Dziś, to jest 20 września 2024, mija rocznica śmierci
:bp Konrad Walter (†2018)
s. Estera Stachnik (†2019) Wczoraj, to jest 19.09.2024, miała miejsce rocznica śmierci:
Brak wspomnienia zmarłych
W dniu jutrzejszym, to jest 21.09.2024, przypada rocznica śmierci:
ks. Szczepan Barcikowski (†2005)
ks. Stefan Dusza (†2017)
REGIA MIŁOSIERDZIA BOŻEGOŚWIĘS Władysław (1914 – 1971), brat, więzień Auschwitz i Dachau
Urodził się 31 I 1914 w Strzylawkach, w parafii Grybów, w diecezji tarnowskiej, jako syn rolnika Filipa i Katarzyny z d. Podwiga. Do stowarzyszenia wstąpił 27 IX 1932; po rocznym postulacie w Wadowicach został obłóczony 24 IX 1933 w Sucharach przez ks. Józefa Bogdana. Pierwszą profesję złożył 24 IX 1935, a 24 IX 1938 wieczną. Pracował najpierw do IX 1939 w Sucharach, jako krawiec i kolporter pallotyńskich czasopism. W czasie inwazji niemieckiej przeniósł się do Ołtarzewa.
Tutaj 16 V 1941 został aresztowany przez gestapo i wywieziony na Pawiak, a następnie do Auschwitz (28 V 1941), gdzie był naocznym świadkiem znanej sceny, kiedy o. Maksymilian Kolbe ofiarował swoje życie za Franciszka Gajowniczka. Jego zeznanie o tym fakcie jest przechowywane do dziś w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau (spisane 16 II 1947). Nosił numer obozowy 16732. Z Auschwitz został przewieziony do Dachau (5 VI 1942), gdzie przebywał pod obozowym numerem 30311 aż do wyzwolenia. Przeżył tam niemieckie badania nad skutkami malarii, które wyniszczyły jego organizm. Został uwolniony 29 IV 1945 przez wojska amerykańskie.
Po odzyskaniu wolności pracował we Francji, jako członek Regii Miłosierdzia Bożego. Przebywał w domach w Chevilly pod Orleanem i Osny, oddając nieocenione usługi przy budowie zakładów wychowawczych, jako murarz i stolarz; zajmował się też nadal krawiectwem. W ostatnich latach coraz bardziej dawały się odczuć skutki obozu koncentracyjnego. Mimo uśmiechu na ustach, który nigdy go nie opuszczał, widać było szybkie postępy choroby. Doskonale zdawał sobie o tym sprawę, mówiąc poważnie lub żartobliwie bliskim osobom, że spotyka się z nimi ostatni raz. Dla poprawy zdrowia przyjeżdżał w okresie wakacyjnym do kraju, do swych rodzinnych okolic. Przez 11 lat pomagał ofiarnie schorowanemu ks. Bernardowi Pawłowskiemu (†1960).
Bezimienny autor tak opisuje ostatnie dni br. Święsa w Osny pod Paryżem: „W czwartek [11 III 1971] rozmawiał z superiorem, czuł się dobrze, siedział na łóżku z nogami spuszczonymi ku ziemi; przeziębienie, którego się nabawił przesiadując na ławce na świeżym powietrzu w słońcu, zdawało się, że już przeszło; rozmawiał często w ciągu dnia z robotnikiem przez otwarte drzwi, który pracował na schodach, zakładając linoleum. Pogorszenie nastąpiło w piątek, następnego dnia, i już go nie opuszczało. Przeziębienie, astma i rozedma płuc, a do tego stała choroba marskość wątroby (cerrosis epatica). W poniedziałek [15 III], w dzień śmierci około godz. 13.00 ks. Oramowski przyszedł do niego i zapytał się, co będzie jadł. Nie chciał niczego, tylko by mu przyniósł herbaty z cytryną. Około godz. 14.00 przyniósł mu ks. Oramowski herbaty z cytryną i nakarmił go, gdyż nie mógł już utrzymać łyżeczki; to samo było już w sobotę i niedzielę; rzucił papierosy i nie palił, co dla niego było poprzednio bardzo trudno zrobić. Po wypiciu herbaty ułożył go do łóżka, przykrył go i kazał mu spać. Około godziny 14.30 przyszedł br. Antoni [Marszałek], ale ks. Oramowski powiedział mu, że br. Władysław śpi. Po pewnym czasie przyszedł sam ks. Oramowski, by zaglądnąć i przekonał się, że śpi. To samo zrobił robotnik. Dopiero przed 16.00 zajrzała Graczówna do jego pokoju i zobaczyła, że już się nie rusza. Zawołała czym prędzej ks. Oramowskiego i ten widział, że już umarł”.
Uroczystości pogrzebowe br. Święsa odbyły się 18 III 1971 w kaplicy Collège w Osny. Wzięli w nich udział wszyscy współbracia Regii Miłosierdzia Bożego (z trzech domów: Paryża, Drukarni i Collège); było też ok. 100 chłopców z Collège, z których wielu przystąpiło do Komunii świętej; przybyła też liczna grupa Polaków. W koncelebrze brało udział 9 księży, a przewodniczył jej rektor Collège ks. Henryk Gracz. Mszę sprawowano w języku francuskim, ale czytania i ewangelię odczytano też w języku polskim. Ks. Gracz przemówił po francusku, a ks. Stefan Treuchel po polsku. Śpiew Libera me i procesję na cmentarz pallotyński poprowadził ks. superior Stanisław Suwała.
Był zawsze pogodny i życzliwie usposobiony do wszystkich ludzi, a przy tym oddany i wierny stowarzyszeniu. W swej pobożności szczególnie uwypuklał Boże miłosierdzie; miał szczególną cześć dla Najświętszego Sakramentu. Jego starszy brat Jan (1910-80) również został przyjęty do pallotynów. Miał także 2 siostry, które wstąpiły do albertynek.
Fotografia dolna 1:
Fotografia dolna 2: Z okresu pobytu w Auschwitz, AP
Fotografia dolna 3: Osny, 24 IX 1960. Jubileusz 25-lecia profesji br. W. Święsa. Na środku kaplicy stoi ks. Piotr Oramowski, Archiwum Regii Miłosierdzia Bożego w Paryżu
Ostatnio zmodyfikowano: 12 stycznia 2015 (uzupełniono 2 czerwca 2016)
Tekst biogramu: Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów (1915-2012), Ząbki 2013, 540-541
Materiały źródłowe
Br. Władysław Święs. Życie i sylwetka duchowa (w świetle kazania pogrzebowego ks. Stefana Treuchla)
Czcigodni Współbracia, żałobni Słuchacze!
Wstęp. Z polecenia moich przełożonych mam wygłosić wspomnienie pośmiertne poświęcone śp. bratu Władysławowi Święsowi, i to jako jego długoletni towarzysz w obozie śmierci, potem jako jego były przełożony i częściowo jako jego powiernik. Przedstawię najpierw jego życiorys, a potem podkreślę kilka istotnych cech jego charakteru.
I. Śp. brat Władysław Święs urodził się dnia 31 stycznia 1914 r. w Grybowie, diecezji tarnowskiej. Był synem licznej i pobożnej rodziny, z której dwóch synów poświęciło się służbie Bożej jako bracia-pomocnicy w Stowarzyszeniu Apostolstwa Katolickiego Księży Pallotynów, a dwie córki jako zakonnice w Polsce. Brata Władysława poznałem już jako kleryk seminarium duchownego Księży Pallotynów, blisko 38 lat temu, ale wtedy nie zwróciłem na niego specjalnej uwagi. Swoim zachowaniem i postępowaniem zainteresował mnie dopiero później, i to w najtragiczniejszych chwilach naszego życia, w obozie koncentracyjnym w Dachau. Już wtedy stwierdziłem u niego pewne zalety, które na pewno wyniósł z domu rodzinnego, ale pogłębił i utrwalił podczas swego pobytu w Stowarzyszeniu Księży Pallotynów, do którego wstąpił jako dyplomowany krawiec w 1932 roku. Dzielny, 18-letni postulant był ciągle wszędzie potrzebny, więc stale musiał odkładać dzień rozpoczęcia nowicjatu. Później opowiadał nieraz, że była to dla niego bardzo ciężka próba, bo inni, którzy nawet po nim się zgłosili, byli od niego wcześniej przyjmowani. Jednak dzięki pogodnemu, wesołemu usposobieniu, a przede wszystkim dzięki łasce Boskiej wytrwał i po dwóch latach nowicjatu złożył pierwsze przyrzeczenia dnia 24 września 1935 roku, w uroczystość Matki Boskiej od Wykupu Niewolników.
Jakkolwiek był fachowym krawcem, to jednak z zapałem poświęcał się rozszerzaniu prasy katolickiej, bo w Polsce jak i we Francji Księża Pallotyni mieli dwa główne apostolstwa, a mianowicie kształcenie młodzieży w gimnazjach i rozszerzanie dobrej prasy. Apostolstwo dobrej prasy jest często dla kolportera pracą bardzo trudną i odpowiedzialną, nawet próbą jego wytrwania w powołaniu zakonnym. Ale brat Władysław, znowu dzięki swojemu usposobieniu i zaufany w opiekę Opatrzności Boskiej i Królowej Apostołów, śmiało i wytrwale objeżdżał rozmaite tereny Polski i jeszcze z większym zapałem oddawał się pracom, jakie mu jego przełożeni po jego powrocie z objazdów w naszych domach powierzali.
Gdy Niemcy w roku 1939 zajęli dom pallotyński w Sucharach, wszyscy jego członkowie zostali przeniesieni do Ołtarzewa. Skończyło się dla brata Władysława apostolstwo dobrej prasy, bo podczas okupacji niczego nie wolno było drukować. Pozostała mu jedynie igła krawiecka, która miała być narzędziem jego uświęcenia i osiągnięcia nagrody w niebie. Podczas wojny nie było nowych towarów, więc stale musiał naprawiać, przerabiać i przywracać stare rzeczy, co było pracą bardzo trudną, mozolną i nawet często niedocenianą odpowiednio. On jednak nie zrażał się, bo wykonywał wszystkie prace w duchu prawdziwego posłuszeństwa i rozkazy swoich przełożonych przyjmował jako nakazy samego Boga. To nastawienie wyrobiło w nim spokój i pogodne przyjmowanie wszystkiego jako darów Boskiej Opatrzności.
Pomogło mu to ogromnie w najcięższych momentach jego życia, które rozpoczęły się z chwilą aresztowania go przez gestapo dnia 15 maja 1941 roku w Ołtarzewie. Ciężkie przesłuchiwania, bicia, poniewierka w więzieniu na Pawiaku w Warszawie, nie załamały 27-letniego mężczyzny. Opowiadał mi potem, że kiedy pod koniec maja 1941 transportowano go z dobrowolnym męczennikiem miłości bliźniego, świątobliwym ojcem Marią Maksymilianem Kolbe do Oświęcimia, to po[d] jego kierunkiem, wraz z innymi więźniami śpiewał całym sercem i pełnym głosem [s. 2] polskie pieśni religijne i patriotyczne w takt stukających kół bydlęcego wozu, jakimi zwyczajnie transportowano Polaków do obozów koncentracyjnych, bo brat Władysław lubił i umiał śpiewać!... W Oświęcimiu przebył cały rok, skąd odtransportowano go do Dachau, gdzie my już dawniej tam zamknięci, pallotyni, spotkaliśmy się z nim 6 czerwca 1942 roku. Z tego pierwszego spotkania utkwiła mi jego wypowiedź: „W Oświęcimiu siedziałem w czyśćcu, ale tutaj w Dachau znalazłem się w prawdziwym piekle. Ale z pomocą Bożą nie dam się!”. I nie dał się!...
Wyzwolony z piekła obozu koncentracyjnego przez armię amerykańską dnia 29 kwietnia 1945 roku przybył już w maju tego samego roku do Francji i zamieszkał w gimnazjum Księży Pallotynów w Chevilly pod Orleanem. Gdy tylko jako tako wrócił do sił, to z braku rąk do pracy, był nie tylko krawcem, ale i nieraz kucharzem, stolarzem, murarzem, a najczęściej zwyczajnym robotnikiem do wykonywania ciężkich prac fizycznych. Gdy mimo ograniczonej żywności, przydzielanej na kartki, mimo nadwyrężonego zdrowia wrócił do formy, okazało się, że był to prawdziwy mocarz, silny jak dąb, któremu nikt nie mógł sprostować! Niestety były to tylko pozory. Po ciężkich przeżyciach obozowych, po zapadaniu na malarię, którą zbrodniarze niemieccy zaszczepili mu w Dachau w celach pseudonaukowych badań lekarskich, gdy malaria coraz bardziej zaczęła atakować wątrobę i inne organy życiowe, br. Władysław zaczął słabnąć, bo wszystko to zaczęło niszczyć organizm, jak robaki toczące drzewo żyjące, żeby je wreszcie zwalić. Ale brat Władysław nigdy nie tracił nadziei i trzymał się siłą woli do samego końca. Gdy na tydzień przed śmiercią na nowo się położył chory do łóżka, prawie nikt nie sądził, że są to już jego ostatnie chwile na ziemi. Dzięki silnemu sercu przetrzymał jeszcze do 15 marca, kiedy to podczas snu odszedł spokojnie do wieczności.
II. Brata Władysława Święsa poznałem bliżej jako jego towarzysz deportacji, jako jego rektor w Chevilly i Osny i jako jego superior. Od samego początku aż do końca, mimo różnych funkcji jakie piastowałem, nasz wzajemny stosunek pozostał zawsze ten sam, bo w wielu wypadkach byłem nawet jego powiernikiem. Niezależnie od zalet już poprzednio wymienionych, jak pogoda, humor, stałość, wysunąłbym według mego ludzkiego, a więc omylnego sądu, na pierwszy plan zalety, które może dla wielu przeszły niespostrzeżone. Bo brat Władysław nie czynił niczego dla własnej chwały czy zysku, tylko dla większej chwały Boga i zbawienia dusz! Wśród wielu jego zalet wybijają się na pierwszy plan jeszcze z domu wyniesione, a w Stowarzyszeniu Księży Pallotynów pogłębione cnoty: pobożność i usłużność! Ci, którzy go bliżej nie znali i widzieli go jedynie w ostatnich latach jego życia, mogli sobie o nim łatwo wyrobić zupełnie fałszywe pojęcie, jak ludzie, którzy nie widzą pięknie rosnącego i kwitnącego drzewa, tylko oglądają je po raz pierwszy już zwalone i toczone przez robaki i pleśń... Brat Władysław był bardzo pobożny i sumienny.
Gdy w Dachau wszyscy pallotyni zbierali się w umówionym dniu na wspólne modlitwy czy konferencje, jakie w ukryciu wygłaszali wszyscy księża po kolei, brata Władysława nigdy nie zabrakło. Odbywało się to za blokiem 29, koło dezynfekcji, w pobliżu dzisiaj tam wybudowanego klasztoru sióstr karmelitanek, które pokutują tam za zbrodnie niemieckie i w pobliżu dzisiejszej kaplicy Agonii Chrystusa. Nie zapomnę nigdy faktu, gdy brat Władysław zasłaniał ręką od wiatru płomień swojej zapalniczki, którą oświetlał książeczkę celebransa, czytającego modlitwy w dniu przyjęcia przyrzeczeń od brata Stanisława Małaczka, który potem zmarł na tyfus, dwa miesiące przed naszym uwolnieniem z obozu. A zapalniczka dla palacza – był to w obozie koncentracyjnym skarb nieoceniony; łatwiej bowiem było w obozie głodu o kawałek chleba, aniżeli o benzynę do zapalniczki. A brat Władysław był tęgim palaczem. Mimo to poświęcił zupełnie, bezinteresownie benzynę i knot, i przy tym się jeszcze poparzył!...
[s. 3] Jak w Dachau, tak też później w Chevilly czy Osny nie brakło go na wspólnych, pobożnych ćwiczeniach czy modlitwach, chyba, że z powodu choroby nie mógł przyjść, ale wtedy modlił się u siebie w pokoju. Jeżeli mógł czytać, to z książek do nabożeństwa, jeżeli nie, to odmawiał różaniec, albo modlił się z pamięci. A jakie były jego modlitwy? Przede wszystkim na cześć Chrystusa utajonego w Najświętszym Sakramencie. Dowodem tego jest jego mszalik, który zupełnie przypadkowo wczoraj przeglądałem. Zobaczcie jak są wytarte i zużyte kartki zatytułowane: „Dziękczynienie po Komunii św.”, Modlitwa św. Tomasza z Akwinu: „Dzięki Ci czynię, Panie ... żeś mnie posilić raczył Ciałem i Krwią Syna swego, Pana naszego Jezusa Chrystusa”; Modlitwa św. Bonawentury o miłość apostolską; Akty strzeliste św. Ignacego: „Duszo Chrystusowa uświęć mnie”; Modlitwa u stóp Chrystusa Ukrzyżowanego: „Oto ja o dobry i najsłodszy Jezu”; Modlitwa powszechna: „Boże mój wierzę w Ciebie, lecz umocnij wiarę moją”... i tyle, tyle innych modlitw znanych nam wśród modlitw dziękczynnych po Komunii św. Bo brat Władysław miał wiarę głęboką, niewzruszoną.
Był tak przejęty wszystkim, co dotyczyło czci Jezusa utajonego w Najświętszym Sakramencie, że któregoś dnia zwierzył mi się, iż nie chciał służyć do Mszy św. księdzu, który zamiast w trzewikach, poszedł w pantoflach pokojowych odprawić Najświętszą Ofiarę!... Jeżeli brat Władysław tak dbał nawet o nieistotne rzeczy, to ileż dokładniej musiało wyglądać przygotowanie jego duszy do przyjęcia Jezusa do duszy pod postaciami Chleba i Wina!...
Niezależnie od tego pamiętał jednak również o słowach Zbawiciela: „Nie ten kto mi mówi Panie, Panie, wejdzie do królestwa niebieskiego; nie ten kto czyni wolę Ojca mego, który jest w niebiesiech”. Miłość ku Chrystusowi udowadniał czynem! Był bardzo uczynny. Nikomu nie odmawiał pomocy, przede wszystkim, jeżeli to było z polecenia przełożonego. Nie ma chyba żadnego wśród nas tutaj pallotynów, któremu by nie wyświadczył jakiejś przysługi czy pomocy. Ale w mojej pamięci pozostały na zawsze przede wszystkim usługi, jakie przez 11 długich lat udzielał codziennie śp. ks. Bernardowi Pawłowskiemu, wielkiemu inwalidzie. Nikt, ani żaden z księży, ani żaden rektor, którym również byłem przez trzy lata dla ks. Pawłowskiego, ani żaden superior, którym też byłem przez pewien czas dla niego, ani żaden brat nie udzielił tyle ofiarnej pomocy śp. ks. Pawłowskiemu, ile udzielił jej śp. brat Władysław. A obsługiwanie ks. Pawłowskiego było bardzo trudne, ciężkie, wymagało nieraz prawdziwego bohaterstwa. Gdzie więc czerpał siłę do tego? Znowu w Komunii św. Nie jest chyba przypadkiem, że w starej książeczce jego modlitw po Komunii św. znalazłem fotografię ks. Pawłowskiego, jako zakładkę właśnie przy modlitwach dziękczynnych po Komunii św. Br. Władysław okazywał czynne miłosierdzie innym, bo sam spodziewał się wszystkiego od Chrystusa Miłosiernego.
On wiedział, że śmierć nie jest końcem lecz początkiem, bo Chrystus jeszcze przed śmiercią na krzyżu powiedział: „Jam jest zmartwychwstanie!”. On wierzył w zmartwychwstanie, bo wiedział, że Chrystus powiedział: „Kto pożywa Ciała mego i pije Krew moją, żyć będzie na wieki”. On wiedział z Kazania na górze, że „Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią”. Do miłosierdzia Bożego miał tak wielkie nabożeństwo, że w styczniu, podczas ciężkiej choroby, poprosił mnie, żebym mu przyniósł jego książeczkę z modlitwami do miłosierdzia Bożego. Proszę spojrzeć! Jak ta książeczka jest zużyta, jak wytarta, jak kartki jej są przesycone potem. Jest to wyraźnym dowodem, że często, może nawet codziennie posługiwał się nią i od 15 lat zwracał się do Zbawiciela z donośnym, choć wewnętrznym wołaniem „Jezu ufam Tobie!”.
[s. 4] Zakończenie. I ten Chrystus miłosierny dał bratu Władysławowi łaskę cichej, spokojnej śmierci. Dał mu łaskę przyjęcia sakramentów świętych. Dał mu łaskę pożegnania ze współbraćmi, przyjaciółmi i znajomymi w kaplicy Miłosierdzia Bożego. Bo brat Władysław zwracał się do Niego codziennie z wołaniem: „Jezu ufam Tobie!”.
My również – Drogi Bracie Władysławie – zebrani na Mszy świętej za spokój Twej duszy w kaplicy Miłosierdzia Bożego ufamy, że gdy z krzyżem profesyjnym na piersiach, z naszymi Ustawami, jakich tak pilnie przestrzegałeś – w jednej ręce, z książeczkami swoich modlitw w drugiej ręce, stanąłeś przed Miłosiernym Zbawicielem na progu wieczności, usłyszałeś z jego boskich ust wyrok: „Pójdź sługo dobry i wierny, wejdź do królestwa niebieskiego przygotowanego przyjaciołom moim”. Amen.
Kazanie opracował i przygotował do druku ks. Stanisław Tylus SAC
