Dziś, to jest 9 października 2024, mija rocznica śmierci
:br. Jan Wilczyński (†1981)
br. Wojciech Grobel (†1983)
ks. Jan Kowalski (†1993)
s. Paula Buchwald (†2007)
br. Marian Nowotnik (†2013)
ks. Stanisław Orlikowski (†2021) Wczoraj, to jest 8.10.2024, miała miejsce rocznica śmierci:
Brak wspomnienia zmarłych
W dniu jutrzejszym, to jest 10.10.2024, przypada rocznica śmierci:
Brak wspomnienia zmarłych
PROWINCJA ZWIASTOWANIA PAŃSKIEGODOBSKI Jan (1928 – 2011), ksiądz, misjonarz w Rwandzie 1973-75
Urodził się 24 VI 1928 w Płoszowie, w parafii Radomsko, w diecezji częstochowskiej, w rodzinie rolniczej Józefa i Stanisławy z d. Kołodziej. Według jego opowiadań zaczął od najmłodszych lat odczuwać w sobie powołanie do kapłaństwa, a uzdrowienie, którego doświadczył po ukąszeniu przez żmiję było powodem podjęcia decyzji o zostaniu księdzem („jeśli wyjdzie cało, życie poświęci Matce Bożej”, A. Szutowicz). Decyzja ta stale mu towarzyszyła i dojrzewała w nim. Po ukończeniu gimnazjum w Radomsku rozpoczął naukę w Częstochowskim WSD w Krakowie, podejmując równocześnie naukę w liceum ogólnokształcącym Jana Sobieskiego. Z powodu braków postępu w nauce został usunięty z seminarium. Wstąpił wtedy do zgromadzenia marianów w Warszawie i uczęszczał do warszawskiego liceum, ale i tutaj podobnie, z tych samych przyczyn, musiał opuścić zgromadzenie. Powrócił do Radomska, gdzie pracował jako inspektor w Powiatowej Radzie Narodowej i eksternistycznie ukończył liceum. We IX 1952 wstąpił do pallotynów w Ząbkowicach Śląskich, otrzymując 8 IX sutannę z rąk ks. prowincjała Stanisława Czapli. Pierwszą konsekrację złożył 5 VII 1953 w Ząbkowicach na ręce ks. Józefa Wróbla, a wieczną 5 VII 1957 w Ołtarzewie na ręce ks. Czapli. Studia filozofii i teologii odbywał w Ołtarzewie (1953-59). Pracę seminaryjną napisał pt. Praeambuła Fidei w pracach ks. Mariana Morawskiego TJ (1958). Święcenia kapłańskie otrzymał 11 VI 1959 w Ołtarzewie z rąk bpa Zygmunta Choromańskiego.
Po ukończeniu rocznego studium pastoralnego w Gdańsku pracował w Ząbkowicach Śląskich, a potem w Poznaniu, znowu w Ząbkowicach, Rynie (2 lata), Jaworze, Otwocku (przez 5 lat). Kiedy w polskiej prowincji otwierała się perspektywa misji zagranicznych, podjął starania o wyjazd na misje. Opuścił Polskę w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego 31 V 1973, a do Rwandy na misje ostatecznie przybył 8 VI 1973 – w pierwszej grupie misjonarzy („pierwszej karawanie”) – był tam 2 lata, do 1975. Od IX 1974 przynależał do wspólnoty w Kansi, gdzie proboszczem był ks. Marian Sobczyk. Utrwalał i dokumentował na fotografii pracę misjonarzy i życie miejscowej ludności. Kłopoty zdrowotne ostatecznie skłoniły go do powrotu do kraju, gdzie przeszedł kurację zdrowotną. Mimo tego pozostał do końca życia miłośnikiem Afryki, co wyrażało się choćby w ps. Afrykańczyk, który sam popularyzował. Po wyleczeniu został skierowany do Celin na wikariusza, a stąd do Brzezin k. Choszczna na kapelana sióstr benedyktynek samarytanek i tamtejszego domu opieki społecznej (dla niepełnosprawnych dziewcząt). Do Brzezin przybył 18 VIII 1976 i przebywał tam przez 28 lat, do 2004, przynależąc do domu stowarzyszenia w Szczecinie.
Cieszył się wielką życzliwością wśród ludzi; jego konfesjonał był stale oblegany przez tłumy penitentów. Sam mawiał, że „swoją gorliwością spowiadania psuje szatanowi szyki”. „Chodził w starej sutannie i jeździł wiekowym trabantem”, z którego przez CB codziennie konwersował z Panem Jezusem i kierowcami, poruszając „sprawy życia codziennego, od spraw ludzkich począwszy, a na pogodowych skończywszy. Ze względu na skromny tryb życia nazywano go »prawdziwym księdzem«”. Nawiązywał relacje z wszystkimi ludźmi, utrzymując przyjacielskie kontakty nawet z ateistami. W miarę swych sił i możliwości wspierał ludzi dotkniętych różnymi problemami. Jako nieetatowy kapelan pomagał w duszpasterstwie wojskowym w garnizonach w Choszcznie i Drawnie. Żołnierze „lubili go za jego bezpośredniość, z wieloma utrzymywał kontakt po zakończeniu służby wojskowej, pisali do niego także ich rodzice” (A. Szutowicz). Uczestniczył w wielu uroczystościach wojskowych. Pomagał również w duszpasterstwie w parafii Nawiedzenia NMP w Brzezinach i w parafii św. Jadwigi Królowej w Choszcznie – należał tu do fundatorów nowego kościoła. W Miejskiej Bibliotece Publicznej w Drawnie zorganizował wystawę swoich afrykańskich fotografii, także z wycieczki śladami św. Pawła po Grecji; z pasją fotografował błyskawice. Choć czasem młodzież uznawała go za staroświeckiego, kiedy stosował stare metody wychowawcze, to mimo tego miał swych fanów, a jego rekolekcje i kazania zawsze cieszyły się wielkim zainteresowaniem. Kiedy odchodził z Brzezin, został niesłusznie oskarżony w miejscowej antyklerykalnej gazecie i mimo riposty gazeta ta do tej pory nie odpowiedziała.
Od 23 XII 2004 zamieszkał w Poznaniu, posługując gorliwie w kościele pallotyńskim w konfesjonale, gdzie zawsze można było go spotkać. „I spowiadał tak, i spowiadał. Dzień w dzień. Godzinami! Zawstydzał nas. […] Gdy czasem nie mógł, bo wyjechał albo zachorował, od razu telefony od parafian i nieparafian: »Gdzie jest ksiądz Jan«. Tłumnie przychodzili do niego ci, którzy bali się innych księży. U niego wyczuwali jakąś głęboką dobroć i zrozumienie” (A. Galbas). Przy spowiedzi rozdawał swoje fotografie z papieżem Janem Pawłem II i liczył penitentów. A na jednej z ostatnich kart swojego pamiętnika napisał: „od dwóch miesięcy nie wyspowiadałem nikogo”. Był już wtedy coraz słabszy, bo od jesieni 2010 wyraźnie opadał z sił. Umiał po chrześcijańsku patrzeć na śmierć, mówił o niej i przeżywał ją jako coś radosnego. W swoim testamencie z 1980 napisał: „Przyjmując już teraz moją śmierć, ufam, że Chrystus da mi łaskę owego ostatniego przejścia, czyli Paschy. Ufam też, że uczyni ją pożyteczną dla tej największej sprawy, której staram się służyć: dla zbawienia ludzi, dla ocalenia rodziny ludzkiej, a w niej wszystkich narodów i ludów (wśród nich serce w szczególny sposób się zwraca do mojej ziemskiej Ojczyzny), dla osób, które szczególnie mi powierzył – dla sprawy Kościoła, dla chwały Boga”. Oprócz pallotyńskiej parafii spowiadał jeszcze w farze, odprawiał mszę dla Bractwa Kurkowego, a przede wszystkim dużo się modlił za wszystkich. W kaplicy domowej miał swoje stałe miejsce, w pierwszej ławce po lewej stronie, najbliżej tabernakulum.
W środę 1 VI poprosił o spowiedź, w czwartek odprawiał jeszcze mszę wspólnotową. Zmarł w pierwszy piątek miesiąca 3 VI 2011 w godzinie nabożeństwa do Najświętszego Serca Pana Jezusa we wspólnocie poznańskiej. 8 VI mszy pogrzebowej przewodniczył i homilię wygłosił ks. prowincjał Adrian Galbas. Słowo do uczestników uroczystości pogrzebowych przesłał abp Henryk Hoser, ordynariusz warszawsko-praski, pisząc: „Był [w Rwandzie] krótko, ale kraj pokochał i jego życiorys dzielił się na czas przed i po misji. Człowiek spontaniczny i pasjonat, pozostał misjonarzem po powrocie do ojczyzny i dalej głosił konieczność niesienia Ewangelii »po krańce ziemi«”. Na uroczystości przybyli parafianie z proboszczami z Choszczna i Brzezin oraz benedyktynki samarytanki, pallotynki, wielu mieszkańców Poznania i pallotyni z obydwu polskich prowincji. Został pochowany na cmentarzu Junikowo w Poznaniu, w II kwaterze pallotyńskiej. „W dniu pogrzebu pogoda była upalna, tak jakby jego Afryka przyszła pożegnać Go i podziękować za miłość, jaką na każdym kroku jej okazywał (A. Szutowicz)”. Ks. Jan do końca życia pozostał misjonarzem, głosząc konieczność niesienia Ewangelii wszystkich ludom. Zawsze miał czas, by wysłuchać innych, pocieszyć, powiedzieć dobre słowo i obiecać modlitwę.
Ostatnio zmodyfikowano: 12 stycznia 2015 (uzupełniono 11 października 2016)
Tekst biogramu: Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów (1915-2012), Ząbki 2013, 145-147
Materiały źródłowe
Andrzej Szutowicz, Pamięci „Afrykańczyka”, http://www.choszczno.info.pl (dostęp 11 II 2013)
Dnia 3 czerwca 2011 roku w pierwszy piątek miesiąca zmarł w Poznaniu ks. Jan DOBSKI SAC, „Afrykańczyk”. Msza św. pogrzebowa w intencji śp. ks. Jana została odprawiona w środę 8 czerwca 2011 r. o godz. 10.00 w pallotyńskim kościele pw. św. Wawrzyńca Męczennika w Poznaniu przy ul. Przybyszewskiego 30. Ksiądz Jan Dobski SAC spoczął na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu.
Wśród żałobników obok współbraci i rodziny obecna była skromna reprezentacja parafii pw. Św. Jadwigi Królowej z Choszczna na czele z proboszczem ks. mjr. Andrzejem Lemieszko, był też ks. proboszcz z Brzezin i przedstawiciel Ośrodka Duszpasterstwa Wojskowego. Pochowano człowieka, który był legendą Powiatu Choszczeńskiego. Człowieka barwnego a zarazem kontrowersyjnego. W dniu pogrzebu pogoda była upalna, tak jakby Jego Afryka przyszła pożegnać Go i podziękować za miłość, jaką na każdym kroku jej okazywał.
Urodził się 24 czerwca 1928 roku w Płoszowie koło Radomska w rodzinie rolniczej.
Rodzice, Józef i Stanisława z domu Kołodziej, gospodarowali na czterohektarowym gospodarstwie, oboje, co Ksiądz podkreślał, byli analfabetami. W kilka lat później przyszedł na świat młodszy i jedyny brat Julian. Była to zwykła polska rodzina, w której wypełniano wszelkie powinności wobec „Boga i Ojczyzny”. Ojciec Księdza uczestniczył w obu wojnach, a w 1939 r. dostał się do niewoli radzieckiej, z której udało mu się zbiec, jednak dość niefortunnie, gdyż został schwytany przez Niemców i trafił do obozu jenieckiego. Jego czyny wojenne upamiętniały bojowe odznaczenia. Ksiądz Jan już od najmłodszych lat chciał zostać duchownym. Jak opowiadał pewnego dnia, gdy był w lesie, niespodzianie ukąsiła Go żmija. Zaczął gorączkować, tracił świadomość, czując zagrożenie życia, postanowił, że jeśli przeżyje, swoje życie poświęci Matce Bożej. Odtąd wola zostania księdzem towarzyszyła mu stale. Sześcioklasową szkołę podstawową ukończył podczas okupacji w 1942 roku, następnie w 1944 r. stał się absolwentem obowiązkowej rolniczej szkoły zawodowej. Uczestniczył także w tajnych kompletach, które prowadziła wysiedlona z Gniezna nauczycielka.
Po wyzwoleniu w gimnazjum w Radomsku uzyskał tzw. małą maturę. Następnie wstąpił do Częstochowskiego Seminarium Duchownego w Krakowie, równolegle podjął naukę w LO im. Króla Jana Sobieskiego. Niestety z powodu braku postępów w nauce został usunięty z seminarium. Niezrażony niepowodzeniem wstąpił w Warszawie do księży Marianów i uczęszczał do jednego z warszawskich ogólniaków, również ta próba zostania księdzem z powodu przekształceń strukturalnych w LO skończyła się niepowodzeniem. Powrócił do Radomska, nie przerywając starań o uzyskanie wykształcenia średniego, podjął pracę inspektora w Powiatowej Radzie Narodowej i eksternistycznie został dopuszczony do matury, którą z powodzeniem zdał.
Trafił do księży Pallotynów i ukończył Wyższe Seminarium Duchowe w Ołtarzewie.
Po seminarium podjął usilne starania o wyjazd na misję do Brazylii z takim skutkiem, że w 1973 roku wyjechał z pierwszą polską misją do Rwandy w Afryce, którą był zafascynowany i pobyt na misji uważał za najważniejsze po spowiadaniu ludzi dzieło swego życia. Niemal codziennie wykonywał setki zdjęć, utrwalając i dokumentując pracę misji i życie miejscowej ludności. Ksiądz Jan mówił o sobie, że „jest jedynym księdzem, który nie ma pamięci”. Mimo tej wady, nauczył się miejscowego języka. Nie korzystał z podręczników, jego afrykańskim „nauczycielem – filologiem” był mały tubylczy chłopak, rozmawiając z nim codziennie, krok po kroku, uczył się kolejnych słów. Tego afrykańskiego języka nie zapomniał nigdy. Znał też francuski. Niestety afrykańska misja nie trwała długo. Zaczęły się kłopoty zdrowotne, pasożyty niszczyły organizm, rozwinęła się poważna choroba, rokowania były złe. Po dwóch latach i jednym dniu ks. Jan musiał wrócić do Polski.
Na szczęście wyleczyli Go polscy specjaliści od chorób tropikalnych. Jednak skutki choroby stale dawały o sobie znać, miał przewlekłe dolegliwości gastryczne. Do Afryki nie mógł wrócić, pozostał jej gorącym wielbicielem, co zaowocowało pseudonimem i swoistą legendą, zwany był Afrykańczykiem, sam zresztą popularyzował ten przydomek. Bez wątpienia był mistrzem autoreklamy, a Jego umiejętności w tym zakresie opisane i poddane unaukowieniu stanowiłyby wartościowy przyczynek do wzbogacenia tak modnych dziś nauk o zarządzaniu. Po kuracji rozpoczął pracę jako wikariusz w miejscowości Celiny koło Łukowa, skąd autostopem przyjechał do Brzezin (gm. Drawno). Przyjął posadę kapelana Ośrodka Pomocy Społecznej.
Był niekonwencjonalnym kapłanem, w okolicy cieszył się dużą popularnością znany był z życzliwości, a w szczególności z wielkiej tolerancji dla ludzi. Do konfesjonału, gdzie spowiadał, stały tłumy. Niewierzących uważał za takich samych przyjaciół jak wierzących. Gdy inni księża odmawiali pochówku, on z pełną godnością chował zmarłego. Chodził w starej sutannie i jeździł wiekowym Trabantem. Znali go wszyscy użytkownicy CB, a szczególnie kierowcy TIR-ów, z którymi codziennie gaworzył. Gdy jechał swym Trabantem, był serdecznie pozdrawiany przez mijanych ludzi, odwzajemniał się szczerym uśmiechem. Trabant spełniał też rolę duchową, jeżdżąc nim, konwersował z Panem Jezusem, w tych dyskusjach poruszał sprawy życia codziennego od spraw ludzkich począwszy, a na pogodowych skończywszy. Za sprawą ks.mjr Andrzeja Lemieszko ks. Dobski przez wiele lat dojeżdżał (Trabantem oczywiście) kilkanaście kilometrów z Brzezin do Drawna, gdzie w miejscowej jednostce każdego tygodnia odprawiał mszę św. dla żołnierzy. Bywało, że frekwencja była zaskakująca i do miejscowej „izby modlitwy” nie można było się przecisnąć. Żołnierze – saperzy z drawieńskiej składnicy – lubili księdza Jana głównie za jego bezpośredniość, z wieloma po zakończeniu służby wojskowej utrzymywał kontakt, pisali do niego także ich rodzice. Nie zabrakło Go na uroczystościach wojskowych w Drawnie i w Choszcznie. Znany był z tego, że „zamawiał” bezdeszczową pogodę, co Mu się autentycznie udawało. Pewnego razu przed niedzielną przysięgą w 2. pułku rakiet w Choszcznie od soboty ciągle lało, nawet dowódca pułku zwątpił i powiedział „no teraz i Jan nie pomoże”. Stało się inaczej, tuż przed wyjściem pododdziałów na plac deszcz ustał, po zakończeniu przysięgi rozpadało się na nowo. Był zapalonym fotografem – amatorem, robił tysiące zdjęć, które następnie bezinteresownie rozdawał. Swego czasu w Drawnie lokalnym wydarzeniem stała się wystawa afrykańskich fotografii ks. Jana, którą zorganizowano w miejscowej Miejskiej Bibliotece Publicznej. Podobną wystawę zorganizowano z zdjęć zrobionych przez Niego podczas wycieczki śladami św. Pawła po Grecji. Pasjonował się burzami, fotografował błyskawice, niektóre utrwalone epizody są fantastyczne. Dokumentował życie Jana Pawła II, robiąc zdjęcia bezpośrednio z ekranu telewizora. Wyszła z tego ciekawa dokumentalna fotorelacja. Ksiądz Dobski wielokrotnie fotografował kardynała Stefana Wyszyńskiego, śmiał się, że prawie był prymasowskim fotografem. Wykonał też kilka zdjęć kard. Karola Wojtyły. Opowiadał, że była taka sytuacja, iż za nic nie mógł uchwycić twarzy przyszłego Papieża, który siedział w fotelu w skupieniu ze zwieszoną głową. W pewnym momencie spojrzał na ks. Jana, ten palcem dotykając brody dał znak, by kard. Wojtyła nieco głowę uniósł. Kardynał uśmiechnął się, podniósł głowę i zdjęcie zostało zrobione. Dla ks. Dobskiego sprawa przekonań politycznych była drugoplanowa, liczył się człowiek. Największych ateistów w powiecie nazywał i traktował jak swoich przyjaciół. Sam jednak był fanem Solidarności i Lecha Wałęsy, którego zdjęcie wisiało w pokoju w Brzezinach. Gdy ktoś ze znajomych zaznał nieszczęścia, Ksiądz z własnej woli modlił się za niego na odprawianych przez siebie mszach świętych. Potrafił użyć wszystkich sił, aby pomóc ludziom; znany jest fakt, że poprzez „wychodzenie” pomógł cierpiącemu człowiekowi w skróceniu do kilku dni kilkumiesięcznego czasu wyczekiwania na leczenie specjalistyczne. Wiara ks. Dobskiego była prosta, nie przyjmował filozoficznych pojęć dobra i zła, diabeł był diabłem a anioł aniołem. W swym pojmowaniu Boga bliżej mu było do tradycyjnej i pięknej wiary ludu polskiego niż do mądrych nauk doktorów kościoła. Bywało, że potrafił „palnąć” jakieś dziwaczne skojarzenia czy też porównania. Niestety stosował też stare metody wychowawcze, dlatego był uważany przez młodzież za staroświeckiego. W Drawnie ks. Jan – kaznodzieja miał swoich autentycznych fanów, jego rekolekcje i kazania cieszyły się dużym zainteresowaniem.
Ze względu na skromny tryb życia nazywano go „prawdziwym księdzem”. W Ośrodku w Brzezinach mieszkał w małym pokoiku, gdzie oprócz telewizora i video nic cennego nie było. Dwie stare szafy, zużyty, stojący przy oknie stół i metalowe łóżko, tak wyglądał pokoik księdza z początku XXI w.
Po ponad ćwierćwieczu pracy w Brzezinach odszedł na emeryturę. Niestety w tym czasie został poważnie pomówiony w antyklerykalnej gazecie. O jej „solidności” niech świadczy fakt, że na ripostę broniącą i oczyszczającą księdza Jana, gazeta ta nigdy nie odpowiedziała. Jednostka w Drawnie pożegnała ks. Jana Dobskiego SAC po żołniersku, w „Sali tradycji”. Był uhonorowany odznaką pamiątkową drawieńskiej 7. Okręgowej Składnicy Sprzętu Inżynieryjnego i Materiałów Wybuchowych. Po przeprowadzce zamieszkał w poznańskiej siedzibie księży Pallotynów.
Co ciekawe nie lubił zbytnio książek, a los sprawił, że zamieszkał w miejscu, gdzie mieści się jedno z najsłynniejszych polskich wydawnictw. Możliwe, że przełamał swoje nastawienie do drukowanego słowa, bo stale zaczął zaopatrywać bibliotekę parafialną w różne starsze i nowe publikacje. Misją Jego kapłańskiego życia było spowiadanie ludzi. Skrupulatnie prowadził statystykę swojej pracy. Śmiano się, że dla tych cyfr spowiadał. Ale On traktował to jako swoją wojnę z szatanem. Wierzył głęboko, że tą swoją gorliwością spowiadania psuje szatanowi szyki. Współbrat ks. Jana br. Mirek Myszka SAC napisał: „W Poznaniu pracował przez ostatnie 7 lat, głównie posługując w konfesjonale. Zawsze miał czas, aby pomagać, wysłuchać, udzielać sakramentu pokuty… Wielu wspomina, że znaleźli u ks. Jana pocieszenie, dobre słowo i modlitwę. Dla wielu osób był stałym spowiednikiem, zawsze można było go spotkać w kościele, w konfesjonale ”. Będąc w Poznaniu, nie zapomniał o swoich choszczeńsko-drawieńskich przyjaciołach, nie tylko wspominał ich w modlitwie, ale pamiętał też o życzeniach świątecznych i imieninowych. Szkoda, że nie wszyscy zdołali Go pożegnać. Jego trud służenia drugiemu człowiekowi został w Poznaniu doceniony.
Na pogrzeb przyszło wielu poznaniaków. Mszy świętej przewodniczył i homilię wygłosił przełożony prowincjalny Prowincji Zwiastowania Pańskiego, ks. Adrian Galbas SAC. Do uczestników uroczystości pogrzebowych swoje słowo przesłał Arcybiskup Henryk Hoser SAC, ordynariusz warszawsko-praski, który wspominając ks. Jana, napisał – „Odszedł do Pana śp. ks. Jan Dobski. Łączę się w modlitwie z uczestnikami uroczystości pogrzebowych, wspominając Współbrata, jako uczestnika pierwszej grupy polskich misjonarzy („pierwszej karawany”), udających się do Rwandy. Był tam krótko, ale kraj pokochał i Jego życiorys dzielił się na czas przed i po misji. Człowiek spontaniczny i pasjonat, pozostał misjonarzem po powrocie do ojczyzny i dalej głosił konieczność niesienia Ewangelii „po krańce ziemi”. Teraz, gdy przekroczył horyzonty ziemskiego bytowania, polecamy Go Miłosiernemu Panu Żniwa, by otrzymał „niewiędnący wieniec chwały”. Z błogosławieństwem abp Henryk Hoser SAC, biskup warszawsko-praski.”
Obok pracy w Brzezinach pomagał w pracy duszpasterskiej ks. prob. Andrzejowi Lemieszko z parafii Św. Jadwigi Królowej. Należy do czołowych fundatorów nowego kościoła. Uważał Choszczno za swoje miasto. Mawiał – „Gdy umrę, pochowajcie mnie w Choszcznie, tak aby wokół było dużo miejsca, bo przy moim grobie dziać będą się cuda, przecież ci wszyscy, którym będę pomagał, muszą się gdzieś pomieścić”. Stało się inaczej. Woli swojej nie przekazał współbraciom, spoczął w kwaterze poznańskich Pallotynów. Drawno doceniło ks. Dobskiego jeszcze za życia. Był przecież mieszkańcem tej Gminy. Jego postać jako afrykańskiego misjonarza została wyeksponowana w dziale historycznym miejscowego Spichlerza. Gdy po pogrzebie o śmierci ks. Jana Dobskiego SAC dowiedział się generał Ryszard Żuchowski… były Szef Wojsk Inżynieryjnych MON, powiedział: „Odszedł człowiek wspaniały i niepowtarzalny, miał w sobie taką wielką radość życia. Żal, naprawdę wielki żal czuję.” Długoletnią posługą dla żołnierskiej społeczności Garnizonów Choszczno i Drawno ks. Jan Dobski SAC zasłużył, by po żołniersku zanucić Mu „Śpij kolego w ciemnym grobie, niech się Polska przyśni Tobie.” Mój świat zubożał, bo był mi przyjacielem.
ppłk Andrzej Szutowicz
Ostatni dowódca Garnizonu Drawno
