100 lat temu (1916)
18 lutego – Czterech kleryków powołano do wojska (faktycznie przestało istnieć seminarium duchowne).75 lat temu (1941)
• Otwarto nowicjat dla kleryków w Ołtarzewie i braci w Wadowicach.
• Ks. Walerian Pączek został kapelanem szpitala Czerwonego Krzyża w Warszawie; działał on w konspiracji w ścisłym powiązaniu z ks. Franciszkiem Paulińskim, rektorem domu przy ul. Długiej.
• Ks. Augustyn Urban udaje się do Branic k. Głubczyc, gdzie w latach 1941-46 był wikariuszem (kapelanem) oraz rektorem kościoła w Boboluszkach.
10 lutego – W Paryżu Niemcy aresztowali ks. Czesława Wędziocha, rektora PMK we Francji (po ks. Cegiełce), i jednocześnie zlikwidowali „Caritas”. Po opuszczeniu więzienia, 31 V 1941 ks. Wędzioch ponownie objął stanowisko rektora Polskiej Misji Katolickiej i pełnił je do powrotu ks. Cegiełki z Dachau (15 VI 1945).
31 marca – Rada Prowincjalna wybrała ks. Józefa Jankowskiego na stanowisko mistrza nowicjatu, które miał objąć od sierpnia.
• Rektorem w Montevideo został ks. Józef Chudziński (do 1948).
7 kwietnia – Święcenia kapłańskie w Warszawie przyjęli księża: Ignacy Ciastoń, Józef Dąbrowski, Antoni Jaroch, Józef Jażdżewski, Konstanty Kobielus, Tadeusz Płonka, Marian Sikora, Józef Stanek, Franciszek Wieczorek i Józef Żyto. Święceń udzielił im abp Stanisław Gall.
28 kwietnia – W Ołtarzewie kleryk Józef Ramusiewicz złożył profesję wieczną na ręce ks. Augustyna Zarazy.
28 kwietnia – Dwudziestu żołnierzy niemieckich wprowadziło się do domu w Ołtarzewie; 4 V przybyła cała kompania wojska; zajęli stary dom i część nowego.
4 maja – Rektorem domu w Wadowicach został ks. Józef Wróbel (nominacja 31 III); od 28 VII 1941 otrzymuje jeszcze obowiązki mistrza nowicjatu.
9 maja – Późnym wieczorem dwóch pijanych podoficerów niemieckich wtargnęło do pokoju ks. Stanisława Wierzbicy (rektor domu od 1936) i dotkliwie go pobiło. Rektor, mimo zapewnień dowódcy, że taki incydent się nie powtórzy, postanowił wyjechać do Brwinowa.
16 maja – Gestapo, po przesłuchaniu, aresztowało 9 członków seminarium i wywiozło ich na Pawiak. Byli to: ks. Józef Jankowski i ks. Franciszek Kilian, br. Bernard Kowalski, br. Jan Wąsik, br. Bronisław Regulski i br. Władysław Święs oraz kl. Stanisław Sadowski. Aresztowano także dwóch pracowników świeckich, kucharza Antoniego Bonieckiego i Bolesława Pellowskiego, krewnego ks. Norberta.
17 maja – Gestapo aresztowało ks. Norberta Pellowskiego i ks. Stanisława Jaworskiego (ten został wkrótce zwolniony).
23 maja – Aresztowanie ks. Jana Szambelańczyka, br. Bronisława Pajewskiego, br. Piotra Bochenka i br. Stanisława Małaczka oraz pracownika świeckiego Józefa Wąsika. Łącznie w maju 12 pallotynów zostało aresztowanych i wywiezionych do obozów koncentracyjnych w Auschwitz (28 V 1941) i Dachau (5 VI 1942: Małaczek, Pajewski, Święs).
23 maja – Ks. Mieczysław Curzydło odpłynął z Portugalii do Brazylii (14 V wyjechał z Rzymu do Lizbony).
Maj – Pod nieobecność ks. S. Wierzbicy rektorem w Ołtarzewie został ks. Augustyn Zaraza (pełnił ten urząd do 1944).
27 maja – Br. Edward Ciosek składa w Wadowicach pierwszą profesję na ręce ks. Józefa Wróbla (wystąpił w 1952).
19 czerwca – Gestapo usunęło z Ołtarzewa swego donosiciela, sprawcę aresztowania pallotynów, człowieka świeckiego, Alfonsa Stefana Mayera, który dawniej był powstańcem wielkopolskim, a przed wojną kolporterem prasy pallotyńskiej.
• W Tucquegnieux w Lotaryngii został aresztowany ks. Franciszek Bobrowski (przebywał tam stale od IX 1939) i wywieziony do więzienia w Briey, a potem do Nancy.
Połowa roku – Ks. Alojzy Majewski przeniósł się z Tomczyc k. Nowego Miasta n. Pilicą do państwa Boruckich w Borowinie, w parafii Klwów, gdzie obsługiwał w czasie okupacji miejscową kaplicę.
2 lipca – W obozie koncentracyjnym w Auschwitz zmarł Sł. B. ks. Jan Szambelańczyk.
Lipiec – Ks. Franciszek Wadowski przybył do Stanów Zjednoczonych (8 V 1941 jako obywatel amerykański wyjechał do Berlina, stąd 5 VI samolotem via Marsylia-Barcelona do Madrytu, potem pociągiem do Vigo, skąd odpłynął do Ameryki). Zamieszkał u pallotynów włoskich w Nowym Jorku.
29 lipca – Ks. Franciszek Cegiełka został przetransportowany z więzienia w Hannowerze do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen, a następnie przez więzienia w Kolonii, Trewirze i Berlinie dostał się 13 II 1942 do obozu w Dachau. W Wielki Poniedziałek 7 IV 1941 został okrutnie pobity w Berlinie; w Niedzielę Wielkanocną 15 IV nastąpiło słynne spotkanie z przebywającym w więzieniu bpem Michałem Kozalem.
8 sierpnia – W obozie koncentracyjnym w Auschwitz zmarł br. Piotr Bochenek.
15 sierpnia – Klerycy: Rajmund Dardziński i Roman Len złożyli w Ołtarzewie profesję wieczną.
15 sierpnia – Obłóczyny kleryków nowicjuszy: Stanisław Mikulski, Herbert Pakosz (wystąpił w 1943), Stanisław Marszał, Kazimierz Skrzypczak i Roman Szczygieł oraz braci nowicjuszy: Feliks Baumgart, Jan Radwan, Bolesław Cierlaczek, Edward Miszczyk (wszyscy ci bracia odeszli w 1943). Aktu obłóczyn dokonał w Wadowicach ks. Józef Wróbel.
15 sierpnia – Na skutek interwencji ks. Czesława Wędziocha, ks. Bernard Pawłowski i br. Ignacy Wszołek, osadzeni w obozie St. Maurice-aux-Riches Hommes koło Sens (Yonne), wrócili do Paryża i odtąd pracowali w PMK – ks. Pawłowski jako proboszcz polskiego kościoła w Paryżu (1941-45).
30 sierpnia – W Wadowicach najście 3 gestapowców poszukujących ks. S. Wierzbicę.
12 września – W Wadowicach br. Stanisław Sopata złożył profesję wieczną na ręce ks. prowincjała Jana Maćkowskiego.
13 września – Z mieszkania przy ul. Długiej został zabrany przez gestapo jako zakładnik (za ks. Brunona Marciniaka) ks. Franciszek Bryja wraz z ks. Kazimierzem Mielewskim. Po przesłuchaniach na Al. Szucha został osadzony w więzieniu na Pawiaku. Po rozprawie sądowej (na początku listopada) został skazany na obóz. 23 XI przewieziono go do obozu w Auschwitz, a stąd 10 XII 1941 wraz z innymi duchownymi przetransportowano go do Dachau.
14 września – W kaplicy w Radomiu zagrały po raz pierwszy organy, wykonane w firmie Biernackiego w Warszawie; tego roku ks. Jan Młyńczak wykonał w kaplicy polichromię.
20 września – Gestapo aresztuje ks. Józefa Kentenicha i osadza go w więzieniu w Koblencji (13 III 1942 wywieziono go do obozu koncentracyjnego w Dachau).
24 września – Klerycy: Ludwik Bajgrowicz, Bernard Baumgart, Ignacy Cieślak, Zygfryd Pluta, Roman Ruchaj, Józef Szczurzydło i Józef Turecki złożyli w Ołtarzewie wieczną profesję na ręce ks. Jana Maćkowskiego.
24 września – W Ołtarzewie na ręce ks. prowincjała Jana Maćkowskiego, br. Jan Jankowiak składa wieczną profesję (wystąpił w 1950), a br. Antoni Kociński – pierwszą (wystąpił w 1945).
26 września – Rozpoczęto w Ołtarzewie rok akademicki 1941/1942 (zakończono 1 V 1942).
16 października – W obozie koncentracyjnym w Auschwitz umiera Bł. ks. Józef Jankowski.
4 listopada – Poświęcenie odbudowanego kościoła Chrystusa Króla Pokoju w Warszawie przy ul. Skaryszewskiej według projektu inż. Stanisława Marzyńskiego (kościół z domem zburzony we wrześniu 1939).
4 listopada – W obozie koncentracyjnym w Auschwitz zmarł br. Bernard Kowalski.
10 listopada – W obozie koncentracyjnym w Auschwitz ginie Sł. B. ks. Franciszek Kilian.
11 listopada – W obozie koncentracyjnym w Auschwitz umiera kl. Stanisław Sadowski.
12 listopada – Br. Franciszek Kowalcze składa wieczną profesję w Ołtarzewie na ręce ks. Augustyna Zarazy.
24 listopada – Rano, tuż przed rozpoczęciem wykładów, do seminarium weszło gestapo i aresztowało kleryka Mariana Marcinkowskiego z archidiecezji poznańskiej.
27 listopada – W łagrze sowieckim w Uchcie (Republika Komi) zmarł Sł. B. ks. Stanisław Szulmiński. Przybył tu wraz z innymi więźniami 19 III. Pomimo zwolnienia (dokument z 1 VIII 1941) pozostał dobrowolnie w łagrze.
10 grudnia – W Wadowicach br. Tadeusz Trybuszewski złożył wieczną profesję na ręce ks. Józefa Wróbla.
50 lat temu (1966)
• Prowincja polska liczyła 374 członków, w tym: 225 księży, 45 kleryków profesów, 21 kleryków nowicjuszy, 82 braci profesów, 2 braci nowicjuszy i 2 braci postulantów, przebywających w 17 domach.
• W Kościelisku odbyło się dyrektorium dla księży i braci (Księża starsi, I grupa: 25 I – 25 II; księża młodsi, kończący pierwsze pięciolecie: 1-30 VIII; księża starsi, II grupa: 11 X – 11 XI; bracia: 15 XI – 15 XII).
Styczeń – W Szczecinie uroczystości epifanijne połączone z nawiedzeniem wędrującej figury Matki Bożej Fatimskiej. Kazania głosił ks. Józef Kołodziejczyk. Założono Złotą Księgę Różańca Rodzinnego (wpisało się 731 rodzin) i Księgę Apostolstwa Chorych (259 osób). Zaprowadzono wtedy w kościele nabożeństwa fatimskie.
• W uroczystościach epifanijnych w kościołach pallotyńskich brali udział biskupi: Poznań – abp Antoni Baraniak i bp Franciszek Jedwabski; Gdańsk – bp Edmund Nowicki i bp Lech Kaczmarek; Częstochowa – bp Stefan Bareła; Warszawa – bp Bronisław Dąbrowski; Lublin – bp Jan Mazur.
• W „Pallottinum” zaczął ukazywać się Międzynarodowy Przegląd Teologiczny „Concilium” (wychodził w latach 1966-70).
6 stycznia – Bp Zygmunt Choromański udzielił alumnom w Ołtarzewie święceń diakonatu, tonsury i dwóch niższych stopni.
16 stycznia – W Kielcach na Karczówce zmarł br. Franciszek Chytry. Pochowany został 19 I w Wadowicach na cmentarzu kopieckim.
22 stycznia – Profesję wieczną w Ołtarzewie złożył na ręce ks. Henryka Kietlińskiego br. Zygmunt Komińczyk (odszedł tego roku, wstąpił do kapucynów).
17-18 lutego – W Gdańsku przy kościele św. Elżbiety odbyło się spotkanie tutejszej katolickiej inteligencji z pastorem dr Zygmuntem Michelisem (†1977) z Warszawy. Pierwszego dnia było spotkanie z osobami świeckimi, a drugiego z duchowieństwem Gdańska. Temat spotkania dotyczył kultu Maryi (pastor miał matkę katoliczkę).
25 marca – Alumni w Ołtarzewie przygotowani przez ojca duchownego ks. Bogdana Boniewicza oddali się w macierzyńską opiekę NMP Królowej Polski.
7 kwietnia – W Wielki Czwartek w całym kraju, zgodnie z duchem odnowy liturgicznej, miały miejsce pierwsze koncelebry. Były one dużym przeżyciem dla księży i wiernych.
7 kwietnia – 25-lecie kapłaństwa obchodzili w tym roku księża: Józef Dąbrowski senior, Ignacy Ciastoń, Konstanty Kobielus, Józef Żyto, Józef Jażdżewski, Antoni Jaroch, Marian Sikora i Tadeusz Płonka.
10 kwietnia – Na uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego ks. generał Wilhelm Möhler wystosował do wszystkich pallotynów list o najważniejszych zadaniach Stowarzyszenia (pismo programowe dla członków Stowarzyszenia w okresie posoborowym i po odłączeniu Ruchu Szensztackiego – 1964).
14 kwietnia – We Czwartek Wielkanocny w całym kraju odbyły się obchody uroczystości milenijnych. „Po zamilknięciu dzwonów odśpiewaliśmy znów Te Deum laudamus na podziękowanie Bogu za to, że przez 1000 lat pomógł Polakom dochować wierności Krzyżowi i Ewangelii” (z kroniki domu w Radomiu).
27-28 kwietnia – Wycieczka autokarowa seminarium ołtarzewskiego „Szlakiem Tysiąclecia”. Trasa wycieczki przebiegała przez Włocławek, Płowce, Kruszwicę, Strzelno, Trzemeszno, Gniezno, Poznań i powrót do Ołtarzewa.
28-29 kwietnia – W Ołtarzewie zebranie dyskusyjne księży rekolekcjonistów pracujących wśród rodzin zakonnych – zapoznanie się z dekretem soborowym „Perfectae caritatis”, czyli „O przystosowanej odnowie życia zakonnego”.
2-4 maja – W centralnych uroczystościach milenijnych na Jasnej Górze brało udział 17 pallotynów ołtarzewskich, w tym: 10 księży, 2 diakonów i 5 braci.
3 maja – W uroczystość NMP Królowej Polski odbyły się w godzinach popołudniowych procesje Tysiąclecia do pięciu ołtarzy.
8 maja – W Wałbrzychu Procesja Tysiąclecia. Ks. Wiktor Bartkowiak poświęcił w kościele tablicę pamiątkową – pierwsze wotum milenijne parafii. Po południu odbyła się w kościele Akademia Tysiąclecia pokazująca dzieje kultu maryjnego w Polsce. W Akademii brała udział orkiestra młodzieżowa i dwa chóry.
11 maja – Z okazji Tysiąclecia Chrystianizacji Polski Ołtarzew zorganizował jednodniowe seminarium naukowe, na które zaproszono przedstawicieli kilku pobliskich seminariów duchownych. Główny referat wygłosił historyk pallotyński ks. Alojzy Hassa: „Chrzest Mieszka – Chrzest Polski. Jego antecedencje i konsekwencje”. Drugi referat pt. „Dzieje kultu świętego Stanisława, Biskupa i Męczennika” wygłosił prof. Witold Sawicki z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Z tej okazji urządzono wystawę poświęconą Millenium, którą przygotował ks. Hassa wraz z alumnami. Następnie klerycy na deskach teatru seminaryjnego wystawili sztukę pt. „Obrona Jasnej Góry”.
15 maja – Pożegnanie w Ołtarzewie księży udających się do Francji: Szczepana Bobera, Jana Jabłońskiego, Mieczysława Madejskiego, Kazimierza Parzyszka, Stanisława Płońskiego i nowego doktora Romana Dzwonkowskiego (przed wyjazdem odprawili 4-dniowe rekolekcje).
15 maja – W ołtarzewskim kościele po raz pierwszy odbyła się I Komunia święta dzieci z Ołtarzewa (w liczbie 33; przygotowani przez ks. Jana Kudłacika i ks. Stanisława Sarnickiego). Mszę celebrował ks. dziekan Emilian Skrzecz.
24 maja – List ks. prowincjała Stanisława Martuszewskiego do współbraci informujący o jego pobycie w Rzymie (pozdrowienia i wdzięczność ks. generała Wilhelm Möhlera za modlitwy w intencji jedności Stowarzyszenia i za troskę o zachowanie tej jedności w polskiej prowincji, zaproszenie generała do Polski, specjalna audiencja – razem z ks. radcą Franciszkiem Bogdanem – u pap. Pawła VI) i w Regii Miłosierdzia Bożego we Francji.
27 maja – Nawiedzenie Obrazu MB Częstochowskiej i uroczystości Tysiąclecia w Sens. Trzydniowe rekolekcje przed uroczystościami wygłosił ks. Zenon Modzelewski. W nabożeństwie popołudniowym brał udział abp miejsca René Stourm. Podzielił się też swymi spostrzeżeniami z podróży po Polsce. Organizacją uroczystości zajął się ks. Czesław Wędzioch. Akademia Tysiąclecia odbyła się w domu miejscowych sióstr.
30 maja – Obchody Tysiąclecia w Dijon. Mszy koncelebrowanej przewodniczył bp miejsca André de la Brousse. Kazanie w języku polskim wygłosił ks. Józef Sadzik (przeprowadził wcześniej rekolekcje), a w języku francuskim bp Brousse. W tym dniu Polacy przeżyli Nawiedzenie Obrazu MB Częstochowskiej – obraz powitał ks. Czesław Wędzioch, misjonarz i duszpasterz Polaków w Dijon i okolicy. W uroczystościach uczestniczyli Polacy z Dijon, departamentu Côte-d’Or i z przyległych departamentów z przedstawicielami stowarzyszeń religijnych, organizacji społecznych i młodzieżowych. W uroczystej Akademii Tysiąclecia uczestniczył mer miasta i poseł do parlamentu ks. kanonik Félix Kir (Kirski) i zespół młodzieżowy „Warszawa” z Dijon.
8 czerwca – Rigorosum 6 filozofów w Ołtarzewie powiększyło grono teologów.
9 czerwca – W uroczystość Bożego Ciała parafia w Wałbrzychu kontynuowała „Te Deum Tysiąclecia”. Bp Paweł Latusek odprawił Mszę, wygłosił kazanie, poprowadził procesję do czterech ołtarzy i poświęcił drugie wotum parafii – monstrancję Tysiąclecia. Obecny był ks. radca Józef Dąbrowski. – W czerwcu też na wieży kościoła zawisł dzwon o wadze 1500 kg.
19 czerwca – Biskup Zygmunt Choromański udzielił święceń kapłańskich w Ołtarzewie. Przyjęli je księża: Józef Czachor, Leszek Malewicz, Henryk Popławski i Jan Tulo. Równocześnie święcenia subdiakonatu otrzymali księża: Jerzy Błaszczak, Edward Daniel i Józef Żemlok. W uroczystościach wzięła m.in. udział 40-osobowa grupa esperantystów, wśród których pracował ks. Roman Forycki i neoprezbiter ks. Henryk Popławski.
19 czerwca – Odpust w parafii Najśw. Serca Jezusa w Ząbkowicach Śląskich. Ceremonii wmurowania i poświęcenia „Tablicy Tysiąclecia” dokonał ks. prałat Aleksander Oberc (†1992) z Wrocławia. Wygłosił też kazanie i wyświetlił dla wiernych film z uroczystości milenijnych w Gnieźnie, Poznaniu i Częstochowie.
19 czerwca – Uroczystości milenijne w Neviges („Westfalska Częstochowa”) w Niemczech z udziałem nuncjusza, abpa Corrado Bafile i kilku innych biskupów. Uroczystości zorganizowali chrystusowcy. Brało w niej udział ponad 10 000 Polaków z RFN. W pielgrzymce Polaków z Francji uczestniczył ks. Czesław Wędzioch. Na Górze Maryi wmurowano „pamiątkową tablicę-pomnik świętego Milenium”, którą odsłonił bp pomocniczy z Kolonii Wilhelm Cleven (†1983). Przemawiał po polsku i niemiecku bp Franz Hengsbach z Essen (†1991). W procesji z Najświętszym Sakramentem z kościoła na Górę Krzyżową brał udział ks. Wędzioch, a po procesji wygłosił podniosłą mowę.
22 czerwca – W Bardzie Śląskim zmarł ks. Władysław Baumgart. Pochowany został 24 VI w Ząbkowicach Śląskich.
25 czerwca – Rada Prowincjalna powołała Komisję ds. Studiów w składzie: ks. dr Józef Wróbel (przewodniczący), ks. dr Witold Zdaniewicz, ks. mgr Roman Forycki (sekretarz) i ks. mgr Lucjan Balter.
26 czerwca – Prymicyjna msza neoprezbiterów w kościele ołtarzewskim.
3 lipca – Zjazd Katolicki w Osny połączony z uroczystościami Tysiąclecia i nawiedzeniem Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej (faktycznie rozpoczął się 1 VII o godz. 21.00). Uroczystą mszę odprawił Pierre Veuillot abp koadiutor archidiecezji paryskiej, delegat kard. Maurice Feltina. Kazanie wygłosił ks. Kazimierz Kwaśny, rektor PMK we Francji. Procesję z obrazem MB Częstochowskiej poprowadził Albert Malbois, biskup pomocniczy z Wersalu. Odsłonięto też tablicę pamiątkową przy X. stacji Kalwarii ufundowanej na Tysiąclecie przez Polonię z Dammarie-les-Lys i Melun. Odbyła się też uroczysta Akademia Tysiąclecia. Wystąpiła orkiestra polska „Echo” z Houdain (dep. Pas-de-Calais). W zjeździe uczestniczyło 10 000 Polaków.
3 lipca – Koronacja cudownej figurki Matki Bożej w Bardzie Śląskim. Na uroczystości koronacyjne udała się pieszo większość mieszkańców domu w Ząbkowicach Śląskich.
6 lipca – Na stałe do Polski wyjechał z Paryża br. Piotr Kasprzak (przydzielony został do Pallottinum w Poznaniu).
1 sierpnia – W Ząbkowicach Śląskich rozpoczęły się rekolekcje kończące pierwszy roku nowicjatu. Rekolekcje zakończyły się w Częstochowie aktem oddania nowicjatu w opiekę Matce Bożej. W początkach sierpnia nowi kandydaci rozpoczęli swój nowicjat.
1 sierpnia – Zmiana na urzędzie rektora Wyższego Seminarium Duchownego i domu w Ołtarzewie. Odszedł ks. Józef Lisiak, a przejął ks. Józef Wróbel (pełnił już tę funkcję w latach 1954-57), który jednak wkrótce zaczął poważnie chorować na serce i przez kolejne lata był rektorem jedynie nominalnie.
Sierpień – W Chełmnie kończy kadencję rektorską ks. Marian Sikora (1963-66), a jego miejsce obejmuje ks. Roman Ruchaj (1966-72). Przybywa do domu ks. Władysław Hahn i ks. Klemens Rusin.
5 sierpnia – Obłóczyny i profesja u pallotynek w Sucharach. Ks. Wiktor Bartkowiak przeprowadził dla tych sióstr ośmiodniowe rekolekcje i odprawił Mszę. Na uroczystość przybyła matka prowincjalna, która dokonała obłóczyn i przyjęła profesję, oraz siostry z różnych domów. Spośród pallotynów na uroczystości obecni byli ks. Alfons Kremzer, ks. Stanisław Niewiarowski, br. Jan Maciejewski (z rodzinnego Nakła) i br. Michał Walder.
26 sierpnia – W Poznaniu zmarł br. Roman Rżysko. Tam też został pochowany.
1 września – Zmiany personalne w Radomiu. Z rektorstwa odszedł ks. Ludwik Krawczyk (od 1963), a zastąpił go ks. Marian Dziczek. Ze stanowiska proboszcza odszedł ks. Konstanty Kobielus. Jego obowiązki przejął ks. Ludwik Skuza.
8 września – W Ołtarzewie wieczną profesję na ręce ks. radcy Józefa Dąbrowskiego złożyli klerycy: Stanisław Chabiński, Kazimierz Jacaszek i Wacław Kwapisiewicz.
8 września – W Ząbkowicach Śląskich obłóczyny nowicjuszy. Sutannę przyjęli: Paweł Biernacki, Zdzisław Feldo, Tadeusz Gniadek, Eugeniusz Krzyżanowski, Czesław Mazur, Witold Pietrasiuk, Józef Rataj, Stanisław Zalewski i br. Stefan Olczyk. Ceremonii dokonał ks. prowincjał Stanisław Martuszewski. 29 IX obłóczony został jeszcze Ryszard Domański.
9 września – Zakończyły się w Osny doroczne rekolekcje dla pallotynów, które prowadził ks. kanonik Witold Kiedrowski. Tego dnia ogłoszono nominacje Zarządu Regii Miłosierdzia Bożego. Superiorem został ks. Stanisław Suwała (do 1972), a radcami: ks. Jakub Krzyszczuk i ks. Henryk Gracz (był też rektorem domu Collège w Osny). Sekretarzem regii, rektorem i ekonomem domu w Paryżu wybrano ks. Jakuba Krzyszczuka (mieszkał w Osny). Ekonomem regii i rektorem domu Drukarni w Osny został ks. Tadeusz Tomasiński.
12 września – Początek roku akademickiego w Ołtarzewie (pierwszy dzień wykładów odbył się 16 IX; zakończenie 12 VI 1967). To już 49. rok studiów seminaryjnych SAC w Polsce.
12-16 września – W gmachu Seminarium Polskiego w Paryżu odbyły się doroczne rekolekcje dla polskich księży z Francji. Po rekolekcjach ks. Stanisław Suwała, nowy superior regii, wygłosił referat nt. metod pracy duszpasterskiej, po którym nastąpiła gorąca dyskusja.
27 września – Uroczystości milenijne w pallotyńskiej parafii w Radomiu. Mszę pontyfikalną odprawił bp Piotr Gołębiowski. Wygłosił też kazanie i konsekrował nowy ołtarz. Wykonano też nową ambonę i balustradę.
2 października – W Częstochowie sympozjum dla laikatu poświęcone problematyce Bożego Miłosierdzia. Prelegentami byli: ks. dr Michał Sopoćko, ks. Stanisław Cinal SAC, ks. Lucjan Balter SAC, o. Piotr paulin i ks. Stanisław Wierzbica SAC.
Październik – Po dwóch latach służby wojskowej powrócili do seminarium w Ołtarzewie alumni z trzech ośrodków szkoleniowych (Opole, Szczecin, Gdańsk): Mirosław Drozdek, Piotr Marek, Julian Warzecha, Marian Wietrzyński, Stefan Potoniec, Stanisław Rudziński, Walenty Otrębowski, Henryk Kazaniecki, Kazimierz Czulak, Stefan Kajfasz, Tadeusz Łojas, Tadeusz Korbecki, Czesław Parzyszek, Paweł Góralczyk, Antoni Dębkowski, Adolf Religa i Czesław Pązik. Odprawili 6-dniowe rekolekcje i 3 XI odnowili profesję czasową (renovatio I) na ręce ks. Józefa Dąbrowskiego.
16 października – Obchody Tysiąclecia Chrystianizacji Polski w Oignies-Chapelle. W uroczystościach wzięli udział księża: superior Stanisław Suwała, Jakub Krzyszczuk, Alojzy Misiak, Stanisław Kaźmierczak, Piotr Oramowski. W tym czasie proboszczem w Oignies-Chapelle był ks. Stefan Treuchel.
19-20 października – Milenijna pielgrzymka-wycieczka seminarium ołtarzewskiego na trasie Ołtarzew-Częstochowa-Piekary Śląskie-Katowice-Chorzów.
23 października – W Gdańsku rozpoczęły się (wieczorem w niedzielę) w parafii Chrystusa Króla „Misje Tysiąclecia” – równocześnie w 4 punktach: u Chrystusa Króla, św. Elżbiety, św. Józefa i w kaplicy MB Częstochowskiej. W kościele św. Elżbiety misje prowadzili – jezuita i filipin z Gostynia.
4 listopada – Do Poznania przyjechał ks. Engelbert Tauscher SAC, dyrektor pallotyńskiego wydawnictwa w Limburgu. Odwiedził też Warszawę i Częstochowę.
5 listopada – Millenijne uroczystości diecezji gorzowskiej przy kościele św. Jana Ewangelisty w Szczecinie (najstarszy i największy kościół w Szczecinie). Mszę celebrował abp Bolesław Kominek, a kazanie wygłosił Prymas Stefan Wyszyński. Natomiast w niedzielę 6 XI o godz. 7.00 w pallotyńskim kościele odprawił mszę i wygłosił kazanie bp Karol Pękala z Tarnowa.
10 listopada – Ks. Tadeusz Tomasiński wyjechał do Holandii, by zakupić ok. 120 ton papieru na druk mszału ołtarzowego.
15 listopada – List ks. generała Wilhelma Möhlera, polecający wszystkim członkom Stowarzyszenia rozważenie odnowy soborowej. Do listu dołączono ankietę, na którą odpowiedzieć mieli wszyscy pallotyni (do 1 V 1967). List zainicjował w Stowarzyszeniu prace na rzecz odnowy prawodawstwa.
16-17 listopada – Odbyło się pierwsze sympozjum teologiczne poświęcone tajemnicy Miłosierdzia Bożego na temat: „Wzniosłość i potrzeba miłosierdzia Bożego”. W sesji wzięli udział: bp Stefan Bareła, ks. prof. Antoni Słomkowski, o. prof. Ludwik Krupa, prorektor KUL, ks. dr Michał Sopoćko, ks. Feliks Folejewski SAC, prof. Mieczysław Gogacz z KUL, prof. Irena Sławińska, inż. arch. Stanisław Pospieszalski.
23 listopada – W Warszawie zmarł ks. Żyto Józef. Pochowany został 26 XI w Ołtarzewie.
26 listopada – W naszym domu w Częstochowie zjazd kleryków z różnych seminariów duchownych, którzy odbyli służbę wojskową. Mieli tu spotkanie z Prymasem kard. Stefanem Wyszyńskim i nocne czuwanie na Jasnej Górze. Przyjechało ponad 100 kleryków.
4 grudnia – W uroczystościach 25-lecia śmierci o. Maksymiliana Kolbe, które odbyły się w Niepokalanowie, wzięło udział 8 księży, 4 braci i 16 kleryków z Ołtarzewa.
8 grudnia – Decyzja Rady Regionalnej w Paryżu o likwidacji domu w Montevideo i przekazaniu kościoła i parafii miejscowej archidiecezji (oraz o odwołaniu ks. Bernarda Baumgarta i ks. Józefa Kotlęgi). W tej sprawie ks. Suwała wyjechał 14 XII do Rzymu, aby spotkać się z superiorem regii urugwajskiej, ks. Maxem Lehmannem.
8 grudnia – Przy parafii w Poznaniu rozpoczęła działalność poradnia dla małżeństw.
11 grudnia – Biskup Lucjan Bernacki konsekrował kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Samsiecznie.
16 grudnia – W Limburgu zmarł ks. Peter Resch, generał Stowarzyszenia (23 V 1925 – 16 VI 1931) i tam też został pochowany.
18 grudnia – Na scenie ołtarzewskiej kilkakrotnie przedstawiono sztukę Dorothy Clarke Wilson (†2003) pt. Nie ma pokoju w hotelu. Prapremiera nastąpiła dzień wcześniej.
20 grudnia – W Poznaniu spotkanie biblistów przygotowujących drugie wydanie Biblii Tysiąclecia. W spotkaniu wzięli udział: o. Augustyn Jankowski, ks. Janusz Frankowski, ks. Kazimierz Romaniuk, ks. Lech Stachowiak, ks. Zenon Ziółkowski i ks. Stanisław Cinal SAC, a z ramienia wydawnictwa Pallottinum: ks. Piotr Granatowicz, ks. Kazimierz Dynarski i ks. Wacław Markowski.
22 grudnia – W Ołtarzewie odbyło się rigorosum przed święceniami (6 I 1967).
24 grudnia – Kościół seminaryjny w Ołtarzewie wzbogacił się o nowy ołtarz soborowy.
• W Pallottinum w 1966 ukazały się następujące tytuły: Bernard Häring, Nauka Chrystusa, t. 5-6; Mieczysław A. Krąpiec, Metafizyka i Stałe części Mszy Świętej (II wydanie oraz dodruk). Dokończono druk pierwszego wydania Biblii Tysiąclecia (z 1965). Drukowano też różne druki parafialne.
25 lat temu (1991)
• Powstała Delegatura Matki Boskiej Fatimskiej na Ukrainie.
• Ks. Eugeniusz Dutkiewicz utworzył w Gdańsku Ogólnopolskie Forum Ruchu Hospicyjnego.
• Ks. prof. Lucjan Balter objął funkcję przewodniczącego polskiej wersji „Communio”.
• Powołano krajowy Komitet Organizacyjny Kongresu ZAK. Należał do niego ks. Roman Forycki.
• Ks. Stanisław Kuraciński powołał do istnienia Sekretariat ds. Ewangelizacji Wschodu oraz założył Dzieło Pomocy dla Katolików na Wschodzie im. ks. Stanisława Szulmińskiego, nazwane symbolicznie „Pomost”, początkowo z siedzibą w Konstancinie-Jeziornie, a potem w Wólce Mlądzkiej (obecnie Otwock). Od 2015 instytucje te zostały połączone pod nazwą: POMOST Pallotyńskie Dzieło Pomocy dla Katolików na Wschodzie im. ks. Stanisława Szulmińskiego.
• Sekretariat ds. Misji rozpoczął wydawać swój biuletyn „Posyłam Was”. Ukazywał się regularnie co kwartał (w międzyczasie wydawano numery specjalne) i był poświęcony tematyce misyjnej oraz Kościołowi na Wschodzie. Adresowany był przede wszystkim do współpracowników misyjnych, współpracowników „Pomostu” oraz do wszystkich zainteresowanych tematyką misyjną i życiem Kościoła na Wschodzie.
1 stycznia – Prowincja Chrystusa Króla przy współpracy Regii Świętej Rodziny podjęła na prośbę Ojca Świętego pracę misyjną w Yamoussoukro na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Do Yamoussoukro przyjechali misjonarze z Rwandy: ks. Andrzej Maciejewski i ks. dr Aleksander Pietrzyk. Skład wspólnoty został ustalony na początku XII 1990. Na uroczystej mszy świętej w Bazylice Matki Bożej Pokoju w Yamoussoukro, inaugurującej posługiwanie polskich pallotynów, byli obecni: abp Janusz Bolonek, nuncjusz w Abidżanie, ks. Luciano Suriani, sekretarz nuncjatury, ks. Czesław Parzyszek, prowincjał, ks. Stanisław Kuraciński, sekretarz ds. misji, a także proboszcz z Yamoussoukro, siostry zakonne z tego miasta, siostry z nuncjatury oraz wierni z parafii pw. św. Augustyna – w tym czasie jedynej parafii w Yamoussoukro. 25 VIII ks. Andrzej Maciejewski i ks. Aleksander Pietrzyk przeszli z Regii Świętej Rodziny do Prowincji Chrystusa Króla (deklaracje przejścia do prowincji polskiej złożyli 27 II).
11 stycznia – Rada Generalna na swej sesji wyraziła zgodę na realizację projektu zabudowy, przedstawionemu wcześniej przez ks. Tadeusza Tomasińskiego: budowa domu dla osób starszych z obsługą lekarską (MAPAD), Sanktuarium Miłosierdzia Bożego i większego domu dla księży i braci.
19 stycznia – Rada Prowincjalna na wniosek ks. Stanisława Rudzińskiego, dyrektora okresu wstępnego na tereny ZSRR, mianowała ks. Wacława Sutkowskiego pomocnikiem mistrza nowicjatu na Białoruś, a ks. Jarosława Olszewskiego – na Ukrainę.
25 stycznia – Odbył się zjazd neoprezbiterów poświęcony tematowi: „Tworzenie wspólnot ZAK naszą szansą”.
9 lutego – Mianowano ks. Aleksandra Pietrzyka pełniącym obowiązki rektora w Yamoussoukro.
13 lutego – Ks. prowincjał Czesław Parzyszek wystosował list „Do wszystkich Współbraci Polskiej Prowincji SAC o otwarciu nowej misji w Yamoussoukro na Wybrzeżu Kości Słoniowej”. Pisze w nim, że „1 stycznia 1991 Polska Prowincja Chrystusa Króla, przy współpracy Regii Świętej Rodziny, otworzyła nową placówkę misyjną w Yamoussoukro na Wybrzeżu Kości Słoniowej, obejmując posługą duszpasterską w pięknej bazylice – Sanktuarium Afryki – Matki Bożej Pokoju. Misja na Wybrzeżu Kości Słoniowej, w Yamoussoukro, została nam zadana i zlecona przez samego Ojca Świętego ...”. Osobistym życzeniem Ojca Świętego było, aby posługiwanie pielgrzymom w bazylice Matki Bożej Pokoju przejęli polscy pallotyni.
13-16 lutego – Wielkopostne rekolekcje dla alumnów w Ołtarzewie poprowadził o. Wojciech Giertych OP. Wieczorem 16 II odbyła się prapremiera Misterium Męki Pańskiej.
15 lutego – Rozpoczął pracę nowy kierownik Sekretariatu Prowincjalnego ks. Jerzy Suchecki (nominacja 8 II).
21 lutego – Posiedzenie Rady Prowincjalnej debatujące nad „Projektem podziału Prowincji Chrystusa Króla”. Natomiast na sesji z 27 III 1991 Rada Prowincjalna przyjęła i podpisała swoją „Opinię” na temat „Projektu podziału Prowincji” i oba dokumenty odesłała do Zarządu Generalnego.
21 lutego – Kanoniczna erekcja domu w Łodzi (ul. Łagiewnicka 197/201). Pierwszym rektorem został mianowany 22 VI ks. Stanisław Rękawek (do 1996).
Luty/Lipiec – Misjonarze skierowani do pracy na Daleki Wschód: ks. Piotr Czerwonka (Papua-Nowa Gwinea), ks. Łukasz Kopaniak i ks. Jerzy Suszko (obaj Korea Południowa) rozpoczęli w Szkocji kurs języka angielskiego. Ks. Czerwonka 5 IX odleciał do Papui Nowej Gwinei (wylądował wieczorem 6 IX). 7 IX do Seulu w Korei przylecieli księża Suszko i Kopaniak (od 14 X rozpoczęli studium języka na Uniwersytecie Sogang).
Luty/Marzec – Rozpoczęła działalność niezależna katolicka rozgłośnia Wspólnota Serc. Założycielem i dyrektorem radiostacji był proboszcz parafii Najśw. Serca Pana Jezusa w Ząbkowicach Śląskich ks. Marek Rudecki. Radio nadawało swoje programy na fali UKF 66, 96 MHz kilka razy w tygodniu po kilka godzin. Miało zasięg kilkadziesiąt km w Kotlinie Kłodzkiej.
3 marca – Poświęcenie kaplicy pw. Matki Bożej Fatimskiej w Łodzi przez bpa łódzkiego Władysława Ziółka i oddanie domu w szczególną opiekę Maryi.
5 marca – Bp żytomierski Jan Purwiński w rozmowach z przedstawicielami Zarządu Prowincjalnego (ks. Henryk Kietliński, ks. Jan Pałyga, br. Stanisław Kowalczyk – 4 III w Żytomierzu uczestniczyli w konsekracji biskupa) przekazał prowincji odbudowany jej staraniem kościół seminaryjny w centrum miasta oraz tworzoną od podstaw parafię w Dowbyszu (90 km od Żytomierza). Umowa pisemna wymienia nadto ośrodki parafialne przekazane prowincji: Nowy Zawód, Jabłonne i Kamienny Bród.
7 marca – Grupa telewizyjna z katolickiego programu „Ziarno” nagrywała w Ołtarzewie fragmenty Misterium Męki Pańskiej. Projekcja odbyła się 23 III.
9 marca – Kierownikiem Sekretariatu ds. Miłosierdzia Bożego został mianowany przez Radę Prowincjalną ks. Waldemar Seremak. Kierownikiem Sekretariatu w latach 1977-91 był ks. Edmund Boniewicz (był także redaktorem naczelnym „Biuletynu Miłosierdzia Bożego”).
14 marca – W seminarium w Ołtarzewie gościł aktor Jan Kobuszewski. Podkreślił on swój szczególny stosunek do Matki Bożej Ostrobramskiej.
15 marca – Na prośbę bpa Szczepana Wesołego ks. Tadeusz Puton został skierowany przez ks. superiora M. Faleńczyka do pracy duszpasterskiej wśród Polonii w Edynburgu.
27 marca – Na posiedzeniu Rady Prowincjalnej przyjęto i podpisano „Opinię” Zarządu Prowincjalnego na temat „Projektu podziału Prowincji” opracowanego przez Komisję ds. Podziału Prowincji. Oba dokumenty zostały przekazane Zarządowi Generalnemu.
31 marca – Biskup Vital Komenan Yao (†2006) z Bouake mianował ks. Aleksandra Pietrzyka rektorem bazyliki w Yamoussoukro (dekret na 5 lat).
Kwiecień – Nabożeństwa ku czci Miłosierdzia Bożego w parafii pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Gdańsku Wrzeszczu wprowadził ks. proboszcz Piotr Marek.
5 kwietnia – Wieczna profesja w Ołtarzewie kl. Andrzeja Bafeltowskiego. 8 IV przyjął święcenia diakonatu z rąk bpa Piotra Skuchy.
7 kwietnia – Niedziela Miłosierdzia Bożego w Osny, zorganizowana przez ks. Alojzego Misiaka, zgromadziła licznych czcicieli z rejonu paryskiego. Mszy przewodniczył ks. Gabriel Durieux z St. Denis, homilię wygłosił ks. kanonik Paul Larrive z Pommarez. Jest to też 60. rocznica namalowania obrazu według wizji s. Faustyny Kowalskiej.
7 kwietnia – W Otwocku księża: Józef Dąbrowski senior, Antoni Jaroch, Tadeusz Płonka i Marian Sikora obchodzili uroczystość 50-lecia kapłaństwa. Od 2 IV odprawiali rekolekcje kapłańskie.
10 kwietnia – Do Korei Południowej przybył nowy misjonarz ks. Paweł Zawadzki. 25 IX ukończył pierwszy semestr języka koreańskiego na Uniwersytecie Sogang, a od 14 X rozpoczął tam kolejny semestr studium (razem z ks. Suszką i ks. Kopaniakiem).
10-12 kwietnia – Dni Pallottiego w Ołtarzewie – sympozjum pod hasłem „Kultura i apostolstwo”. Swoimi refleksami na temat kultury i apostolstwa dzielili się m.in. pisarz i literat Ernest Bryll, reżyser i twórca filmowy Krzysztof Zanussi, prof. Mieczysław Gogacz i ks. prof. Marek Starowieyski, bp Józef Zawitkowski.
13 kwietnia – W domu Zarządu Prowincjalnego w Warszawie odbyło się zebranie kierowników domów rekolekcyjnych. Całość zebrania poprowadził ks. radca Jacek Nowak. Były reprezentowane wszystkie domy rekolekcyjne: Czarna (ks. Jan Kudłacik), Częstochowa (ks. Wendelin Maciej Ryś), Hodyszewo (ks. Bolesław Konewka), Ołtarzew (ks. Stanisław Rudziński) i Wadowice (ks. Tadeusz Madoń). Na program zebrania złożyły się dwa referaty: „Dom rekolekcyjny szansą dla ZAK” – wygłosił ks. Roman Forycki; „Funkcja domu rekolekcyjnego w formacji animatorów apostolstwa” – przedstawił ks. Wendelin Maciej Ryś. Końcowe wnioski dotyczyły dalszego utrzymania i jak najlepszego wykorzystania domów rekolekcyjnych oraz wizji na przyszłość.
14 kwietnia – Jubileusz 50-lecia kapłaństwa obchodził w Gdańsku ks. Tadeusz Płonka. W kościele pw. św. Brygidy odprawił Mszę, której przewodniczył bp gdański Tadeusz Gocłowski. Kazanie wygłosił ks. prowincjał Czesław Parzyszek. Dzieląc się refleksją na temat kapłaństwa jubilat przypomniał słowa Erazma z Rotterdamu: „Dzień, w którym się nie uśmiechnąłeś jest stracony”. Na jubileusz przybył ks. Henryk Jankowski, proboszcz kościoła pw. św. Brygidy.
14 kwietnia – W Poznaniu zmarł br. Jan Panek. Tam też został pochowany 23 IV.
30 kwietnia – Bp żytomierski Jan Purwiński dokonał poświęcenia odbudowanej bocznej nawy kościoła seminaryjnego jako kaplicy. W sierpniu ks. Jarosław Olszewski został mianowany proboszczem tego kościoła (w tym czasie był również proboszczem w Nowym Zawodzie, Czerwonoarmijsku, Koszaliwce i Bolarce).
7 maja – Rada Prowincjalna ustanowiła Komitet Obchodu 50. Rocznicy Śmierci Ks. Stanisława Szulmińskiego w następującym składzie: ks. Roman Forycki (przewodniczący), ks. Eugeniusz Weron, br. Franciszek Dziczkiewicz, ks. Roman Dzwonkowski, ks. Andrzej Kaim, ks. Henryk Popiel, ks. Edmund Robek, ks. Stanisław Rudziński i ks. Bogusław Szpakowski. Ogłoszono też „Rok Ks. Stanisława Szulmińskiego” (27 XI 1991 – 27 XI 1992).
9 maja – Święceń kapłańskich w Ołtarzewie udzielił abp Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce. Święcenia przyjęli księża: Andrzej Bafeltowski, Wiesław Błaszczak, Paweł Cholewa, Sylwester Fiećko, Marek Gulbinowicz, Piotr Jankowski, Marek Jaraszek, Jacek Jezierski, Jan Jędraszek, Stanisław Krajewski, Krzysztof Marcyński, Sylwester Matusiak, Józef Nagórka, Piotr Nowicki, Józef Olejko, Jan Pietrus, Tomasz Pławny, Stanisław Skuza, Zdzisław Słomka, Andrzej Sobaszek, Władysław Wieczorek, Andrzej Witek i Sylwester Wołoszka.
10 maja – Do wspólnoty w Yamoussoukro dołączył ks. Antoni Myjak z Rwandy.
13 maja – Wieczorem ks. wiceprowincjał Henryk Kietliński poświęcił kaplicę Matki Bożej Fatimskiej w Ożarowie Mazowieckim. Potem odbyła się procesja różańcowa ze statuą Matki Bożej. Rozważania Różańcowe i kazanie wygłosił ks. Ludwik Bajgrowicz z Wrzosowa. Dzień ten zapoczątkował nabożeństwa fatimskie w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego.
13 maja – W Polsce została ponownie zorganizowana Krucjata Różańca Rodzinnego.
23 maja – W nuncjaturze apostolskiej w Warszawie odbyło się spotkanie przedstawicieli paryskiego Wydawnictwa Księży Pallotynów Editions du Dialogue z przyjaciółmi, autorami i sympatykami. Oprócz osób ze świata kultury, nauki i filmu obecni byli również biskupi. Panoramę historyczną wydarzenia nakreślił ks. Zenon Modzelewski, obecny dyrektor wydawnictwa. Spotkanie to odbyło się w rocznicę 25-lecia działalności pallotyńskiego wydawnictwa. Wieczorem Telewizja Polska i Radio poinformowały o tym wydarzeniu.
• Ks. Jan Zając zakończył posługę duszpasterską w Niemczech, na terenie diecezji Görlitz.
2 czerwca – W Gdańsku, w domu przy ul. Elżbietańskiej zmarł ks. Leon Forycki. Został pochowany 5 VI na cmentarzu na Srebrzysku w Gdańsku.
4 czerwca – Ojciec Święty Jan Paweł II poświęcił w Radomiu korony dla obrazu Matki Bożej Wychowawczyni w Czarnej. Papieżowi wręczono księgę, w której spisano zobowiązania duchowe i ofiary złożone z darów serca.
8 czerwca – Ks. prof. Witold Zdaniewicz zaprezentował Radzie Prowincjalnej publikację Zakładu Socjologii Religii SAC wydaną przy współpracy Głównego Urzędu Statystycznego: Kościół katolicki w Polsce 1918-1990. Rocznik statystyczny (red. Lucjan Adamczuk, Witold Zdaniewicz i in., Warszawa 1991).
10-27 czerwca – W Wadowicach na Kopcu odbyło się Dyrektorium dla księży wyświęconych w latach 1984-86.
16 czerwca – Jubileusz 25-lecia kapłaństwa w Ołtarzewie obchodził ks. Józef Czachor, ojciec duchowny seminarium. Homilię w czasie Mszy wygłosił ks. prowincjał Cz. Parzyszek. Po obiedzie odbyła się akademia przygotowana z tej okazji.
22 czerwca – Rektorem domu w Yamoussoukro na Wybrzeżu Kości Słoniowej został mianowany ks. Antoni Myjak. Objął rektorstwo 1 VII. Pozostał członkiem Regii Świętej Rodziny w Rwandzie.
24-28 czerwca – Rekolekcje pallotyńskie dla księży w Czarnej. Pozostałe rekolekcje – dla księży: 26-30 VIII Ołtarzew, 23-27 IX Częstochowa, 21-25 X Częstochowa; dla księży i braci – 10-14 VI Częstochowa, 4-8 XI Czarna; dla braci – 2-6 IX Ołtarzew.
28 czerwca – Święto Szkoły Drukarskiej w Osny (założenie 1960, urzędowe zatwierdzenie 1962), zakończenie lekcji i pożegnanie długoletniego dyrektora tej instytucji. Rada Regionalna mianowała na jego miejsce ks. Adama Dobka.
29 czerwca – Biskup częstochowski Stanisław Nowak dokonał ceremonii wmurowania kamienia węgielnego pod budujący się kościół św. Łukasza w Sosnowcu (rozpoczęcie budowy kościoła w czerwcu 1990). W uroczystości wziął udział ks. prowincjał Czesław Parzyszek.
30 czerwca – Na Kopcu spotkanie maturzystów Collegium Marianum z 1961. Spośród tamtych absolwentów na spotkanie przybyli księża: Paweł Góralczyk, Andrzej Pierwoła i Adolf Religa oraz 3 osoby świeckie. Nieobecni byli księża: Stanisław Chabiński, Antoni Dębkowski, Stefan Kajfasz, Tadeusz Korbecki, Tadeusz Łojas. W maju 1961 maturę złożyło 17 absolwentów.
7 lipca – Zjazd katolicki w Osny pod hasłem 200. rocznicy Konstytucji 3 Maja. Zjazdowi przewodniczył bp Szczepan Wesoły.
16 lipca – W szpitalu w Blachowni k. Częstochowy zmarł ks. Franciszek Madej. Pochowany został 18 VII w Częstochowie.
26 lipca – Poświęcenie i otwarcie sklepu-księgarni „Pallottinum” w Warszawie przy ul. Skaryszewskiej 12 (w miejscu dawniejszej tymczasowej kaplicy). Aktu tego dokonał ks. prowincjał Czesław Parzyszek.
29 lipca – Zakończył się pierwszy postulat w Wadowicach. Rozpoczęło go 45. kandydatów, a 38. wręczono dekrety przyjęcia do nowicjatu 1991/92. Dyrektorem postulatu był ks. Eugeniusz Leśniak. Pomagali mu: kl. Leszek Smentoch i kl. Krzysztof Syrek.
30 lipca – Piesza pielgrzymka z kościoła pw. św. Ludwika Króla na Plac Czerwony w Moskwie (łącznie 5 km).
1 sierpnia – Ks. Jan Kowalski, sekretarz Krajowego Dzieła Duchowej Pomocy Powołaniom, udając się na placówkę do Lublina (ul. Bohaterów Monte Cassino 16), przenosi tam również Sekretariat KDDPP.
5 sierpnia – Rozpoczęto kopanie fundamentów pod nowy kościół w Dowbyszu. 24 VIII bp Jan Purwiński dokonał poświęcenia i wmurowania kamienia węgielnego.
7-13 sierpnia – Ks. Bogusław Szpakowski, wicerektor i br. Franciszek Dziczkiewicz, pracownik administracji w Ołtarzewie udali się do Uchty, aby na miejscu poznać losy ks. Stanisława Szulmińskiego.
7-28 sierpnia – Gościem prowincji był abp Edynburga, Keith Michael Patrick O’Brien.
11 sierpnia – Święcenia kapłańskie w regii Świętej Rodziny przyjęli księża: Théodore Bahisha, Jean Népomucène Ngirabakunzi.
17 sierpnia – Proboszczem w Jaroszowicach został mianowany ks. Józef Gołuński (do 2006). Dotychczasowy proboszcz ks. Adolf Religa przeszedł do Ząbek na rekolekcjonistę.
Sierpień – „17-tki” Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej zostały powierzone duszpasterskiej i organizacyjnej trosce Stowarzyszenia. Propozycja i prośba wyszła od Prymasa Józefa Glempa i bpa Józefa Michalika (przewodniczący Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Akademickiego). Większość jednak księży przewodników wywodzi się spoza Stowarzyszenia.
Sierpień – W Częstochowie, w dawnych pomieszczeniach katechetycznych, rozpoczął działalność urząd pocztowy.
Sierpień – Ks. Zygmunt Falczyński zakończył kadencję rektorską w Szczecinie (od 1988). Jego miejsce objął ks. Bolesław Konewka (do 1994).
Sierpień – Ks. Stanisław Chabiński rozpoczął pracę w redakcji „Królowej Apostołów” (i jako kapelan sióstr misjonarek Świętej Rodziny w Legionowie).
Sierpień – Rektorem w Lublinie został ks. Jan Latoń (po rezygnacji ks. Janusza Dyla złożonej 24 II 1991).
Sierpień – Z Białorusi powraca do Polski ks. Marian Kopeć i ks. Bogdan Rudnicki. Na ich miejsce wyjechali: ks. Józef Lisiak (pozostał w Bieniakoniach) i ks. Andrzej Witek – rozpoczął pracę w Hermaniszkach (zaczął remont kościoła i kontynuował budowę plebanii).
Sierpień – Do wspólnoty w Żytomierzu dołączył ks. Andrzej Bafeltowski.
Sierpień – Ks. Józef Gwozdowski został mianowany prowincjalnym moderatorem Ruchu „Światło-Życie”. Dotychczasowy moderator ks. Alfred Dyr udał się na roczny pobyt naukowy do Paryża.
Sierpień – Br. Jan Pudzianowski wyjechał do Rzymu, do obsługi kościoła SS. Salvatore in Onda.
26 sierpnia – W Szkocji ks. Sławomir Siok rozpoczął posługę duszpasterską w domu dla chorych i we wspólnocie zakonnej braci oraz naukę języka angielskiego.
Wrzesień – Na prośbę Stanisława Nowaka, biskupa diecezji częstochowskiej Rada Prowincjalna podjęła decyzję o przyjęciu nowej placówki w Sosnowcu. Duszpasterstwo w parafii pw. św. Łukasza rozpoczęto już 29 VI 1989.
1 września – Pallotynki zakończyły dzierżawę domu w Sucharach (od 1951).
1 września – Ks. Remigiusz Kurowski objął funkcję proboszcza parafii St. Pierre aux Liens w Osny. Kanoniczne objęcie nastąpiło 22 IX. Obecni współbracia z superiorem Marianem Faleńczykiem, pallotynki i duchowieństwo diecezji Pontoise. Biskupa diecezji reprezentował ks. dziekan Paul Thielin.
• Pozostałe zmiany personalne w Regii Miłosierdzia Bożego: ks. Marek Wittbrot – objął funkcję redaktora naczelnego „Naszej Rodziny”; kl. Krzysztof Hermanowicz – po ukończeniu nowicjatu w Rwandzie rozpoczął studia filozofii w Yaundé w Kamerunie; ks. Mieczysław Król – przeniesiony z Montmorency do Osny (Institution St-Stanislas), finalizacja tezy doktorskiej z perspektywą pracy w Collège; ks. Leszek Malewicz – kapelan szpitala św. Jana Bożego i Czerwonego Krzyża (mieszkał przy szpitalu św. Jana Bożego); ks. Eugeniusz Małachwiejczyk – po zakończeniu nauki w Poitiers przeniesiony do Paryża do administracji miesięcznika „Nasza Rodzina”; ks. Marek Mróz – praca w Domu Studenta im. Jana Pawła II w Paryżu; ks. Jerzy Szozda – duszpasterz ośrodków polonijnych w Dechy.
2 września – Inauguracja roku szkolnego 1991/92 Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Batorego, które zaczęło wynajmować pomieszczenia salek katechetycznych w naszym nowym domu przy Al. Warszawskiej w Lublinie. Mszy przewodniczył bp Piotr Hemperek. W uroczystości uczestniczyli m.in. ks. wiceprowincjał Henryk Kietliński, który wygłosił kazanie, ks. Janusz Dyl, ks. proboszcz Jerzy Błaszczak. Ks. Tomasz Pławny został prefektem szkoły.
10 września – Z drugiego postulatu Rada Prowincjalna przyjęła 5 postulantów, kandydatów na kleryków, do nowicjatu.
15 września – 40. młodzieńców pod kierunkiem ks. Franciszka Gomułczaka rozpoczęło w Ząbkowicach Śląskich okres wstępny, w tym jeden jako kandydat na brata. Ceremonii kanonicznego rozpoczęcia nowicjatu dokonał ks. wiceprowincjał Henryk Kietliński 23 IX. Mistrza nowicjatu wspiera socjusz ks. Krzysztof Kulczycki i ojciec duchowny ks. Tadeusz Czulak.
16 września – Ks. Andrzej Tkacz składa rezygnację z rektorstwa domu przy Szkole Drukarskiej w Osny (od 1987).
17 września – Dekret erygujący Hospicjum św. Jana Ewangelisty przy naszym domu w Szczecinie. Jego działalność obejmuje Szczecin i teren diecezji szczecińsko-kamieńskiej.
18 września – W North Tonawanda zmarł ks. Jerzy Jera. Został pochowany 23 IX w Kenmore (Mount Olivet Cemetery).
20 września– W Centre du Dialogue w Paryżu ks. Eugeniusz Dutkiewicz wygłosił odczyt na temat: „Godność umierania – wyzwanie dla Kościoła i współczesnej medycyny”. Wcześniej ks. Dutkiewicz poprowadził doroczne rekolekcje dla pallotynów we Francji.
21 września – W Warszawie w kościele parafialnym pw. św. Wincentego Pallottiego 26 alumnów Stowarzyszenia złożyło na ręce ks. prowincjała Czesława Parzyszka wieczną profesję.
22 września – W Ząbkach br. Michał Borowski złożył na ręce ks. prowincjała Czesława Parzyszka konsekrację wieczną.
22 września – Zmarła s. Paulina Bigus, pallotynka, misjonarka w Afryce Południowej i Rwandzie.
23 września – Na Karczówce poświęcenie krzyża w miejscu zabójstwa ks. diecezjalnego Stanisława Ziółkowskiego, administratora parafii św. Karola Boromeusza. Został zastrzelony 23 IX 1946, w odległości 70 m na zachód od kościoła na Karczówce, gdy szedł na lekcje religii do szkoły w Czarnowie. Poświęcenia krzyża dokonał i przewodniczył koncelebrowanej Mszy bp Jan Gurda.
24 września – Bp Jan Purwiński poświęcił kościół w Kamiennym Brodzie.
24 września – Ks. Janusz Dyl rozpoczął w Ołtarzewie rekolekcje dla alumnów seminarium.
28 września – Została zarejestrowana w Warszawie Katolicka Fundacja Pomocy Osobom Uzależnionym, pozwalająca skutecznie realizować cele Katolickiego Ruchu Antynarkotycznego „Karan” (powstał w 1987 jako grupa nieformalna).
29 września – Na prośbę patriarchy Lizbony polska prowincja przejmuje parafię w Odivelas (peryferie Lizbony). Na uroczyste przejęcie parafii przyjechał z Polski ks. Stanisław Kuraciński. Władze kościelne reprezentował rektor seminarium diecezjalnego (28 IX polscy pallotyni z Lizbony i ks. Kuraciński zostali przyjęci przez kard. Antonio II Ribeiro, patriarchę Lizbony). Parafia liczy ok. 150 000 mieszkańców. Proboszczem został ustanowiony ks. Ludwik Homa. Pomagają mu ks. Andrzej Gładysz i ks. Jan Stawicki.
29 września – Br. Zdzisław Figarski złożył wieczną profesję w kościele pw. św. Elżbiety w Gdańsku na ręce ks. wiceprowincjała Henryka Kietlińskiego. Uroczystość uświetnili m.in. ks. Stanisław Zięba, kanclerz Kurii Gdańskiej i ks. Piotr Jankowski z Warszawy.
29 września – Pierwszą konsekrację w Stowarzyszeniu złożyli: kl. Désiré Bakangana, kl. Antoine Baligora, Mivumbi Charles Karasharira, br. Jean Marie Vianney Ngendahimana i Nzeyimanalzaie.
• Nabożeństwa ku czci Miłosierdzia Bożego w parafii pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Gdańsku Wrzeszczu wprowadził ks. proboszcz Piotr Marek.
29 września – Z inicjatywy Centre du Dialogue odprawiono w kościele akademickim przy rue Cler mszę za Stefana Kisielewskiego (†27 IX). Kisielewski wielokrotnie przebywał w domu paryskim pallotynów, w Centre wygłosił 9 odczytów, a wydawnictwo Editions du Dialogue wydało zbiór jego felietonów 100 razy głową w ścianę (Paris 1972).
Wrzesień – Zmiany w delegaturze w Brazylii: ks. Kazimierz Pac został ojcem duchownym naszego seminarium, a ks. Adam Kowalik ojcem duchownym NSD w Rio de Janeiro.
Październik – W Yamoussoukro przebywał ks. Jan Pałyga. Pobyt związany był z projektem napisania książki o prezydencie Wybrzeża Kości Słoniowej, Félix Houphouët-Boigny (†1993).
5-6 października – 51. sympozjum dla animatorów Ruchu Czcicieli Miłosierdzia Bożego odbyło się w Częstochowie. Wzięło udział ok. 200 osób przybyłych z różnych stron Polski. Temat sympozjum: Czciciele Miłosierdzia Bożego wobec papieskiego pytania o jakość życia chrześcijańskiego i zaproszenia do wejścia na drogę wiary, nawrócenia i powrotu do istotnych wartości naszego życia.
6 października – Wieczną profesję w rodzinnej parafii Wniebowzięcia NMP w Łebie (prowadzą oblaci) składa br. Andrzej Baranowski. Profesję przyjął ks. prowincjał Czesław Parzyszek. Obecny był m.in. wicerektor seminarium w Ołtarzewie ks. Bogusław Szpakowski.
11-12 października – W Ołtarzewie odbył się pallotyński zjazd katechetyczny. Celem zjazdu była wymiana doświadczeń i próba refleksji nad nową sytuacją katechezy w szkole. Wysłuchano dwóch referatów: ks. dra Tadeusza Nazara (11 X; Katecheza w szkole – analiza i ocena najnowszej sytuacji) i ks. mgra Stanisława Zarzyckiego (12 X; Osobowość katechety).
12-13 października – Prawie 2000 osób uczestniczyło w XXXV pielgrzymce ruchu apostolskiego Rodziny Rodzin na Jasną Górę. Prowadzili ją duszpasterze ruchu: ks. Ryszard Marciniak, ks. Feliks Folejewski i ks. Stanisław Janik.
13 października – Biskup żytomierski Jan Purwiński dokonał w Dowbyszu na Ukrainie aktu koronacji figurki Matki Bożej Fatimskiej. Wśród koncelebransów obecni byli ks. wicegenerał Séamus Freeman i ks. radca generalny Jan Kupka.
13 października – Wspólnota lizbońska gościła u siebie nuncjusza apostolskiego w Portugalii, bpa Luciano Angeloniego. Towarzyszył mu ambasador RP w Lizbonie Jerzy Marendziak. Nuncjusz uczestniczył w parafii w niedzielnej liturgii (comiesięczna Msza dla Polonii).
14 października/Listopad – Trzech radców generalnych (ks. Séamus Freeman, ks. Mario Squarcio i ks. Jan Kupka) przeprowadziło wizytację kanoniczną w polskiej prowincji. W jej wyniku 22 XI 1991 Rada Generalna wyraziła swoje stanowisko odnośnie do przekształcenia (takie sformułowanie zaczęło się pojawiać w oficjalnych dokumentach Rady Generalnej) polskiej prowincji. Pismo Rady Generalnej nosiło tytuł: „Deklaracja Rady Generalnej SAK odnośnie do przekształcenia Polskiej Prowincji Chrystusa Króla”. W „Deklaracji” Rada Generalna opowiedziała się za podziałem na dwie prowincje. Polecała też, aby przekształcenie zakończyć w czasie obecnego trzechlecia Rady Prowincjalnej. Ponadto, prosiła o klarowne rozwiązanie ośmiu problemów, które zostały wyszczególnione w „Deklaracji”, a także delegowała ks. Jana Kupkę do towarzyszenia Radzie Prowincjalnej w końcowym etapie przekształcenia. Rada Prowincjalna z „Deklaracją”, którą postanowiła umieścić w „Wiadomościach Polskiej Prowincji SAK”, zapoznała się 2 i 20 XII 1991 i zdecydowała włączyć w prace wyjaśniające ks. Alojzego Żuchowskiego, przewodniczącego dwóch Komisji ds. podziału Polskiej Prowincji.
21 października – W Belwederze prezydent RP Lech Wałęsa wręczył ks. Lucjanowi Balterowi akt nominacji profesorskiej (przyznano mu ją 28 VII 1991). Był pierwszym profesorem, który z rąk prezydenta Wałęsy otrzymał nominację profesorską i pierwszym pallotyńskim profesorem Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej.
21 października – Inauguracja roku akademickiego 1991/1992 w Ołtarzewie. Koncelebrowanej Mszy w języku łacińskim przewodniczył ks. wicegenerał Séamus Freeman. Homilię w kontekście Wieczernika wygłosił ks. Jan Kupka. W wykładzie inauguracyjnym ks. Jacek Nowak mówił o przestrzeniach liturgicznych w celebracji Wigilii Paschalnej. Wśród gości m.in. burmistrz Ożarowa Mazowieckiego (po raz pierwszy) i duchowny Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.
24 października – Z okazji 50. rocznicy śmierci ks. Stanisława Szulmińskiego ks. prowincjał Czesław Parzyszek napisał list, w którym zarządził, aby we wszystkich pallotyńskich domach odprawić nowennę (18-26 XI) w intencji beatyfikacji męczennika, odprawić Mszę z kazaniem o ks. Szulmińskim (27 XI), zapoznać wiernych z postacią i działalnością ks. Stanisława (w Tygodniu Modlitw o Jedność Chrześcijan w styczniu 1992) oraz wziąć udział w pielgrzymce do Hodyszewa (30 VIII 1992), gdzie dziełu pojednania chrześcijan patronuje MB Hodyszewska.
24 października – Ks. prowincjał poświęcił w Ołtarzewie kaplicę alumnów, którą zaprojektowali i wykonali sami klerycy.
24 października – W szpitalu w Otwocku zmarł ks. Władysław Ciastoń i tam został pochowany 26 X.
28 października – Duszpasterzem Hospicjum św. Jana Ewangelisty w Szczecinie został mianowany ks. Marek Kujawski.
28 października – Na Radzie Prowincjalnej ks. Janusz Dyl przedstawił plan opracowania pt. Dzieje polskiej Prowincji Chrystusa Króla Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w latach 1907-1991. Ostatecznie wyszło drukiem jako wydanie studyjne pt. Historia Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Polsce (1907-1993), Ząbki [1999], w paru egzemplarzach.
3 listopada – W kościele seminaryjnym w Ołtarzewie bp warmiński Edmund Piszcz udzielił święceń diakonatu alumnom seminarium. W liturgii uczestniczyli księża wizytatorzy z Rzymu.
15 listopada – W Zagórniku zmarł ks. Leszek Solakiewicz **, proboszcz (do 1967 pallotyn). Pochowany został 18 XI na miejscowym cmentarzu parafialnym.
16-17 listopada – VI Sympozjum „Ojcowizna” w Ośrodku Duszpasterskim Rodziny Rodzin w Warszawie przy ul. Łazienkowskiej 14 (ośrodek był pod duchową opieką pallotynów) poświęcone nauczaniu społecznemu Stefana kard. Wyszyńskiego. Temat spotkania brzmiał: „Sprawiedliwość i miłość społeczna”. Z pallotynów ks. Stanisław Janik wygłosił referat: „Ład życia społecznego w Narodzie”, a ks. Jerzy Limanówka przewodniczył dyskusji w zespole tematycznym: „Zaangażowanie społeczne ludzi wierzących”.
25 listopada – Ks. Roman Forycki został mianowany wicepostulatorem, odpowiedzialnym za przygotowanie i przeprowadzenie procesów beatyfikacyjnych ks. Józefa Stanka i ks. Józefa Jankowskiego.
25 listopada – Na posiedzeniu Rady Prowincjalnej z udziałem ks. Lucjana Baltera, dyrektora biblioteki seminaryjnej, ks. Jana Kota, administratora seminaryjnego i ks. Kazimierza Nowaka, kierownika Archiwum, debatowano nad przeniesieniem Archiwum Prowincjalnego z Ołtarzewa do Warszawy.
26-27 listopada – W Ołtarzewie dwudniowe obchody wspomnienia poświęconego ks. Stanisławowi Szulmińskiemu w 50. rocznicę śmierci pod hasłem: „Ks. Stanisław Szulmiński – osoba i dzieło”. Program uroczystości wypełniły: Eucharystia w obrządku wschodnim, celebrowana przez bazylianów z Warszawy, Msza, której przewodniczył bp Władysław Miziołek i spotkanie studyjne. Odśpiewano też akatyst, przygotowano inscenizację pt. „Niedaremny dar życia” i nadano sali wykładowej nr 1 imienia ks. Szulmińskiego.
28-29 listopada – W Warszawie odbył się zjazd księży rektorów, proboszczów i wikariuszy samodzielnych.
7 grudnia – 39 nowicjuszy otrzymało sutannę Stowarzyszenia (w tym jeden brat nowicjusz). Mszę św. podczas ceremonii celebrowało 40 księży (pallotynów i diecezjalnych) pod przewodnictwem ks. prowincjała Czesława Parzyszka. Trzydniowe rekolekcje przed obłóczynami przeprowadził ojciec duchowny ks. Tadeusz Czulak.
8 grudnia – W delegaturze w Brazylii kleryk Antônio de Aguiar złożył pierwszą konsekrację w Stowarzyszeniu.
14-15 grudnia – Na Jasnej Górze jesienne czuwanie młodzieży objętej pallotyńskim duszpasterstwem powołań.
22 grudnia – Zakończenie roku jubileuszowego 50-lecia parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Ząbkowicach Śląskich. Mszę celebrował i tablicę odsłonił Henryk kard. Gulbinowicz.
28 grudnia – Nowy zarząd regii Rwanda-Zair: ks. Zenon Bazan (superior), ks. Henryk Pastuszka (I radca), ks. Stanisław Filipek (II radca), ks. Jerzy Chwiej (administrator regionalny), ks. Stanisław Kantor (sekretarz regionalny)
31 grudnia – Założenie wspólnoty ZAK w Żytomierzu. Przyjęcia i wprowadzenia pierwszych osób do wspólnoty dokonał ks. Stanisław Rudziński.
• W Editions du Dialogue ukazały się książki: Stanisława Stommy, Pościg za nadzieją, Paris 1991 i Jana Zieji, Życie Ewangelią, spisane przez Jacka Moskwę (Paris 1991) – obie w Kolekcji „Świadkowie XX wieku” (red. ks. Zenon Modzelewski, Danuta Szumska).
• W spotkaniach w Centre du Dialogue wystąpili m.in. ks. prof. Józef Tischner (7-10 III, rekolekcje w kościele akademickim na rue Cler), bp Szczepan Wesoły (5 VII), prezydent Lech Wałęsa (10 IV), ambasador w Paryżu prof. Jerzy Łukaszewski (14 VI).
• W Foyer Jean Paul II wystąpiła: teolog Stanisława Grabska, prezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie.
• Opuścili Stowarzyszenie i przeszli do stanu świeckiego: diakon Zdzisław Kaczmarczyk, ks. Roman Kalita, ks. Sławomir Karpiński i ks. Tadeusz Machlarz.
Ostatnio zmodyfikowano: 4 stycznia 2016 (uzupełniono 30 listopada 2016)
Indeks zmarłych według daty śmierci
Indeks zmarłych z podziałem na lata śmierci
Miejsca spoczynku polskich pallotynów wraz ze zdjęciami
Ci, co odeszli ze Stowarzyszenia
Więzi Kardynała Franciszka Macharskiego z pallotynami
Rocznice pallotyńskich wydarzeń
Ks. Stanisław Jurkowski SAC, duszpasterz polonijny we Francji
Liber mortuorum w latach 2020-2024. Przeszłość i przyszłość
1. Krótka historia strony Liber mortuorum
a) Pierwsze biogramy zmarłych pallotynów ukazały się na stronie internetowej WSD Ołtarzew w styczniu 2007 r. Autorem ich był ks. Janusz Dyl SAC, który tworzył je pod niezrealizowaną przez niego „Księgę zmarłych pallotynów”. W maju 2009 r., wraz z przebudową strony internetowej, zostały one zastąpione życiorysami, które również pochodziły z książki ks. Dyla pt. Pallotyni w Polsce w latach 1907-1947, Lublin 2001, s. 397-475. Te krótkie biogramy zostały doprowadzone do lat 1998-99 (nie były też kompletne i nie uwzględniały członków Regii Miłosierdzia Bożego). Od tego czasu ks. Stanisław Tylus SAC sporządził Indeks zmarłych według daty śmierci i dołączył wszystkie brakujące życiorysy zarówno z obu polskich prowincji, jak i Regii Miłosierdzia Bożego. Na stronie Seminarium ołtarzewskiego biogramy te istniały do 2013 r.
b) Nowe, obecnie istniejące biogramy zmarłych pallotynów, zostały napisane przez ks. Stanisława Tylusa SAC. W 2011 r. zostały one umieszczone na stronie http://www.pallotyni.pl, pod nazwą LIBER MORTUORUM. Początkowo były to tylko biogramy polskich pallotynów i przełożonych generalnych Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego oraz życiorysy pallotynek. Poszerzona i poprawiona ich wersja (ale bez pallotynek i przełożonych generalnych pallotynów) została opublikowana drukiem (Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów 1915-2012, Ząbki 2013, ss. 694).
c) W latach 2013-15 strona Liber mortuorum (http://pallotyni.eu/Liber.mortuorum/zmarli_index.php) została poszerzona o życiorysy pallotynów i pallotynek pochodzenia polskiego oraz ekspallotynów, którzy zmarli jako księża diecezjalni lub w innym instytucie życia zakonnego. Od listopada 2014 r. dołączone zostały też biogramy pallotynek pracujących w Polsce lub pochodzących z terenów polskich, jak również ich przełożone generalne. W 2015 r. rozszerzono zakres przedmiotowy strony o nowe kategorie: Słudzy Boży spoza Polski i Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich. Niezależnie od tego uaktualniane były kategorie Polskich pallotynów i Pallotynek, którzy odeszli do wieczności w okresie lat 2013-15. W celu szybszego znalezienia poszukiwanego biogramu przemodelowano Indeks zmarłych według daty śmierci oraz sporządzono nowy Alfabetyczny indeks zmarłych oraz Indeks zmarłych z podziałem na lata śmierci.
d) W listopadzie 2017 r. strona została umieszczona w domenie https://LiberMortuorum.pl/
skąd jej zawartość jest dostępna w serwisach takich jak: http://www.pallotyni.pl, http://sac.org.pl
e) W 2015 r. strona Liber mortuorum aktualizowana była kilkanaście razy. Pojawiło się na niej 88 nowych biogramów, głównie pallotynek (65). Tego roku, praktycznie w 50% istniejących biogramów, zostały wprowadzone liczne uzupełnienia i poszerzenia, a także poprawiono zauważone błędy. Zmiany w poszczególnych biogramach sygnalizowane są informacjami naniesionymi pod konkretnym biogramem. Pod określeniem Zmienione lub Uzupełnione biogramy autor ma na myśli nie tylko istotną lub większą partię zmian, ale i pewne drobne informacje, które pojawiały się niezależnie od ich zaznaczenia. W 2016 r. dodano 28 nowych biogramów, zaś w 2017 r. pojawiło się 14 biogramów.
2. Stan aktualny biogramów
a) W latach 2022-2023 strona Liber mortuorum poszerzyła się o łącznie o 24 biogramy, z których 23 to nowe biogramy polskich pallotynów: ks. Charchut Stanisław (†9 II 2022), ks. Daniel Leszek (†20 III 2022), ks. Tomasiński Tadeusz (†1 VI 2022), ks. Matuszewski Stanisław (†23 VI 2022), br. Mystkowski Mieczysław (†1 VII 2022), br. Szporna Wojciech (†5 X 2022), ks. Stasiak Władysław (†29 X 2022), ks. Bławat Anastazy (†1 I 2023), ks. Szczotka Marian (†28 I 2023), ks. Jurkowski Stanisław (†10 II 2023), ks. Czaja Piotr (†25 II 2023), ks. Szczepański Józef (†19 V 2023), ks. Bazan Tadeusz (†15 VI 2023), ks. Borowski Tomasz (†20 VI 2023), ks. Kantor Stanisław (†20 VI 2023), br. Kubiszewski Jan (†3 X 2023), ks. Wierzba Jacek (†21 XI 2023), ks. Kozłowski Józef (†26 XI 2023), ks. Rembisz Zbigniew (†7 XII 2023), ks. Bober Szczepan (†24 XII 2023). Ukazał się również jeden biogram przełożonych geberalnych i biskupów - bp Freeman Séamus (†20 VIII 2022).
Tabela. Stan aktualny biogramów na koniec grudnia 2014-2024 r.
Kategorie pallotyńskich biogramów | XII | XII | XII | XII |
XII |
XII |
XII |
XII 2021 |
XII 2022 |
XII 2023 |
2024 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Polscy pallotyni | 368 | 377 | 387 | 395 | 401 | 404 | 419 | 431 | 442 | 455 | +3 |
Pallotyni polskiego pochodzenia (*) | 14 | 16 | 18 | 18 | 18 | 18 | 18 | 18 | 18 | 18 | |
Przełożeni generalni i biskupi | 19 | 19 | 20 | 22 | 23 | 25 | 25 | 26 | 27 | 27 | |
Słudzy Boży spoza Polski | -- | 5 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | |
Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich (✺) | -- | 7 | 11 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | |
Ekspallotyni (**) | 23 | 23 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | |
Pallotynki (przełożone generalne i siostry pracujące w Polsce lub pochodzące z terenów polskich zostały oznaczone znakiem ☼) | 47 | 112 | 113 | 114 | 118 | 122 | 127 | 130 | 130 | 130 | |
Przyjaciele SAC i ci, co odeszli od Stowarzyszenia | -- | -- | 7 | 8 | 8 | 8 | 9 | 9 | 9 | 9 | |
Razem | 471 | 559 | 587 | 601 | 612 | 621 | 642 | 658 | 670 | 683 | +3 |
b) W latach 2018-2021 strona Liber mortuorum poszerzyła się o 24 nowych biogramów. W grupie Polskich pallotynów i Pallotynek znalazły się następujące biogramy: s. Speransa Joniec (†11 II 2018), s. Teresa Matula (†1 VI 2018), ks. Jerzy Maj (†24 VI 2018), br. Jan Bandoszek (†28 VII 2018), ks. Tadeusz Płonka (†24 VIII 2018), ks. Bogdan Kusznir (†26 VIII 2018), s. Majola Rataj (†6 XI 2018) , s. Jadwiga Waszczeniuk (†17 XI 2018), ks. Józef Świerkosz (†20 XII 2018) , ks. Andrzej Biernacki (†23 XII 2018), s. Władysława Sitarz (†27 IV 2019) , s. Helena Szaniawska (†22 VII 2019), ks. Witalij Wezdeckij (†24 VIII 2019), s. Martyna Gumul (†9 IX 2019), s. Estera Stachnik (†20 IX 2019), ks. Kazimierz Czulak (†29 IX 2019), br. Tadeusz Wojciechowski (†12 XII 2019), ks. Stanisław Kobielus (†3 I 2020), br. Jan Cuper (†18 II 2020), ks. Józef Żemlok (†16 III 2020) i ks. Józef Liszewski (†18 III 2020). ks. Żemlok Józef (†16 III 2020), ks. Liszewski Józef (†18 III 2020), ks. Kantor Wiesław (†5 V 2020), ks. Latoń Jan (†7 V 2020), s. Wołosewicz Wirginitas (†17 V 2020), s. Hetnał Maria (†14 VI 2020), s. Otta Agnieszka (†15 VII 2020), ks. Korycki Jan (†31 VII 2020), ks. Szewczul Jerzy (†6 X 2020), s. Smentoch Kryspina (†14 X 2020), s. Suchecka Zofia (†19 X 2020), ks. Domagała Stefan (†24 X 2020), ks. Dragiel Mirosław (†30 X 2020), ks. Pytka Kazimierz (†5 XI 2020), ks. Domański Ryszard (†10 XI 2020), ks. Młodawski Grzegorz (†22 XI 2020), ks. Lisiak Józef (†27 XII 2020), s. Klekowska Mariola (†27 XII 2020), ks. Dzwonkowski Roman (†30 XI 2020), s. Wojtczak Urszula (†9 I 2021), ks. Błaszczak Jerzy (†15 I 2021), ks. Rykaczewski Tadeusz (†9 II 2021), ks. Czulak Antoni (†23 IV 2021), ks. Daniel Edward (†17 IV 2021), s. Gojtowska Agnieszka (†27 V 2021), ks. Nowak Kazimierz (†14 V 2021), s. Pruszyńska Zefiryna (†1 V 2021), ks. Zając Jan (†4 VII 2021), ks. Kot Jan (†8 VII 2021), ks. Mugobe Banuni Ignace (†26 VII 2021), ks. Kończak Jan (†11 VIII 2021), ks. Stachera Kazimierz (†24 VIII 2021), ks. Orlikowski Stanisław (†9 X 2021) i br. Dziczkiewicz Franciszek (†21 X 2021). Grupę Przełożonych Generalnych i pallotyńskich biskupów reprezentują: bp Konrad Walter (†20 IX 2018), bp Thomas Thennatt (†14 XII 2018), bp Alojzy Orszulik (†21 II 2019) i abp Hoser Henryk (†13 VIII 2021).
c) W latach 2018-19 autor strony przeprowadził kwerendę materiałów zawartych w archiwum domu pallotyńskiego w Gdańsku (dom przy ul. Elżbietańskiej). Niezależnie od tego, trwała kwerenda materiałów w Archiwum Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie. Szerokiemu badaniu poddawane były materiały, które autor strony pozyskał wcześniej w Archiwum Generalnym Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Rzymie, w Archiwum Regii Miłosierdzia Bożego w Paryżu i w Archiwum Sekretariatu Prowincji Zwiastowania Pańskiego w Poznaniu. Wiele nowych informacji autor otrzymał od osób prywatnych i instytucji. Istniejące biogramy są systematycznie wzbogacane o fotografie, zarówno portretowe, jak i grupowe (sytuacyjne). Zdjęcia pochodzą głównie ze zbiorów Archiwum Prowincji Chrystusa Króla, ale i wielu osób prywatnych, którym pragnę jeszcze raz serdecznie podziękować
3. Zrealizowane plany z ubiegłych lat (zapowiadane i niezapowiadane)
a) Z dniem 12 stycznia 2015 r. zostały wymienione na stronie Liber mortuorum wszystkie dotychczasowe wersje życiorysów pallotynów polskich zmarłych do 2012 r. W ich miejsce wprowadzono biogramy zaczerpnięte z publikacji autora strony (Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów 1915-2012, Ząbki 2013). Inne kategorie pozostały bez zmian.
b) Zgodnie z zapowiedziami od sierpnia 2015 r. włączane są stopniowo do strony Liber mortuorum biogramy niemieckich pallotynów, działających przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich. Na chwilę obecną włączono biogramy 13 niemieckich pallotynów, umieszczając przy ich nazwisku symbol ✺.
c) Spośród nie sygnalizowanych wcześniej zmian na stronie Liber mortuorum pojawiła się od maja 2015 r. nowa grupa biogramów, to jest pallotyńskich sług Bożych spoza Polski. Obecnie w jej ramach można znaleźć 6 biogramów. Są to życiorysy: bł. Richarda Henkesa (†1945), bł. Elisabetty Sanny Porcu (†1857), Josefa Englinga (†1918), Josefa Kentenicha (†1968), Franza Reinischa (†1942) i bpa Heinricha Vietera (†1914).
d) Wśród nowych inicjatyw, nie sygnalizowanych wcześniej, należy wymienić dział Materiały źródłowe. Dział ma za zadanie poszerzać naszą wiedzę na temat życia i działalności zmarłego.
e) Dołączono również Miejsca spoczynku polskich pallotynów. Jest to alfabetyczny układ według miejsc pochówków, w których złożono zmarłych Współbraci. Obejmuje zarówno obszar Polski, jak i całego świata. Na końcu listy umieszczono też miejsca pochówków pallotynów z niemieckiej Prowincji Świętej Trójcy, spoczywających na ziemi polskiej, pallotynek i ekspallotynów. Pierwotna wersja została umieszczona 31 października 2015 r.
f) W styczniu 2016 r. umieszczono na stronie Liber mortuorum biogram ks. Antoniego Słomkowskiego †1982, kapłana archidiecezji gnieźnieńskiej, profesora i rektora KUL (i materiały źródłowe, którymi są jego wspomnienia na temat kontaktów z pallotynami), zapoczątkowując w ten sposób grupę przyjaciół SAC. Grupa aktualnie obejmuje 8 nazwisk i będzie ona stopniowo realizowana w najbliższych latach.
g) Uzupełniono i poszerzono biografie w kategorii Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich i Pallotyńscy słudzy Boży spoza Polski. Kontynuowane będą dalsze prace nad uzupełnianiem i poszerzaniem dotychczasowych biogramów, bowiem kwerenda materiałów archiwalnych dostarcza wiele nowych i nieznanych do tej pory informacji.
h) Na początku 2016 r. dołączono do strony Liber mortuorum zestawienie chronologiczne, które zostało zatytułowane: Rocznice pallotyńskich wydarzeń przypadających w 2016 roku. Autor strony zestawił wydarzenia, jakie dokonały się w latach: 1916 (100 lat temu), 1941 (75 lat temu), 1966 (50 lat temu) i 1991 (25 lat temu). W 2020 r. w miejsce w.w. Rocznic pojawi się Kalendarium pallotyńskie, które autor systematycznie publikuje na swoim profilu FB - https://www.facebook.com/profile.php?id=100012227057005.
i) Spośród innych planów zrealizowanych planów było zakończenie Kalendarium dziejów Regii Miłosierdzia Bożego (1946-2019).
5. Uwagi i prośba o materiały
Wszystkich zainteresowanych biogramami zmarłych pallotynów lub pallotynek proszę o ewentualne spostrzeżenia i uwagi dotyczące treści biogramu lub innych kwestii. Ponadto zachęcam Wszystkich do przekazywania fotografii, informacji lub materiałów (jeśli trzeba, oczywiście do zwrotu) na adres e-mailowy: stansac@wp.pl lub listownie na adres: Pallotyński Instytut Historyczny, ul. Skaryszewska 12, 03-802 Warszawa.
Stroną techniczną Liber mortuorum już od 15 lat (od 2009 r.) zajmuje się Pan Donat Jaroszewski. Za lata współpracy, cierpliwość i wszelaką pomoc w tym zakresie jestem Mu bardzo wdzięczny.
Warszawa 28 I 2024
Stanisław Tylus SAC
Publikacja Leksykon polskich pallotynów zawiera 356 biogramów polskich pallotynów zmarłych w latach 1915-2012. W książce został zastosowany układ alfabetyczny. Do biogramów zostały dołączone fotografie portretowe. Pod każdym biogramem została zamieszczona literatura, zawierająca bibliografię przedmiotową. Publikację zamyka indeks osobowy.
Podstawę źródłową niniejszej pracy stanowią akta osobowe zgromadzone w: Archiwum Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie, Archiwum Sekretariatu Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie, Archiwum Regii Miłosierdzia Bożego w Paryżu, Archiwum Generalnym Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Rzymie i Archiwum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W pracy zostały uwzględnione „Wiadomości Polskiej Prowincji SAK” (do 1993), „Wiadomości Prowincji Chrystusa Króla” (1993-2012), „Annuntianda. Biuletyn Prowincji Zwiastowania Pańskiego SAK” (1994-2012). Pomocne okazały się katalogi stowarzyszenia i prowincji polskich, czasopisma wydawane przez pallotynów i kroniki poszczególnych domów. Nie bez znaczenia były również relacje ustne żyjących członków stowarzyszenia i przedstawicieli rodzin zmarłych.
Zmarli współbracia tworzyli pallotyńską historię i byli nieomal wszechobecni w wielu dziedzinach polskiej kultury XX-XXI w., np. w nauce, literaturze i wszelkiego rodzaju piśmiennictwie oraz w działalności edukacyjnej, wychowawczej i wydawniczej, a także w pracach na rzecz emigracji, misji i apostolstwa świeckich. Pośród nich są postacie bardzo znane, które wywarły duży wpływ na dzieje Kościoła polskiego, m.in.: ks. Alojzy Majewski, ks. Wojciech Turowski czy Sł. B. ks. Stanisław Szulmiński, albo przeszły do historii Polski dzięki wielkiej miłości do Ojczyzny, jak Bł. ks. Józef Stanek czy ks. Franciszek Cegiełka i wielu innych.
Jednak w Leksykonie znajdują się nie tylko ci najwięksi, ale wszyscy, którzy żyli i działali w polskich strukturach stowarzyszenia w kraju i poza nim. O każdym z nich, nawet najskromniejszym bracie, kleryku czy nowicjuszu, możemy dowiedzieć się wszystkiego, co można było wydobyć ze źródeł i opracowań.