Dziś, to jest 27 kwietnia 2024, mija rocznica śmierci:
ks. Antoni Hańderek (†1999)
s. Janisława Puzdrowska (†2010)
s. Sitarz Władysława (†2019)

Wczoraj, to jest 26.04.2024, miała miejsce rocznica śmierci:
Brak wspomnienia zmarłych

W dniu jutrzejszym, to jest 28.04.2024, przypada rocznica śmierci:
ks. Eugeniusz Weron (†2009)

WRÓBEL Józef Ignacy, Josephus (1906 – 1971), ksiądz, doktor filozofii i teologii, profesor i rektor seminarium w Ołtarzewie, radca, sekretarz i ekonom prowincjalny, pisarz i tłumacz

Urodził się 15 IX 1906 w Wieprzu, w diecezji krakowskiej, jako syn Jana i Marii z d. Kosibowicz. Ostatnie klasy gimnazjalne kończył w pallotyńskim Collegium Marianum. Sutannę otrzymał 7 X 1924 w Wadowicach, z rąk ks. Alojzego Majewskiego. Pierwszą profesję złożył 7 X 1926 w Sucharach na ręce ks. Wojciecha Turowskiego; wieczną – w Wadowicach w 1929 na ręce ks. Władysława Baumgarta. Na Kopcu odbywał też początkowo studia filozoficzne (1925-26), a następnie w Rzymie na Gregorianum (1926-28), gdzie uzyskał stopień doktora. Tam też ukończył studia teologiczne w latach 1928-32, wieńcząc je stopniem doktora teologii. Podczas studiów zdobył doskonałą znajomość i opanowanie łaciny klasycznej zarówno w mowie, jak i piśmie. Święcenia kapłańskie otrzymał 19 VII 1931 w Rzymie z rąk kard. Francesca Marchettiego-Selvaggianiego.

Zaraz po powrocie do kraju został w 1932 prefektem kleryków i wykładowcą w Sucharach, Ołtarzewie (wykładał przez 39 lat kolejno: filozofię, historię filozofii, prawo kanoniczne, Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, apologetykę, dogmatykę i teologię moralną, archeologię biblijną i prawo SAK oraz język hebrajski, grecki i łaciński). Kilkakrotnie w miesiącach wakacyjnych wyjeżdżał do Francji, podejmując pracę duszpasterską wśród Polonii (np. w 1938, 1939 – Amiens; także w okresie powojennym).

Od XII 1939 przebywał w Wadowicach, gdzie wykładał filozofię i był rektorem tego domu podczas trwania II wojny światowej (4 V 1941 – 1945). Od VII 1941 przyjmuje jeszcze obowiązki mistrza nowicjatu. Pod przykrywką „przygotowania do duszpasterstwa” obleczono wtedy 14 nowicjuszy, 10 kleryków i 4 braci. 30 VIII wszyscy pallotyni przeżyli najście 3 gestapowców poszukujących ks. S. Wierzbicę. Rewizja ostatecznie nic im nie dała. W domu działało tajne studium filozoficzne, a od IX 1942 również teologiczne. Księża oprócz wykładów dla kleryków prowadzili duszpasterstwo dla okolicznej ludności ze wsi Zaskawie i Jaroszowice, odciętej od swych parafii nową granicą „Wielkich Niemiec” biegnącą rzeką Skawą. Klerycy uświetniali nabożeństwa śpiewem. W V 1942 ks. prowincjał J. Maćkowski przywiózł z Warszawy obraz Królowej Apostołów pędzla Adama Styki. W jej uroczystość 17 V odbyło się poświęcenie obrazu i uroczysta akademia.

W XI 1943 z rozkazu niemieckiego seminarium przeniosło się do Kalwarii Zebrzydowskiej, gdzie korzystało z gościnności bernardynów. Klerycy teologii i profesorowie zamieszkali w budynku przy kościele Grobu MB w Brodach, a studenci filozofii w wynajętej wilii „Grażyna”, którą wcześniej wytynkowano, wstawili w niej okna i piece oraz umeblowali. W nowej siedzibie zarząd objął ks. Leon Forycki. Żywność, opał i bieliznę dowoziła co tydzień lub częściej do „Grobku” i „Grażyny” furmanka z Kopca, przywożąc stamtąd bieliznę do prania. Pozostali księża i bracia znaleźli schronienie u bliższych i dalszych sąsiadów, a kilku ulokowało się w zabudowaniach gospodarczych. Urządzono tam kuchnię i jadalnię. Na Kopcu Niemcy pozostawili pallotynom, oprócz zabudowań gospodarczych, także kaplicę i zakrystię. W domu okupanci otwarli w grudniu szkołę lotniczą, która w wakacje 1944 została przeniesiona do Holandii, a jej miejsce zajęły oddziały mechaników. Taki stan trwał do 23 I 1945. Uciekający Niemcy podpalili zabudowania, które ugasili bracia po 14-godzinnej akcji ratowniczej, z narażeniem własnego życia.

Po wyzwoleniu Wadowic (26 I 1945) rozpoczął remont generalny Kopca, aby Collegium wznowiło naukę. Na skutek działań wojennych i kwaterującego wojska radzieckiego (II-IV najpierw we wszystkich budynkach, a potem w części) gmach Collegium doznał wielu szkód. W trakcie tego remontu, w tym samym roku, ks. Józef przeszedł do Warszawy, gdzie był radcą (od 23 V 1945) i sekretarzem prowincjalnym (od IX 1946). Kapituła Prowincjalna z 1946 mianowała go delegatem ds. ZAK. Ks. Wróbel pragnął kształtować Zjednoczenie, wzorując się na formach praktykowanych przez Wincentego Pallottiego, gdyż uznawał, że Ruch Szensztacki daleko odbiega od idei założyciela, choć już pod koniec lat 40. i w 50. część pallotynów widziała ten problem inaczej. Nawiązując do tradycji kształtowania Zjednoczenia w polskiej prowincji, wydał książeczkę Zjednoczenie Apostolstwa Powszechnego (Ołtarzew 1946 – z rekomendacją prymasa Augusta Hlonda oraz z imprimatur kurii warszawskiej). To opracowanie niedługo spełniało swoje zadanie, ponieważ władze komunistyczne tępiły wszelkie organizacje katolickie, dlatego ze względów bezpieczeństwa zniszczono nawet wszelkie spisy członków Zjednoczenia i współpracowników, których ogólnie nazywano „dobrodziejami”.

Poza ks. Stanisławem Czaplą, w tym czasie nikt więcej nie pisał o ZAK tylko ks. J. Wróbel. Do publikacji traktujących o tym zagadnieniu należy zaliczyć, oprócz wyżej wymienionego, m.in. pracę Apostoł w rodzinnym gronie apostołów. Rozważania rekolekcyjne dla księży PSM (Warszawa ok. 1947) czy artykuły na ten temat w „Królowej Apostołów”. Tłumaczył z języka włoskiego i łacińskiego na polski pisma i listy Wincentego Pallottiego, które wszystkie przełożył i dokładnie poznał, stając się najlepszym znawcą życia i idei Pallottiego w całym stowarzyszeniu. Napisał i wydał życiorys założyciela Błogosławiony Wincenty Pallotti. Apostoł i mistyk (Poznań 1961; toż pt. Święty Wincenty Pallotti. Apostoł i mistyk, Poznań 19922) oraz fragmenty jego pism: Wielebny założyciel przypomina (Poznań 1949). Dla Zarządu Generalnego opracowywał zagadnienia związane z ideą apostolstwa i życiem Pallottiego. Dekretem z 4 IX 1961 został włączony w skład Komisji Prowincjalnej ds. Związanych z Przygotowaniem Uroczystości Kanonizacyjnych Błogosławionego Założyciela. Był także tłumaczem urzędowych pism episkopatu Polski i sekretariatu pallotyńskiego. Istnieje kilka kolęd i pieśni polskich przetłumaczonych przez niego na język łaciński. Jest również autorem książki Pod korcem. Życiorys księdza Józefa Kosibowicza, ekspozyta w Sromowcach Wyżnych 1863-1943 (Ołtarzew 1947, Poznań 2005²; pod ps. x. Ignacy Podgórski).

W latach 1954-57 i 1966-69 był rektorem WSD w Ołtarzewie. Podczas pierwszej jego kadencji rektorskiej, w związku z rozwiązaniem obu niższych seminariów duchownych, napływali do Ołtarzewa liczni alumni. Nie wystarczyło miejsca dla wszystkich seminarzystów filozofii, dlatego urządzono filozofię jeszcze w Otwocku, Wadowicach i Ząbkowicach Śląskich. W Polsce nastąpił poznański czerwiec i odwilż październikowa 1956, które przyniosły koniec ponurego okresu stalinowskiego w Polsce i chwilową poprawę polityki względem Kościoła. Wkrótce po rozpoczęciu II kadencji zaczął poważnie chorować na serce i przez 2 kolejne lata był rektorem jedynie nominalnie (1967-69). Pełniącym obowiązki rektora był wtedy ks. Roman Dzwonkowski. Jeszcze w ostatnich latach życia ks. Józef miał pełny etat wykładowcy w seminarium – tygodniowo 11 godzin języka łacińskiego.

Podczas jego II kadencji rektora seminarium Ołtarzew przeżywał kolejne wielkie wydarzenia, związane z opublikowaniem dekretu soborowego o apostolstwie świeckich i innych dokumentów Vaticanum II (1967), z 50. rocznicą powstania seminarium duchownego stowarzyszenia (1968). Główne uroczystości jubileuszowe rozpoczęły się 11 X 1968. Był to dzień uroczystej inauguracji nowego roku seminaryjnego 1968/1969. W uroczystości tej brał udział Stefan kard. Wyszyński, który w czasie uroczystej mszy, koncelebrowanej przez prowincjała Stanisława Martuszewskiego i 12 księży profesorów, wygłosił kazanie Seminarium apostolskie pod przewodem Królowej Apostołów, a referat inauguracyjny Pięćdziesiąt lat seminarium duchownego Polskiej Prowincji Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego wygłosił ks. Wróbel. Następnie 14 – 16 XI 1968 trwały obrady sympozjum naukowego poświęconego teologii kultu miłosierdzia Bożego. Do tych wydarzeń warto dodać jeszcze fakt, że z 1 na 2 I 1967 profesorowie i alumni ołtarzewscy czuwali na Jasnej Górze w intencji zagrożonych seminariów duchownych w Polsce. W czuwaniu jasnogórskim wzięło udział 7 księży i 35 alumnów z Ołtarzewa.

Od 1957 przez 9 lat sprawował funkcję ekonoma prowincjalnego i przez 22 lata był członkiem zarządu polskiej prowincji, pełniąc różne, odpowiedzialne zadania. Uczestniczył też w zebraniach generalnych (VIII Kapituła – nie mógł wyjechać; uczestniczył za niego ks. Stanisław Suwała Suwała z regii francuskiej; X Kapituła 1959; XI Kapituła 1965; XII Kapituła nadzwyczajna 1968/1969 – uczestniczył jako wybitny znawca pism św. Wincentego Pallottiego). Jako spowiednik współpracował z wieloma żeńskimi zgromadzeniami zakonnymi, a po Soborze Watykańskim II służył im pomocą w redagowaniu nowych reguł, konstytucji i ustaw zgodnych z duchem odnowy soborowej. Na podstawie nominacji prymasa był kuratorem niepokalanek w Szymanowie, dominikanek misjonarek w Zielonce i pallotynek w Gdańsku. Z szeregu prac podejmowanych i realizowanych aż do ostatniej niemal chwili wyrwała go śmierć, do której przygotowywał się starannie, był bowiem jej świadomy z powodu ciężkiej choroby serca. Tuż przed swoją śmiercią wyraził ostatnie życzenie skierowane do alumnów seminarium w Ołtarzewie: „By wszyscy doszli do kapłaństwa, by byli dobrymi pallotynami, by nie marnowali czasu”. Zmarł na skutek zawału serca wieczorem 3 IV 1971 w szpitalu w Warszawie. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w Ołtarzewie. Mszy koncelebrowanej przez 70 księży wychowanków zmarłego przewodniczył bp Władysław Jędruszuk, administrator apostolski w Drohiczynie, który w czasie wojny studiował w seminarium. Słowo Boże podczas mszy wygłosił do licznie zgromadzonych wiernych, sióstr zakonnych, wychowanków i przyjaciół zmarłego prowincjał ks. Stanisław Martuszewski, ukazując koleje życia i wielkość duchową ks. Józefa. Został pochowany w Ołtarzewie.

Zawsze stawiał na pierwszym miejscu sprawy i zadania stowarzyszenia, będąc ogromnie wdzięczny Bogu za łaskę powołania do kapłaństwa i stowarzyszenia, które bardzo kochał. Był człowiekiem „modlitewnego czuwania” i gorliwym czcicielem Najświętszej Maryi Panny Królowej Apostołów. Modlitwie poświęcał kilka godzin dziennie, a w przeddzień śmierci widziano go, jak długo klęczał pogrążony w modlitwie przed Najświętszym Sakramentem, wystawionym do publicznej adoracji z racji pierwszego piątku miesiąca. Miał nie tylko wybitne uzdolnienia, ale i był człowiekiem benedyktyńskiej pracowitości, ceniącym sobie posłuszeństwo, porządek i dyscyplinę w duchu głębokiej ofiary. Dla wielu współbraci pozostał w pamięci jako wzór pracowitości i wielkiej kultury duchowej. Będąc wrażliwym na potrzeby innych, znajdywał zawsze czas mimo przeróżnych zajęć, by wyświadczyć komuś drobną przysługę, dając w ten sposób dowód swej pamięci i życzliwości. Cechowało go wielkie poczucie humoru i umiejętność prowadzenia konwersacji. Był człowiekiem skromnym (publikacje pod pseudonimem) i kochającym ziemię ojczystą.

Ostatnio zmodyfikowano: 12 stycznia 2015 (uzupełniono 18 lutego 2016)
Tekst biogramu: Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów (1915-2012), Ząbki 2013, 621-625