, przede wszystkim, fizycznie, a może i duchowo? Tak sobie wyobrażałem ks. Szulińskiego.
Oczywiście, że to myśmy go znali. On, patrzył na nas trochę „z góry”, z pewnym dystansem. Zaszczytem było kiedy spojrzał na nas swoim dobrotliwym wzrokiem, o coś ciepło zapytał, podał rękę. Wtedy cały dystans, wynikający z dostojnej i groźnie wyglądającej postury znikał. Pozostawał ogromny szacunek, zwłaszcza jeśli ktoś z nas miał jakieś własne pasje, czymś się interesował. Wtedy z wielkim zainteresowaniem i szczegółowo wypytywał. Był szczerze zainteresowany sprawami prowincji i jej przyszłością. Właśnie to my byliśmy dla niego przyszłością i nie mogło być inaczej.
W 1988 przypadało Millenium Chrztu Rusi. Oficjalnie, beneficjentem świętowania Jubileuszu był Kościół prawosławny. Ale, dzięki życzliwości ojców paulinów, i polskiego episkopatu, w drugą niedzielę września odbyły się na wpół jeszcze oficjalne uroczystości milenijne dla Kościoła greckokatolickiego w Polsce. Ponieważ sprawy związane z postacią ks. Szulińskiego szły w dobrym kierunku, ks. Prymas J. Glemp wówczas jeszcze jako ordynariuszowi dla obrządków wschodnich, zasugerował podjęcie prac w tym kierunku. Znając dobrze język, teologię i kulturę, chętnie podjąłem tę myśl. Ponadto, znałem doskonale środowisko polskich grekokatolików. Nic dziwnego, że znalazłem się na tych jeszcze „pół oficjalnych” i jeszcze „nielegalnych” uroczystościach. Kilka miesięcy wcześniej miałem szczęście koncelebrować w obrządku wschodnim liturgię jubileuszową przed obrazem MB Ostrobramskiej w Wilnie. Wówczas, wszystko było jeszcze nielegalne: nielegalna liturgia, nielegalny ksiądz – o. Piotr, bazylianin z Tyśmienicy i moje w niej uczestnictwo. Co najważniejsze, była to liturgia nie tyle według obowiązujących kanonów, co według przywilejów dla celebracji liturgii w warunkach ekstremalnych, bez odpowiedniej oprawy, bez ksiąg, tak „z głowy”. Ale za to w Ostrej Bramie!
Kiedy przybyłem z Lublina do Częstochowy, pierwszym, kogo spotkałem w Dolinie Miłosierdzia był ks. Stanisław Wojtyła! Był szczerze zainteresowany celem przybycia i samymi uroczystościami. Był też wyraźnie zdumiony ideą ogólnopolskich uroczystości, ale i doskonale zorientowany w sytuacji Kościoła i obrządku. Sam wyraził chęć uczestniczenia w nich. Przy okazji chciał spotkać się z kolegą z klasy, z czasów nauki na Kopcu, ukraińskim księdzem Teodorem Majkowiczem. Przypomniałem sobie, że kiedyś ks. Teodor chwalił się, że o mało nie został pallotynem. Był istotnie uczniem liceum na Kopcu. Kiedy powiedział, że pójdzie do pallotynów, rodzice się zasmucili, bo zakon tak daleko od domu. Wstąpił do seminarium w rodzinnym Olsztynie i został księdzem diecezjalnym. Po latach rodzice powiedzieli mu o tym, co skrzętnie przed nim ukrywali, że są Ukraińcami z akcji Wisła i należą do obrządku wschodniego.
Uroczystości rozpoczęły się nieszporami na wałach. Zgromadziły się tłumy. Nie było trudności z przedarciem się na szczyt. Ks. Wojtyła, ubrany w swoją długą pelerynę i biret, z długą czarna brodą, o głowę wyższy od otoczenia, dostojnie płynął przez rozstępujący się przed nim tłum. Do piersi przyciskał całkiem pokaźnej wielkości drewniany, dwuramienny, krzyż milenijny. Wyglądał jak biblijny prorok, albo jak sam świętojurski władyka Andrzej Szeptycki. Mnie przypominał ks. Stanisława Szulińskiego, którego ducha nie mogło zabraknąć na tej milenijnej uroczystości. Tylko od czasu do czasu, prewencyjnie, wobec służb porządkowych prosiłem o przejście dla „wielebnego władyki” albo „wielebnego archimandryty”. Schlebiało mu to. Na jasnogórskim szczycie uścisnęło się serdecznie dwóch kolegów ze szkolnej ławy. Nikt wówczas nie przypuszczał, że ten niedoszły pallotyn zostanie władyką swego Kościoła. Jest jeszcze jeden szczegół jego duchowych więzi z pallotynami. Umierając, ostatnią posługę w 1998 przyjął z rąk pallotyna, ks. Ireneusza Jadczyka, ówczesnego kapelana w Szpitalu Akademii Medycznej w Gdańsku.
Ks. Wojtyła nie krył radości z uczestnictwa w tym historycznym wydarzeniu. Z wdzięczności ofiarował mi starą kadzielnicę z byłej cerkwi katedralnej Administracji Apostolskiej dla Łemków w Krynicy. Przywiózł ją kiedyś z wyprawy misyjnej gdzieś między Grybowem a Krynicą. Kadzielnica wymaga renowacji, ale wygląda na autentyczną. Przechowuję ją z pietyzmem i czekam z nadzieją, że kiedyś wróci tam, gdzie jej miejsce. Opowiadał mi, że ongiś spotykał w krynickim parku słynnego Nikifora. Nigdy też nie zapomniał o tamtym milenijnym przeżyciu. Często do niego wracał. Był wdzięczny.
Po przejściach
Kiedy, świeżo „po przejściach” (do nowej prowincji) trafiłem w 1997 do Częstochowy, tam spotkałem na dłużej tego przyjaznego mi człowieka. Mieszkał w budynku przylegającym do nieistniejącej już szklarni. Tam urządził sobie apartament w stylu CK Galicja. Pamiętam jego wygodne łoże, skompilowane z elementów łoża małżeńskiego swoich rodziców, miał do tego dobrane stosowne meble, sprzęty. Mimo, że większość swojej kolekcji przechowywał pod czujnym okiem siostrzenicy w domu rodzinnym w Bielsku, to miał przy sobie trochę staroci. Nie był to klasyczny styl wiejski. Widać, że lubił sprzęty galicyjskie z przełomu XIX i XX w. ładnie zdobione, spotykane w domach bogatych chłopów, szlacheckich dworkach i mieszczańskich domach. Lubił otaczać się schludnymi i ładnymi sprzętami. Nie znosił stylu „wieś tańczy i śpiewa”. Było to jego częste powiedzenie wyrażające dezaprobatę dla złego smaku naszych nowobogackich sąsiadów. Nie lubił też „domów z betonu”. W Lublinie mieszkałem w pokoju po ks. Wojtyle. Pamiątką były ściany wyklejone tapetą imitującą ceglane mury. Oryginalna i ciekawa aranżacja wnętrz.
Należał do pokolenia, któremu nie była obca sztuka posługiwania się różnego rodzaju narzędziami. Takimi, jak młotek, piła czy maszyna do szycia. Nie potrafił żyć, jak w hotelu robotniczym. Musiał mieć swoje gospodarstwo i takie sobie zorganizował. Świetnie radził sobie w kuchni. Miał swoją kuchenkę. Pamiętam, kiedy na spacerze nazbieraliśmy sporo dorodnych owoców czarnego bzu, źródło witamin. Ja zasypałem je cukrem „na jutro” , a ks. Stanisław zagotował w słoikach, na zimę. Śmiał się ze mnie, że u mnie, jak w oknie u starych panien z Kordeckiego spod czwórki. Stały tam w oknie słoje z owocami, przesypane cukrem, zakryte pergaminem i przepasane sznurkiem. W swojej rezydencji mieszkał z psem Ciapkiem. Przygarnął go i opiekował się nim jak dzieckiem specjalnej troski. Piesek patologicznie reagował na widok dzieci. Widocznie mocno go skrzywdziły. Szczególnie uciążliwe były spacery, jednak dwa i czasem trzy razy dziennie wyprowadzał go w miejsca możliwie bezludne, najczęściej nad pobliskie glinianki: Adriatyk i Balaton. Znałem wszystkie psie ścieżki i okoliczne knieje. Kiedyś zobaczył nas, wracających ze spaceru jeden z tak zwanych „dyszli apostolskich” i robił mi wyrzuty, że ja, „stary chłop, z Wojtyłą, z psem” chodzę na spacery. Odpowiedziałem mu krótko, że: jak będzie taki inteligentny jak Wojtyła to i z nim pójdę na spacer. Nawet się nie obraził! Ale spaceru nie zaproponował!
A mieszkaliśmy okno w okno, ja wówczas na piętrze, w pokoju pod piątką, pod schodami. Miłe to było sąsiedztwo. Ja nocami kończyłem pisanie doktoratu, ks. Stanisław nie mógł spać i nocami przepisywał na maszynie stare kroniki domu. Przez całe noce w naszych pokojach stukały maszyny do pisania a w oknach do rana paliło się światło. Ale nie zawsze tak było. Czasami zbieraliśmy się we trzech w moim pokoju. Był z nami ks. Bogdan Rudnicki. Czasami udało mu się zorganizować dla ks. Stanisława skrzynkę piwa. Ja miałem u siebie komplet do przyrządzania founde. Nie zawsze stać nas było na wołową polędwicę, bo to mało i drogie. Najczęściej musiało wystarczyć ze 3 kg indyczych piersi (na trzech!), odpowiednie sosy, bagietka, widelczyki do ręki i uczta, a raczej zabawa trwająca do rana! Trzeba przyznać, że umieliśmy się wtedy bawić, a ks. Stanisław nadawał temu ton.
Był człowiekiem nie tylko do tańca. Pamiętam pewien epizod, kiedy w sutannie, jakiejś sportowej kurtce i pospolitej czapce szedłem do kościoła. Wtedy zwrócił mi uwagę, że tak nie można. Do sutanny wypada wkładać odpowiedni płaszcz i oczywiście, jako nakrycie głowy obowiązuje biret. Jednocześnie wręczył mi własnoręcznie uszyty biret. Przechowuję go wraz z pouczeniem jako cenną pamiątkę. Wiosną ubiegłego roku w Bielsku, na pogrzebie siostry, miałem szczęście ze czcią ucałować jego kapłańską dłoń. Nie myślałem, że to będzie zarazem gest i szacunku i pożegnania.
W świetle „rozmów niedokończonych”
Ks. Stanisław Wojtyła przebywał w Częstochowie od 1981. Był też po przejściach. Dom i wspólnota w Dolinie Miłosierdzia okazały się ostatnim i najdłużej, bo 34 lata trwającym etapem na jego pallotyńskim szlaku życia. Tu stworzył swój świat i próbował się w nim odnaleźć. We wspominanym okresie radził sobie dzielnie. Najbardziej zapadły mi w pamięci codzienne spacery z ks. Stanisławem. Chodziliśmy na nie z Ciapkiem czasami dwa, a nawet i trzy razy dziennie.
Na tych spacerach trwały niekończące się rozmowy; dzisiaj powiedzielibyśmy: „rozmowy niedokończone”. Niedokończone, w przenośni i dosłownie. Niedokończone w tym sensie, że trudno na ich podstawie uzyskać jasną odpowiedź na pytanie: na czym polegała tajemnicza funkcja „notariusza prowincjalnego”, którą pełnił w latach 1974-77 i o jego zasługi dla polskiej prowincji. Sam o tym nigdy nie mówił. Wiadomo było, że swego czasu nie było człowieka bardziej zaangażowanego w proces odnowy Stowarzyszenia i Kościoła, jak ks. Stanisław. Wszak już od 1961 zaangażował się osobiście w proces odnowy, jako rekolekcjonista i misjonarz ludowy. Czynił to przez lata z tą samą pasją. Przeorać Polskę pługiem słowa, skiba po skibie, wzdłuż i wszerz. To idea wielkich pasterzy: księcia Adama kard. Sapiehy, ks. Stefana kard. Wyszyńskiego. Postaci wielkie i z najwyższej półki, nieobce naszemu współbratu, a „szlachectwo zobowiązuje”. Wzmocnić kraj przez system domów rekolekcyjnych, otoczyć Warszawę bastionem ośrodków formacyjnych dla grup apostolskich. To idea ks. Słomkowskiego, ks. Prowincjała S. Czapli i jego następców. Kult Bożego Miłosierdzia, zaangażowanie Stowarzyszenia w proces milenijnej odnowy narodu, ogólnopolskie rekolekcje powołaniowe, rozwijający się kult fatimski. Na pogrzebie wspominano o nieco za dużej figurze MB Fatimskiej z jego pokoju, przed którą modlił się do ostatnich dni. Z tą „przydużą” figurą w podróżnej torbie przejeździł pociągami całą Polskę. Ona została mu wierna do końca.
Ks. Stanisław miał duże zacięcie historyczne, doskonale orientował się w dziejach polskiej Prowincji. Nie przejawiał jednak cech klasycznego badacza dziejów czy opisywacza faktów socjologicznych. Interesowali go bardziej ludzie, a raczej ich poglądy. Jego krąg zainteresowania ograniczał się do pallotyńskiego środowiska i to na własny użytek. Interesował go głównie rozwój ideowy polskiej prowincji, zwłaszcza epoki posoborowych przemian. W tym sensie można go uznać nie tyle za znawcę, co i współtwórcę pewnej wizji apostolstwa, realizowanej w Polsce. Czas jego bezpośredniego zaangażowania w prace Zarządu przypadają na lata 1974-77. Był to czas względnego spokoju po spustoszeniach wojennych, otrząśnięcia się po szoku wywołanym przez Ruch Apostolski w Stowarzyszeniu i posoborowe zmiany. Prowincja rozwijała się. Następowały zmiany pokoleń. Konieczne było wypracowanie pewnej pozytywnej wizji apostolstwa, ze wskazaniem na metody jej realizacji w Kościele polskim. Nic dziwnego, że został zauważony i zaproszony do współpracy w Zarządzie. Właściwie, nie musiał niczego wymyślać. Był raczej praktykiem, aniżeli teoretykiem. Teorię miał „z tyłu głowy” i we krwi. Jego pasją było działanie, bycie wśród ludzi, ich formacja. Uważał to za najlepszą formę realizacji apostolskiego charyzmatu.
Swoją koncepcję pallotyńskiego apostolstwa oparł na pracy organicznej dla dobra Kościoła. Właściwie to na forum Zarządu usiłował zalegalizować to, co robił od dawna, swoje apostolskie pasje. Stąd ramy czasowe sprawowania funkcji mogą mieć jedynie charakter umowny, symboliczny. W tym przypadku to z praktyki wypływała teoria, nie odwrotnie. Ponadto, w każdym geście wybrzmiewało owo sakramentalne „sentire cum Ecclesia”. Wiedział, że bez więzi z hierarchią wszelkie apostolstwo pozostanie „obsługą własnej osobowości”. W więzi z hierarchią, duchowieństwem diecezjalnym i zakonnym widział szanse rozwoju Stowarzyszenia i przejaw pallotyńskiego charyzmatu. Stowarzyszenie i Kościół to dwie nierozdzielne i wzajemnie uzupełniające się rzeczywistości. W tym przekonaniu pobrzmiewała nuta starej, epifanijnej duchowości. Nie był w tym oryginalny i odosobniony. Czerpał wzorce od najlepszych. W poszukiwaniu form pracy apostolskiej chętnie sięgał do intuicji ks. Majewskiego czy ks. Czapli. Szanse zachowania wewnętrznej spójności i wzajemnych więzi w rozrastającej się prowincji widział w szacunku dla dziedzictwa przeszłości i dorobku przeszłych pokoleń. Dzięki temu zachowana została na następnych kilka lat ciągłość rozwojowa idei apostolskiej w Prowincji i więzi pokoleniowe.
W przypadku proponowanych na forum Zarządu kierunków apostolstwa, sprawiał wrażenie bardziej ich wykonawcy aniżeli pomysłodawcy. Niewątpliwie, w tym zawiera się jego wielkość i realny wkład w odbudowanie i kształtowanie pallotyńskiego ducha. Przy tym był człowiekiem niezależnym. Tę niezależność zachował do końca. Nic dziwnego, że nigdy nie zabiegał o urzędy i tytuły.
Spośród wszystkich form apostolskiej aktywności, uprzywilejowane miejsce przyznawał misjom ludowym. Wówczas tytuł misjonarza ludowego był rzadkością i nosili go najlepsi. W swoim czasie najlepszym z najlepszych był właśnie ks. Stanisław Wojtyła!
Ks. Andrzej Kaim SAC – Sosnowiec (pełny tekst wspomnień został opublikowany w książce: A. Kaim, Łaska drogi. Światło i sól, Ząbki 2016, s. 151-161)
