Dziś, to jest 6 grudnia 2023, mija rocznica śmierci
:Brak wspomnienia zmarłych Wczoraj, to jest 5.12.2023, miała miejsce rocznica śmierci:
ks. Tadeusz Czulak (†2010)
W dniu jutrzejszym, to jest 7.12.2023, przypada rocznica śmierci:
Brak wspomnienia zmarłych
KORDECKI Michał (1912 – 1983), ksiądz, kapelan AK Grupy „Północ”, ps. Augustyn, mistrz nowicjatu, ojciec duchowny w seminarium, rekolekcjonista, kierownik duchowy żeńskich zgromadzeń zakonnychUrodził się 13 IX 1912 w Strzelcach Wielkich, w diecezji tarnowskiej, jako syn kowala Jana i Wiktorii z d. Rydzy. Jego rodzina od pokoleń pielęgnowała tradycje kowalskie. Matka wychowała 8 dzieci; przez ostatnie 2 lata życia była sparaliżowana i cierpieniem wspierała działalność rekolekcyjną syna. Michał 1 IX 1926 rozpoczął naukę w pallotyńskim Collegium Marianum na Kopcu. Strój pallotyński otrzymał 15 VIII 1931 z rąk ks. Franciszka Kiliana. Pierwszą profesję złożył 15 VIII 1933 w Sucharach na ręce ks. Tomasza Mąciora, a wieczną 20 VIII 1936 w Ołtarzewie na ręce ks. Stanisława Wierzbicy. Studia filozoficzne odbył w Kleczy Dolnej i Wadowicach (1934-36), teologiczne w Ołtarzewie (1936-40).
Święcenia kapłańskie otrzymał 3 VI 1939 w Warszawie z rąk abpa Stanisława Galla. W 1940 podjął studia w Akademii Sztuk Pięknych (rzeźba), nie zaniedbując duszpasterstwa w kaplicy, szczególnie obsługi konfesjonału. W czasie powstania warszawskiego był kapelanem AK na Starym Mieście. Nosił ps. Augustyn. Pełnił funkcję kapelana szpitala polowego w kamienicy przy ul. Długiej 23. Jako kapelan i sanitariusz chodził z powstańcami na barykady. Odznaczał się bohaterstwem i odwagą, służąc rannym i umierającym. Spowiadał często w dramatycznych momentach i swoim tubalnym głosem dodawał ludziom otuchy oraz wlewał dużo optymizmu. „Bezustannie dzień i noc, bez najmniejszego odpoczynku pracował, służąc ludziom cywilnym i powstańcom. W piwnicach (Stare Miasto) odprawiał codziennie msze św. Udzielał sakramentów świętych. To była spowiedź »powszechna«. Każdy w milczeniu spowiadał się. Ksiądz Kordecki udzielał ogólnego rozgrzeszenia. Grzebał zmarłych na podwórzach – w czasie nalotów modlił się, nie zważając na huczące nad głową samoloty. Był wielką pomocą dla nas powstańców. Mówiono o nim: »człowiek nadprzyrodzony – prawdziwy Kordecki z Jasnej Góry«. Żadne słowa ani opisy nie oddadzą wielkości tego człowieka” (świadectwo uczestniczki powstania, złożone już po jego śmierci). Został odznaczony Krzyżem Walecznych.
Po wojnie pracował w Ołtarzewie, Częstochowie, Warszawie, Ząbkowicach Śląskich, Otwocku, Kielcach, Wadowicach. Pełnił w tym czasie funkcje mistrza nowicjatu w Ołtarzewie (1950-52), ojca duchownego w WSD i rektora w Otwocku (1957-58 – zrezygnował, zachęcony przez przełożonych, aby wspomógł ekipę misjonarzy). Przez 18 lat był rekolekcjonistą i misjonarzem ludowym. Mieszkał wtedy w Częstochowie, Kielcach na Karczówce, na Kopcu (1964 – VI 1965) i ponownie na Karczówce. W 1981 został skierowany do Ząbkowic Śląskich na ojca duchownego w nowicjacie kleryków. Pracował tu ponad rok, ale zły stan zdrowia nie pozwolił mu wykonywać dalej obowiązków.
Ostatnie miesiące życia i pracy wypełnił urlop zdrowotny i kapelania w Szensztackim Instytucie Sióstr Maryi w Świdrze przy sanktuarium MB Trzykroć Przedziwnej (od IX 1982 do dnia śmierci). Przynależał nadal do wspólnoty ząbkowickiej i pełnił funkcję ojca duchownego nowicjatu kleryków. Do domu prowincjalnego sióstr w Świdrze przybył już chory, po niewyleczonej grypie i wygłoszonych rekolekcjach. Mimo ciężkiej niedomogi serca nie poddawał się jej, spełniając posługę u sióstr i przygotowując się do pracy rekolekcyjnej. Często miewał też bardzo dokuczliwe ataki astmy serca i płuc. W chorobie był bardzo cierpliwy i wdzięczny za wszelkie przysługi. Wiele dni spędził w szpitalu. Kiedy wracał do sił, siadał do maszyny do pisania i przygotowywał nowe serie rekolekcji, gdyż wiosną zamierzał rozpocząć kolejne prace apostolskie. W ostatnią niedzielę 27 II 1983 odprawił mszę w kaplicy sióstr, wygłosił homilię, a po południu sprawował nabożeństwo gorzkich żali.
Zmarł wczesnym rankiem 28 II 1983 w Świdrze. Według orzeczenia lekarza bezpośrednią przyczyną śmierci była miażdżyca. Zastano go w postawie właściwie klęczącej; prawdopodobnie nad ranem poczuł się źle i wstał, by zażyć lekarstwa leżące na biurku. Wówczas musiał nastąpić atak serca lub duszności, na skutek czego osunął się, utknąwszy między biurkiem i stołem; postawa ta przypominała modlącego się Jezusa w Ogrodzie Oliwnym. „Potrafił zginać grube żelazne pręty, lecz trzciny nadłamanej nie dołamał” – tak syntetycznie ujął sylwetkę duchową zmarłego ks. Roman Forycki w kazaniu wygłoszonym 2 III podczas mszy w Świdrze, sprawowanej pod przewodnictwem miejscowego proboszcza Włodzimierza Jabłonowskiego, w czasie pierwszego pożegnania zmarłego. Słowa te właściwie oddają moc ciała i zarazem subtelność ducha ks. Michała.
Drugie pożegnanie zmarłego odbyło się 3 III w Ołtarzewie. Mszy koncelebrowanej przez 80 kapłanów ze wszystkich pallotyńskich placówek przewodniczył prowincjał ks. Henryk Kietliński. Było wielu braci oraz reprezentacje nowicjatu kleryków z Ząbkowic Śląskich i nowicjatu braci z Hodyszewa. Na pogrzeb przybyło ok. 250 sióstr, reprezentantek zgromadzeń zakonnych, którym ks. Michał służył jako spowiednik, ojciec duchowny i rekolekcjonista. Można było dostrzec wtedy dyskretne gesty dotykania zwłok spoczywających w trumnie różańcami, medalikami czy obrazkami. Obecna była licznie rodzina zmarłego, przyjaciele i bliscy. Podczas kazania ks. Kietliński mówił, że apostolska działalność i kapłańska duchowość zmarłego przypominała o. Augustyna Kordeckiego z Jasnej Góry. Zmarły został pochowany na cmentarzu ołtarzewskim, w pallotyńskiej kwaterze.
Ksiądz Kordecki w całym swoim życiu świadomie i konsekwentnie dążył do świętości. U niego wszystko zaczynało się i zmierzało ku nieskończonej chwale Boga. Dla całkowitego oddania się służbie Bogu i ludziom porzucił rzeźbę, malarstwo i studia, które odbywał pod kierunkiem znanej rzeźbiarki, Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej (†1977), choć miał w tym kierunku nieprzeciętne uzdolnienia. Porzucił je pomimo próśb i nalegań samej pani profesor, która chciała, aby je ukończył. On pragnął być rzeźbiarzem ludzkich serc. Powołanie, kapłaństwo i służbę ludowi uważał za najwyższe wartości. Był mężem modlitwy i adoracji. Jego konferencje rekolekcyjne były przemodlone na kolanach i często tworzone w kaplicy przed Jezusem Eucharystycznym, co sprawiało, że miały niezwykłą siłę przekonywania. Darzył też wielką miłością Królową Apostołów. O Matce Bożej wygłaszał najlepsze kazania i konferencje. Miał postawę szczerej miłości i dziecięcego zaufania do Matki. To on prawdopodobnie wykonał figurę Matki Bożej na kopieckim cmentarzu (na ścianie kopieckiej kaplicy wymalował postać Dawida grającego na harfie).
Jako misjonarz i rekolekcjonista przemierzał całą Polskę pociągiem, autobusem, wozem i piechotą. Wędrował z krzyżem misyjnym i sfatygowaną teczką. Nawet podczas choroby stawał przy ołtarzu, głosił z ambony i zasiadał w konfesjonale. Na swoim krzyżu profesyjnym zaznaczył 272 serie przeprowadzonych misji parafialnych i 893 rekolekcji. Szczególnie umiłował rekolekcje w zgromadzeniach żeńskich. Do tej pracy przygotowywał się solidnie. W niektórych domach zakonnych przez szereg lat wygłaszał konferencje rekolekcyjne. Chętnie przeprowadzał rekolekcje dla seminarzystów; wielkim uznaniem cieszyły się one w seminarium tarnowskim. Ks. Michał był cenionym kierownikiem duchownym. Znana jest jego maksyma: „Kapłan ma być przy ołtarzu aniołem, na ambonie lwem, w konfesjonale barankiem”, którą w całej pełni realizował. Kierownictwo duchowe prowadził też przez korespondencję.
Przez wiele lat służył stowarzyszeniu jako wychowawca licznych księży i braci. Kształtował ich nie tyle słowem, co świadectwem życia. Często powtarzał w swych konferencjach i rozmowach ulubioną dewizę: „Bogu serce, ludziom uśmiech, sobie krzyż” (św. J.M. Vianney). Za ks. Wojciechem Turowskim podkreślał, że kapłan musi mieć szeroki umysł, gorące serce i silną wolę. Ubogacał ich szeroką wiedzą teologiczną, rzadko spotykanym oczytaniem i potężną siłą duchową. Wszyscy nazywali go magistrem lub ojcem. Był wierny stowarzyszeniu i złożonym w nim przyrzeczeniom. Wspólnota zakonna była dla niego domem i rodziną, której był oddany do końca. Sam opowiadał, że kiedy usiłowano go kiedyś usunąć ze stowarzyszenia, jeszcze jako studenta, uparł się, że musi tu zostać i w końcu przełożeni musieli ustąpić.
Cechowała go niezwykła skromność i pogoda, którymi emanował. Był człowiekiem wielkiej kultury osobistej. Odznaczał się wrażliwością na potrzeby drugiego człowieka, ale głównie na jego godność. Stawiał sobie najwyższe wymagania, a przy tym był bardzo pracowity i zdyscyplinowany. Promieniował pogodą ducha, wielkim optymizmem, przyjaznym uśmiechem i zdrowym humorem. Imponował siłą woli i odwagą, którymi porywał innych, zapalał i podtrzymywał. „Czasem huczał jak wicher czy potok górski, kiedy indziej był łagodny jak spadająca rosa” (H. Kietliński).
Niezwykle ściśle rozliczał się z wierności wobec pallotyńskiej konsekracji. Sam kiedyś powiedział: „Przez te moje ręce przeszło tyle pieniędzy z rekolekcji, ale ani jedna złotówka nie przykleiła się do nich” (H. Kietliński). Jego własność osobista mieściła się w jednej walizce. Miał jedną parę butów, w których chodził. Chciał być wolny od rzeczy materialnych, aby łatwiej odbywać podróże apostolskie. Już w testamencie z 3 II 1947 napisał: „Nie posiadam żadnej własności i nie zamierzam jej nabywać czy posiadać! To, czego używam, jest mi użyczone z łaski stowarzyszenia – a więc zostaje w Stowarzyszeniu Księży Pallotynów – dla stowarzyszenia”.
Nie skarżył się nigdy na cierpienia, choć dokuczały mu bardzo. Mówił w szpitalu: „Był czas, kiedy głosiłem Chrystusa słowem. Teraz głoszę Go cierpieniem – to jest trudniejsze, ale to jest potrzebne [...] łatwiej o Krzyżu mówić, ale Krzyż przyjąć i nieść – to jest to, co najbardziej się liczy!”. Gdy zaś dolegały mu duszności, powtarzał: „Pan Jezus też się dusił na krzyżu, umarł z uduszenia, więc i ja mogę podobnie” (H. Kietliński).
Ksiądz Michał był radykalny w wierze, nieustępliwy w nadziei, całkowicie oddany Bogu w miłości. Z niegasnącym zapałem i oddaniem do ostatniej chwili życia służył samemu Bogu i ludziom jako gorliwy kapłan, niezmordowany misjonarz i rekolekcjonista oraz oddany przyjaciel. Fizyczna moc zmarłego była odbiciem jego mocy ducha. Wszędzie było go pełno – przez jego żarliwą modlitwę, wytrwałą pracowitość, potężny głos i słoneczny uśmiech. Wszystko to skłania do stwierdzenia, że ks. Michał był świętym kapłanem, prowadził świątobliwe życie i zasługuje na wyniesienie do chwały ołtarzy.
Jest autorem kilku wierszy, m.in. Wiek mija – ku czci św. Wincentego Pallottiego (WPChK 1996, nr 1, 716-718) i opowiadania Kowal („Kalendarz Królowej Apostołów” 1937, 62-64). Fragmenty jego listów ukazały się w „Naszym Prądzie” (1986, nr 4-9), a konferencje wybrał i opracował Michał Gitner w „Naszej Rodzinie” (Z konferencji Ojca Michała, 1998, nr 11-12, 15) i „Naszym Prądzie” (Pro memoria (myśli), 1983, nr 2, 42-44). Pozostawił wiele konspektów rekolekcji oraz listy i rozważania, a wśród nich dłuższy tekst pt. Ciszę niosę Ci – rozprawę o duchowej, wewnętrznej ciszy.
W swoich pismach dotykał problemu człowieka i Boga. Jako spowiednik i powiernik był uczestnikiem zmagań człowieka ze swoimi słabościami w imię wartości wyższych. Fascynował go człowiek bezgranicznie oddany Bogu, człowiek wolny, niezłomny, mocarny – nieledwie jak Bóg. Wzorem takiego człowieka była Matka Boża, której poświęcił wiele kart w swoich pismach. Nawiązywał do świętych, którzy według niego byli gigantami w pełnieniu woli Bożej i zadań wyznaczonych im przez Kościół. Silni Bogiem, niezłomni i niepokonani przez słabość i szatana. Drugą płaszczyzną, w której obracał się ks. Kordecki to niepojęty Bóg, wychodzący naprzeciw człowiekowi i miłosierny. Był urzeczony Bogiem, jego wielkością, światłością, ale przede wszystkim dobrocią i miłosierdziem (por. Jan Pałyga, Tylko Bóg, Poznań 1992, 258-259).
Fotografia dolna 1: Okres klerycki. AP 1219,4
Fotografia dolna 2: Autoportret. AP 1218,3
Fotografia dolna 3: Rok 1952. AP 1218,4
Fotografia dolna 4: Ołtarzew. Ks. Józef Sadzik (z lewej strony) i ks. Kordecki. Archiwum Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie
Fotografia dolna 5: Dni Pallottiego w Ołtarzewie. Lata 70.te. W pierwszym rzędzie od lewej ks. M. Kordecki i ks. Edmund Boniewicz. AP 1219,3
Fotografia dolna 6: Lata 70.te, Ołtarzew. Od lewej: ks. M. Kordecki, ks. Stanisław Suwała z Paryża i ks. Jan Korycki rektor seminarium. AP 1219,26
Fotografia dolna 7:
Fotografia dolna 8: Pallotyńscy misjonarze wśród duchowieństwa diecezjalnego w Lubszy. W pierwszym rzędzie od lewej: ks. Ludwik Broda SAC, ks. Michał Brzoza miejscowy proboszcz i ks. M. Kordecki
Fotografia dolna 9: W ogrodzie klasztornym sióstr
Fotografie 7-9 pochodzą z Urban A., Ksiądz Michał Kordecki SAC wielki misjonarz i wychowawca pallotyński 1912-1983, Ząbkowice Śląskie 1983, mps, s. 1 (nr 7-8) i 15
Ostatnio zmodyfikowano: 12 stycznia 2015 (uzupełniono 13 kwietnia 2020)
Tekst biogramu: Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów (1915-2012), Ząbki 2013, 278-281
Materiały źródłowe
Ksiądz Michał Kordecki wobec inwigilacji władz komunistycznych
Opowiadano, że kiedyś podsunięto mu do podpisu, w okresie stalinowskim, Apel Sztokholmski. Ksiądz Kordecki obejrzał podaną mu listę, wziął pióro do ręki i napisał: „Wierzę w Jednego Boga. Nigdy nie współpracowałem i nie będę współpracował z bezbożnikami”. I wtedy podpisał podsunięty mu papier. Oczywiście wywołało to wielką konsternację i złość miejscowych władz.
Ksiądz Kordecki miał też szereg przepraw z Urzędem Bezpieczeństwa. Przesłuchiwany, zachowywał tak wielki spokój, że budził zdumienie przesłuchujących go oficerów. Doszło do tego, że jeden z nich wykrzyknął: – Ksiądz nas maltretuje! – Ja – rzekł ksiądz Kordecki szelmowsko się uśmiechając – przecież to ja jestem w waszej mocy. A później dodał: – Człowiek, który wierzy, nie boi się takich przesłuchań. A wy – powiedział uśmiechając się do nich – musicie się jeszcze sporo poduczyć.
Innym razem jego cywilnej odwagi mieli okazję doświadczyć funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa w mieście Ząbkowice Śląskie, kiedy przesłuchiwali go za niecenzuralne wypowiedzi. Tak ich zdenerwował swoim spokojem, iż zaczęli mu grozić, że go wykończą, że zgnije w więzieniu. A on patrzył na nich swoimi stalowymi oczyma, myśląc sobie w duszy: Cóż wy, chłopcy, możecie mi zrobić. Bez woli Bożej ani jeden włos nie spadnie mi z głowy. Miał ich wprawdzie niewiele, ale zawsze… Odzywał się do nich, kiedy chciał, udzielał odpowiedzi od ich zachowania się. – Wolałem – mówił później – tych wrzeszczących, gdyż oni byli prawdziwsi od tych udających dobrych. A w sumie to patrzyłem na nich jak na chłopców, którym polecono wykonać zadanie przesłuchania księdza. Szkoda tylko, że robili to w niewłaściwy sposób.
Dano w końcu spokój widząc, że nie da się go ani przekupić, ani ułagodzić, a tym bardziej zastraszyć. – Ksiądz jest niesamowity – mówili mu czasem na odchodne. A on uśmiechał się po swojemu i patrzył na nich jasnymi oczyma.
Tak najczęściej kończyły się spotkania księdza Kordeckiego z panami ze służb specjalnych.
[Jan Pałyga, Tylko Bóg, Poznań 1992, 34-35]
===========================
Ojciec Michał Kordecki we wspomnieniach i anegdotach
Miał błyskotliwą inteligencję. Uwidaczniała się ona, między innymi w ciętych replikach lub powiedzonkach, które były znane nie tylko w naszych domach, ale i szerzej.
Jeden z ołtarzewskich księży widział, jak Michał spiesząc się do pociągu, który miał za chwilę odjechać, prosił kogoś będącego blisko kasy, by mu kupił bilet. Wtedy rozjazgotała się kobieta stojąca w kolejce krzycząc, że księża są najgorsi, bo myślą, że im się wszystko należy. Na to ksiądz Kordecki swoim tubalnym głosem odpowiedział: – Kiedy na panią patrzę, to mam takie uczucie, jakbym tłustą pluskwę rozgryzł między zębami. Powiedzonko to zrobiło duża karierę w Seminarium. […]
W czasie jazdy pociągiem jeden z młodych ludzi zaczął sobie pokpiwać z łysiny księdza Kordeckiego. Ten spojrzał na niego i jakby od niechcenia zauważył: – A wie pan, gdyby Pan Bóg dał mi pańską głowę, to nałożyłbym na nią portki i przewiązał paskiem. – Pasażerowie w przedziale wybuchnęli śmiechem, a niefortunny dowcipniś szybko się ulotnił. […]
Zaproszony w zastępstwie na rekolekcje do jednego ze zgromadzeń żeńskich, siedząc we własnym pokoju słyszał instrukcję, jakiej udzielała przełożona siostrze, która miała się nim opiekować. – Niech mu siostra da do zrozumienia – mówiła przełożona – żeby mówił krótko i treściwie.
Następnego ranka ksiądz Kordecki wygłosił następującą naukę: – Stosując się do zaleceń siostry przełożonej, które słyszałem przez niedomknięte drzwi, będę mówił krótko. Czy treściwie, osądźcie same. Wyszłyście ze świata – mówił – i świat nic nie stracił, przyszłyście do zakonu i zakon nic nie zyskał. Byłyście głupie i głupie będziecie. Amen. Zapanowała niebywała konsternacja. Matka przełożona cała w pąsach. Ksiądz Kordecki śmiejąc się powiedział: – Nie martwcie się, będę wam głosił konferencje rekolekcyjne. Na przyszłość jednak wystrzegajcie się tego rodzaju instrukcji, a jak będziecie ją już dawały, to dobrze popatrzcie, czy drzwi są zamknięte. […]
[Jan Pałyga, Tylko Bóg, Poznań 1992, 37-38]
W rozmowie na temat modlitwy ktoś powiedział księdzu Kordeckiemu, że nie lubi naprzykrzać się Bogu, powtarzając swoje potrzeby. – Na pewno – odpowiedział – Pan Bóg nie ma sklerozy, żeby nie spamiętał, jak się Go o coś raz poprosiło.
[Pałyga, s. 38-39]
Przygotowując nowicjuszy do życia, ksiądz Kordecki wystawiał ich na różne próby. Jesienią, już nie pamiętam którego roku, nowicjusze zostali wysłani do zrywania jabłek. Przed pracą ksiądz Kordecki zapowiedział im, że nie wolno im jeść zrywanych owoców i dodał z uśmiechem: – Chyba, że powącha je krowa. Nowicjusze bez słowa poszli do pracy, a ksiądz Kordecki wrócił do siebie. Jakież było jego zdziwienie, a potem gniew, kiedy po pewnym czasie przyszedł do kleryków i zobaczył, jak najspokojniej w świecie zajadali jabłka. – Przecież wam zakazałem – powiedział ostrym głosem. – Tak, to prawda – potwierdził odpowiedzialny za organizację pracy kleryk. – To jest wyraźne nieposłuszeństwo! – zagrzmiał ksiądz Kordecki. – Nie, proszę księdza magistra – zaoponował kleryk – ksiądz magister zrobił pewną klauzulę… – Jaką klauzulę? Ksiądz Kordecki patrząc na kleryków, którzy trzymali nadgryzione jabłka w rękach, gwałtownie sobie przypomniał, jaka to mogła być klauzula. Tymczasem kleryk mówił dalej. – Ksiądz magister powiedział nam, że możemy jeść te jabłka, które powącha krowa. Narwaliśmy więc jabłek i daliśmy je powąchać krowie. Po dopełnieniu tego warunku – mówił z udaną powagą kleryk – zgodnie z pozwoleniem zaczęliśmy je konsumować. Jeszcze nie skończył swego wywodu, kiedy ksiądz Kordecki wybuchnął tak potężnym śmiechem, że pasące się w pobliżu konie przysiadły na zadach. A mistrz nowicjatu klepiąc się po udach powtarzał: A to ci dopiero, ale mnie wykiwali… Próba ta przeszła do legendy.
[Pałyga, s. 114-115]
Opracował i przygotował do druku Stanisław Tylus SAC
