W obronie ks. Mirosława Drozdka SAC
1. Komunikat Księdza Rektora Wspólnoty na Krzeptówkach
Drodzy Współbracia,
w związku z informacjami przekazywanymi w mass mediach dotyczących ks. Drozdka, pragnę przekazać kilka informacji bezpośrednio „z terenu”:
1. W środę wieczorem, w przeddzień publikacji w „Tygodniku Podhalańskim” uczestniczyłem w spotkaniu z p. Andrzejem Szczepańskim (były major SB), który jednoznacznie stwierdził, iż ks. Drozdek nie był współpracownikiem SB i gotów jest potwierdzić to zarówno w Kurii krakowskiej, jak i w Zarządzie Prowincjalnym, i w razie konieczności w Sądzie.
Szczepański powtórzył to w wywiadzie dla Radia Kraków, które ukazało się także w mass mediach. Cytuję za „Gazetą Krakowską” z dnia 17 lutego: „On nie podpisał żadnego dokumentu o współpracy z SB. Przychodził do nas w sprawach paszportowych, tak samo jak tysiące innych osób. Rozmawiałem z nim, a z rozmów pisałem notatki”.
2. W piątek spotkałem się osobiście z ks. arcybiskupem Dziwiszem w Zakopanem w „Księżówce”. Ks. Dziwisz powiedział m.in. „Mam pełne zaufanie do ks. Drozdka; wiem że musiał się spotykać z pracownikami SB, bo każdy ksiądz, który budował czy wyjeżdżał musiał to robić. Udzielam pełnego poparcia jego linii obrony, którą przyjął. Rozmawiałem też z jednym z posłów z PO, aby sprawy „dzikiej lustracji” podjęto w parlamencie”.
W sobotę rano ks. arcybiskup wraz z ks. nuncjuszem Kowalczykiem odwiedzili Sanktuarium i w krótkiej rozmowie ze mną potwierdzili wcześniejsze stanowisko wyrażone na spotkaniu w Księżówce; dodając iż wizyta ta jest wyrazem solidarności z naszą wspólnotą i Ks. Kustoszem.
3. W piątek wieczorem rozmawiałem kolejny raz z p. Szczepańskim, który wyraził ponownie gotowość potwierdzenia wcześniejszego oświadczenia przed każdą właściwą instancją.
4. Czwartek i piątek w radiu Alex (regionalne) szereg audycji i wywiadów z ludźmi Solidarności, którzy jednoznacznie wyrażają oburzenie i dają świadectwo zaangażowania ks. Drozdka w pomoc i pracę konspiracyjną w okresie stanu wojennego.
5. Parafianie pod przewodnictwem p. Marii Matejowej (w Urzędzie Miasta odpowiada za sprawy kultury) piszą list do ks. proboszcza w jego obronie (list w załączniku) – trwa zbieranie podpisów.
6. W załączniku także list do p. Jureckiego (autora artykułu) jednego z parafian zaangażowanego w działalność społeczną i narodową (autor ponoć nie jest „nadzwyczajnym sympatykiem” ks. kustosza!).
7. Warto wiedzieć, iż „Tygodnik Podhalański” jest własnością spółki AGORA.
Ks. Józef Lasak SAC
Załącznik 1
Zakopane, 16 lutego 2006
Wielebny Ksiądz Proboszcz Parafii pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny Mirosław Drozdek
Społeczność Parafii z Krzeptówek wyraża niniejszym oburzenie w związku z publicznym zniesławieniem Księdza Proboszcza i Kustosza Sanktuarium.
Nikt z nas nie daje wiary owym „rewelacjom” doniesionym na lamach „Tygodnika Podhalańskiego” przez redaktora Jerzego Jureckiego, które powtarzają inne media.
Trudno jest zrozumieć pobudki, którymi kierował się ów redaktor insynuując agenturalną działalność Księdza Proboszcza – Osoby wielce dla Kościoła, Ojczyzny, naszego miasta i parafii zasłużonej, Osoby, o której żaden zdrowy psychicznie człowiek nic jest w stanie powiedzieć złego słowa. To Tobie Księże, zawdzięczamy bezprzykładną działalność duszpasterską, wychowawczą, patriotyczną. Widzimy od 27 lat Twoją pracę, Twoje skromne życie. Potrafiłeś wybudować najpiękniejszy na Podhalu i nie tylko kościół – wotum wdzięczności za ocalenie życia Ojca Świętego. Pokazałeś charyzmat trwania z Matką Bożą przy Ojcu Świętym Janie Pawle II i jego sekretarzu ks. abpie Stanisławie Dziwiszu przez wszystkie lata. Nauczyłeś nas miłości i oddania Im.
I dziś, gdy zbliża się termin jubileuszu cudu, spełnionego przez wstawiennictwo Maryi – Temu, który jak Jan Paweł II, kardynał Stefan Wyszyński, św. Maksymilian Maria Kolbe, również postawił na Maryję, „Tygodnik” przypisuje kłamliwie współpracę z SB. Gdyby owe „rewelacje” zawierały jakiś cień prawdy, to inwigilowani i więzieni ludzie Solidarności, (których byłeś pierwszym wsparciem, pierwszym kapelanem), mający dostęp do swoich teczek ujawniliby zaistniałe fakty, a nie obdarzali Księdza takim, jak to ma miejsce zaufaniem.
To Ksiądz Proboszcz gościł w Sanktuarium wielokrotnie najwyższych dostojników kościelnych i państwowych. U Ciebie zawsze mogli liczyć na wsparcie ludzie dyskryminowani, najbiedniejsi – i tak jest do dzisiaj. Nie bałeś się mówić prawdy. I za tę prawdę, niewygodną dla niektórych wciąż cierpisz.
Wierzymy, że prawda, której jesteś Księże tak gorącym orędownikiem i tym razem zwycięży. Intryganci zaś i ci, którzy dla własnych – dziś niejasnych jeszcze powodów uczynili Ci tak [...], odpowiedzą za tę haniebną działalność.
W czasach „szatana” spełnia się III tajemnica fatimska, ale Kościoła, którego Ksiądz jest wybitnym przedstawicielem, bramy piekielne nie przemogą.
Jesteśmy z Tobą nasz Księże Proboszczu. Przyjmij nasze wyrazy najgłębszego szacunku i wdzięczności za Twoją służbę i szlachetność.
Do wiadomości:
1. Ks. Abp Stanisław Dziwisz, ul. Franciszkańska 3, 31-004 Kraków
2. Ks. Prowincjał OO Pallotynów Zdzisław Słomka, ul. Skaryszewska 12, skr.poczt.255, 03-802 Warszawa IV
3. Ks. Dziekan Stanisław Olszówka, ul. Krupówki 1, 34-500 Zakopane
4. Dyrektor IPN Ryszard Terlecki, ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków
Załącznik 2
Zakopane, 17.02.06
Jerzy Jurecki „Tygodnik Podhalański”
Dot. artykułu w „Tygodniku Podhalańskim” z dnia 16.02.06 na temat ks. Mirosława Drozdka
Z wielkim zaangażowaniem wpisał się Pan w powszechne ataki liberałów i postkomuny na kościół i kapłanów. Metody ma pan te same – założenie, że czytelnicy pisma i parafianie zakopiańskich kościołów są niezdolni do oceniania rzeczywistości, zaś Pana nie obowiązuje poszanowanie prawdy – można snuć przypuszczenia, głosić teorie, oceniać prawdopodobieństwo, manipulować faktami.
Może część młodych i naiwnych w to uwierzy, ale my pamiętamy czasy komuny. Pamiętamy zabiegi i starania ks. Drozdka o budowę Kościoła, o wyjazdy na pielgrzymki, o przyjazd Papieża, a przy tym ciągłą troskę o potrzeby parafian. Pamiętamy, też ile przeszkód trzeba było pokonać w tamtych czasach starając się o budowę Kościoła, czy o paszport.
Trzeba było nieustannie jeździć do władz na rozmowy, podpisywać protokoły, udzielać odpowiedzi na dziesiątki pytań nie związanych z przedmiotem: sprawy. Czy Pan pamięta, że dawny kwestionariusz paszportowy zawierał kilkadziesiąt pytań (6 str. formatu A4) w tym pytania o dalszych krewnych, ich zawód, miejsce pobytu i wyjazdy zagraniczne? Gdy władze odmówiły wydania paszportu zainteresowany musiał jechać na rozmowę na milicję w Nowym Sączu (to na milicji było biuro paszportowe). Z rozmowy spisywano protokół, pytano zaś o wszystko. Ktoś, kto załatwiał tyle spraw, co nasz ks. Drozdek musiał mieć tych kontaktów o wiele więcej i o wiele więcej pytań. Wiadomo również, że kapłanami specjalnie interesowało się UB.
Czy pan będąc dziennikarzem nie wie o tym i robi z tego sensację? Czy słowa pracownika UB zasługują na to, by je cytować a bohaterskie zabiegi naszego księdza o nasze sprawy w trudnych czasach nazywać agenturą?
Może zżera Pana zazdrość, że stanęło „wielkie, pozłacane sanktuarium” (to pańskie określenie) i ksiądz wbrew trudnościom pokonał wszelkie przeszkody, odnosi sukcesy jako organizator, jest ceniony i szanowany jako kapłan, a setki tysięcy pielgrzymów podziwia jego charyzmę, zaangażowanie, umiejętności organizacyjne, poświecenie, bezkompromisowość wobec zła.
Wiem, że spadek poczytności nijakiego pisma popycha do szukania niegodziwych sposobów podniesienia jego sprzedaży, wiem, że wyrokiem sądu zmuszony Pan był przeprosić pokrzywdzonych pańskim pisemkiem ludzi. Wszyscy też pamiętamy baner wiszący w Zakopanem – „Tygodnik Podhalański kłamie”.
Pan zadając pytanie: „Agent czy ofiara?” zasugerował od razu odpowiedź.
Ktoś, kto jest poza Kościołem nie może oceniać pracy kapłana, gdyż nie jest w stanie pojąć duchowego wymiaru jego działań – co udowodnił Pan w swoim artykule.
**********
II. Inicjatywy społeczne mieszkańców Miasta Zakopanego i okolic
Szanowni Państwo!
List mój kieruję do górali, mieszkańców Podhala, członków Związku Podhalan i wszystkich, którym nie jest obojętny własny honor.
Na naszych oczach i w pewien sposób za naszym przyzwoleniem dokonywane są czyny nie tylko godzące w dobre imię ludzi szanowanych na Podhalu. Podważanie autorytetów i sianie społecznego niepokoju, jakiego dopuszcza się redaktor „Tygodnika Podhalańskiego”, narusza dobre imię wszystkich górali i mieszkańców Podhala. „Tygodnik Podhalański”, gazeta lokalna kojarzona z tradycją naszego regionu, jest utożsamiana w społeczeństwie polskim z góralszczyzną. Punkt widzenia prezentowany przez dziennikarzy tygodnika, przez innych odczytywany jest jako punkt widzenia górali.
„Tygodnik Podhalański” istnieje dzięki temu, że go kupujemy oraz korzystamy z niego jako środka reklamy. Dziennikarze, w większości nie pochodzący z Podhala, w pełni korzystają z góralskiej życzliwości i gościnności. W jaki sposób nam za to odpłacają? To nie pierwszy raz, gdy za pośrednictwem „Tygodnika Podhalańskiego”, po Polsce i w świecie rozchodzi się szerokim echem wieść godząca we wszystkich górali. Wydźwięk tak formułowanych i zniekształcanych informacji, jak dopuścił się tego redaktor gazety, obraża nas wszystkich i poniża nas w oczach innych. Mamy prawo domagać się, by gazeta regionalna z godnością pisała o mieszkańcach regionu i dbała o nasze dobre imię.
Jeżeli czujecie podobnie jak ja, że zostały naruszone zasady rzetelnego dziennikarstwa, naruszono dobre imię człowieka i w sposób publiczny poniżono nas wszystkich, bowiem na wszystkich mieszkańców Podhala i czcicieli Matki Boskiej Fatimskiej spada cień manipulacyjnych wypowiedzi redaktorów „Tygodnika Podhalańskiego”, podejmijcie starania, by pokazać, że górale nie są ludźmi, którymi można manipulować i bezkarnie obrażać. Zwracam się do ogłaszających się w tygodniku, aby rozważyli bojkot ekonomiczny gazety. Są inne gazety na terenie Podhala: „Dziennik Polski”, „Na Placówce”, może czas powołać jeszcze jedną gazetę, która będzie dbała o godny obraz Podhala.
Pisząc do mieszkańców, zachęcam do wyrażania swoich opinii na piśmie. Każde dobre słowo i słowo solidarności z Księdzem Kustoszem, będzie dla Niego wsparciem do obrony przed niegodnym atakiem. Listy można przesyłać na adres Sanktuarium na Krzeptówkach:
Kustosz Sanktuarium Matki Boskiej Fatimskiej
Ks. Mirosław Drozdek
ul. Krzeptówki 14
34-500 Zakopane
Jako obywatele mamy prawo do wyrażania swojego sprzeciwu i domagania się reakcji organów państwowych powołanych do stania na straży naszej godności. Sprawą naruszenia naszej godności możemy zainteresować Radę Mediów skupioną przy Premierze RP, Radę Etyki Mediów lub nawet Sąd Rejonowy w Zakopanem:
Sąd Rejonowy w Zakopanem
34-500 Zakopane
ul. Gimnazjalna 13
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
Rada Mediów
Al. Ujazdowskie 1/3
00-583 Warszawa
Rada Etyki Mediów
Dom Dziennikarza
ul. Foksal 3/5
00-366 Warszawa
W Polsce istnieją stowarzyszenia dziennikarzy, których zadaniem jest troska o przestrzeganie zasad etyki dziennikarskiej. Oni również powinni usłyszeć o działaniach przekraczających granice dziennikarstwa i posługujących się manipulacją. My, obywatele mamy obowiązek domagać się reakcji środowisk dziennikarskich:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich
ul. Foksal 3/5
00-366 Warszawa
Każdy z nas, czując się odpowiedzialny za Podhale i tradycję góralską, powinien podjąć działanie w sposób możliwy i domagać się od autora nierzetelnych i etycznie nagannych tekstów, zaprzestania manipulowania informacją. Zwracajmy się więc bezpośrednio do redaktora domagając się godnego postępowania:
„Tygodnik Podhalański”
Jurek Jurecki
ul. Kościuszki 3
34-500 Zakopane
Najskuteczniejszym działaniem dla uświadomienia społeczeństwu, że opinia jednego redaktora nie jest opinią wszystkich górali, jest publikowanie naszych głosów w mediach. Skorzystajmy z dostępnych nam mediów, by zabrać głos i wypowiedzieć swoje zdanie w obronie godności góralskiej. Media, które mogą podjąć działania na rzecz obrony godności Podhala, to: „Nasz Dziennik”, „Dziennik Polski”, Serwis internetowy Watra, Radio Alex:
Nasz Dziennik
Ul. Żeligowskiego 16/20
04-476 Warszawa
Radio Alex
ul. Smrekowa 26a
34-500 Zakopane
Dziennik Polski
ul. Krupówki 48
34-500 Zakopane
Na straży tradycji podhalańskiej postawiliśmy Związek Podhalan. Domagajmy się od władz naszej organizacji podjęcia adekwatnych działań i reakcji na podważanie autorytetu górali:
Starostwo Powiatowe w Nowym Targu
Prezes Związku Podhalan
Jan Hamerski
34-400 Nowy Targ
Al. Tysiąclecia 35
Podaję adresy instytucji, które powinny być zainteresowane troską o dobre dziennikarstwo lub do których można zwracać się w związku z nieetycznym postępowaniem dziennikarzy. Uważam, że jeśli wspólnie będziemy domagać się szacunku dla nas samych, możemy liczyć na sukces.
Z poważaniem
Narcyz Sadłoń
Warszawa, dn. 18 lutego 2006
**********
III. Oficjalne stanowisko Rady Miasta Zakopane
Zakopane, 2006-02-23
Rada Miasta Zakopane wyraża swoje oburzenie publikacją, która ukazała się w „Tygodniku Podhalańskim” z dnia 16 lutego b.r.
Swym artykułem redaktor tygodnika nie tylko naruszył dobre imię Księdza, lecz także stanął przeciwko nam wszystkim, góralom, mieszkańcom Zakopanego i Podhala.
Uważamy, iż redaktor Jurecki, jednocześnie właściciel gazety „Tygodnik Podhalański” przekroczył wszelkie dopuszczalne granice.
Uważamy za konieczne dla dobra Rzeczypospolitej ujawnienie prawdy o czasach PRL, w tym o wszystkich tajnych współpracownikach. Jesteśmy przekonani, że komisja „Pamięć i troska” działająca przy Kurii Metropolitalnej w Krakowie szybko i skutecznie podejmie stojące przed nią zadania.
Zwracamy się do Prezesa IPN o nieudostępnianie dokumentów pseudobadaczom, którzy wykorzystują je do walki z Kościołem.
Oczekujemy, że tą sprawą zajmie się prokurator.
Indeks zmarłych według daty śmierci
Indeks zmarłych z podziałem na lata śmierci
Miejsca spoczynku polskich pallotynów wraz ze zdjęciami
Ci, co odeszli ze Stowarzyszenia
Więzi Kardynała Franciszka Macharskiego z pallotynami
Rocznice pallotyńskich wydarzeń
Ks. Stanisław Jurkowski SAC, duszpasterz polonijny we Francji
Liber mortuorum w latach 2020-2024. Przeszłość i przyszłość
1. Krótka historia strony Liber mortuorum
a) Pierwsze biogramy zmarłych pallotynów ukazały się na stronie internetowej WSD Ołtarzew w styczniu 2007 r. Autorem ich był ks. Janusz Dyl SAC, który tworzył je pod niezrealizowaną przez niego „Księgę zmarłych pallotynów”. W maju 2009 r., wraz z przebudową strony internetowej, zostały one zastąpione życiorysami, które również pochodziły z książki ks. Dyla pt. Pallotyni w Polsce w latach 1907-1947, Lublin 2001, s. 397-475. Te krótkie biogramy zostały doprowadzone do lat 1998-99 (nie były też kompletne i nie uwzględniały członków Regii Miłosierdzia Bożego). Od tego czasu ks. Stanisław Tylus SAC sporządził Indeks zmarłych według daty śmierci i dołączył wszystkie brakujące życiorysy zarówno z obu polskich prowincji, jak i Regii Miłosierdzia Bożego. Na stronie Seminarium ołtarzewskiego biogramy te istniały do 2013 r.
b) Nowe, obecnie istniejące biogramy zmarłych pallotynów, zostały napisane przez ks. Stanisława Tylusa SAC. W 2011 r. zostały one umieszczone na stronie http://www.pallotyni.pl, pod nazwą LIBER MORTUORUM. Początkowo były to tylko biogramy polskich pallotynów i przełożonych generalnych Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego oraz życiorysy pallotynek. Poszerzona i poprawiona ich wersja (ale bez pallotynek i przełożonych generalnych pallotynów) została opublikowana drukiem (Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów 1915-2012, Ząbki 2013, ss. 694).
c) W latach 2013-15 strona Liber mortuorum (http://pallotyni.eu/Liber.mortuorum/zmarli_index.php) została poszerzona o życiorysy pallotynów i pallotynek pochodzenia polskiego oraz ekspallotynów, którzy zmarli jako księża diecezjalni lub w innym instytucie życia zakonnego. Od listopada 2014 r. dołączone zostały też biogramy pallotynek pracujących w Polsce lub pochodzących z terenów polskich, jak również ich przełożone generalne. W 2015 r. rozszerzono zakres przedmiotowy strony o nowe kategorie: Słudzy Boży spoza Polski i Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich. Niezależnie od tego uaktualniane były kategorie Polskich pallotynów i Pallotynek, którzy odeszli do wieczności w okresie lat 2013-15. W celu szybszego znalezienia poszukiwanego biogramu przemodelowano Indeks zmarłych według daty śmierci oraz sporządzono nowy Alfabetyczny indeks zmarłych oraz Indeks zmarłych z podziałem na lata śmierci.
d) W listopadzie 2017 r. strona została umieszczona w domenie https://LiberMortuorum.pl/
skąd jej zawartość jest dostępna w serwisach takich jak: http://www.pallotyni.pl, http://sac.org.pl
e) W 2015 r. strona Liber mortuorum aktualizowana była kilkanaście razy. Pojawiło się na niej 88 nowych biogramów, głównie pallotynek (65). Tego roku, praktycznie w 50% istniejących biogramów, zostały wprowadzone liczne uzupełnienia i poszerzenia, a także poprawiono zauważone błędy. Zmiany w poszczególnych biogramach sygnalizowane są informacjami naniesionymi pod konkretnym biogramem. Pod określeniem Zmienione lub Uzupełnione biogramy autor ma na myśli nie tylko istotną lub większą partię zmian, ale i pewne drobne informacje, które pojawiały się niezależnie od ich zaznaczenia. W 2016 r. dodano 28 nowych biogramów, zaś w 2017 r. pojawiło się 14 biogramów.
2. Stan aktualny biogramów
a) W latach 2022-2023 strona Liber mortuorum poszerzyła się o łącznie o 24 biogramy, z których 23 to nowe biogramy polskich pallotynów: ks. Charchut Stanisław (†9 II 2022), ks. Daniel Leszek (†20 III 2022), ks. Tomasiński Tadeusz (†1 VI 2022), ks. Matuszewski Stanisław (†23 VI 2022), br. Mystkowski Mieczysław (†1 VII 2022), br. Szporna Wojciech (†5 X 2022), ks. Stasiak Władysław (†29 X 2022), ks. Bławat Anastazy (†1 I 2023), ks. Szczotka Marian (†28 I 2023), ks. Jurkowski Stanisław (†10 II 2023), ks. Czaja Piotr (†25 II 2023), ks. Szczepański Józef (†19 V 2023), ks. Bazan Tadeusz (†15 VI 2023), ks. Borowski Tomasz (†20 VI 2023), ks. Kantor Stanisław (†20 VI 2023), br. Kubiszewski Jan (†3 X 2023), ks. Wierzba Jacek (†21 XI 2023), ks. Kozłowski Józef (†26 XI 2023), ks. Rembisz Zbigniew (†7 XII 2023), ks. Bober Szczepan (†24 XII 2023). Ukazał się również jeden biogram przełożonych geberalnych i biskupów - bp Freeman Séamus (†20 VIII 2022).
Tabela. Stan aktualny biogramów na koniec grudnia 2014-2024 r.
Kategorie pallotyńskich biogramów | XII | XII | XII | XII |
XII |
XII |
XII |
XII 2021 |
XII 2022 |
XII 2023 |
2024 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Polscy pallotyni | 368 | 377 | 387 | 395 | 401 | 404 | 419 | 431 | 442 | 455 | +3 |
Pallotyni polskiego pochodzenia (*) | 14 | 16 | 18 | 18 | 18 | 18 | 18 | 18 | 18 | 18 | |
Przełożeni generalni i biskupi | 19 | 19 | 20 | 22 | 23 | 25 | 25 | 26 | 27 | 27 | |
Słudzy Boży spoza Polski | -- | 5 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | |
Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich (✺) | -- | 7 | 11 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | |
Ekspallotyni (**) | 23 | 23 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | |
Pallotynki (przełożone generalne i siostry pracujące w Polsce lub pochodzące z terenów polskich zostały oznaczone znakiem ☼) | 47 | 112 | 113 | 114 | 118 | 122 | 127 | 130 | 130 | 130 | |
Przyjaciele SAC i ci, co odeszli od Stowarzyszenia | -- | -- | 7 | 8 | 8 | 8 | 9 | 9 | 9 | 9 | |
Razem | 471 | 559 | 587 | 601 | 612 | 621 | 642 | 658 | 670 | 683 | +3 |
b) W latach 2018-2021 strona Liber mortuorum poszerzyła się o 24 nowych biogramów. W grupie Polskich pallotynów i Pallotynek znalazły się następujące biogramy: s. Speransa Joniec (†11 II 2018), s. Teresa Matula (†1 VI 2018), ks. Jerzy Maj (†24 VI 2018), br. Jan Bandoszek (†28 VII 2018), ks. Tadeusz Płonka (†24 VIII 2018), ks. Bogdan Kusznir (†26 VIII 2018), s. Majola Rataj (†6 XI 2018) , s. Jadwiga Waszczeniuk (†17 XI 2018), ks. Józef Świerkosz (†20 XII 2018) , ks. Andrzej Biernacki (†23 XII 2018), s. Władysława Sitarz (†27 IV 2019) , s. Helena Szaniawska (†22 VII 2019), ks. Witalij Wezdeckij (†24 VIII 2019), s. Martyna Gumul (†9 IX 2019), s. Estera Stachnik (†20 IX 2019), ks. Kazimierz Czulak (†29 IX 2019), br. Tadeusz Wojciechowski (†12 XII 2019), ks. Stanisław Kobielus (†3 I 2020), br. Jan Cuper (†18 II 2020), ks. Józef Żemlok (†16 III 2020) i ks. Józef Liszewski (†18 III 2020). ks. Żemlok Józef (†16 III 2020), ks. Liszewski Józef (†18 III 2020), ks. Kantor Wiesław (†5 V 2020), ks. Latoń Jan (†7 V 2020), s. Wołosewicz Wirginitas (†17 V 2020), s. Hetnał Maria (†14 VI 2020), s. Otta Agnieszka (†15 VII 2020), ks. Korycki Jan (†31 VII 2020), ks. Szewczul Jerzy (†6 X 2020), s. Smentoch Kryspina (†14 X 2020), s. Suchecka Zofia (†19 X 2020), ks. Domagała Stefan (†24 X 2020), ks. Dragiel Mirosław (†30 X 2020), ks. Pytka Kazimierz (†5 XI 2020), ks. Domański Ryszard (†10 XI 2020), ks. Młodawski Grzegorz (†22 XI 2020), ks. Lisiak Józef (†27 XII 2020), s. Klekowska Mariola (†27 XII 2020), ks. Dzwonkowski Roman (†30 XI 2020), s. Wojtczak Urszula (†9 I 2021), ks. Błaszczak Jerzy (†15 I 2021), ks. Rykaczewski Tadeusz (†9 II 2021), ks. Czulak Antoni (†23 IV 2021), ks. Daniel Edward (†17 IV 2021), s. Gojtowska Agnieszka (†27 V 2021), ks. Nowak Kazimierz (†14 V 2021), s. Pruszyńska Zefiryna (†1 V 2021), ks. Zając Jan (†4 VII 2021), ks. Kot Jan (†8 VII 2021), ks. Mugobe Banuni Ignace (†26 VII 2021), ks. Kończak Jan (†11 VIII 2021), ks. Stachera Kazimierz (†24 VIII 2021), ks. Orlikowski Stanisław (†9 X 2021) i br. Dziczkiewicz Franciszek (†21 X 2021). Grupę Przełożonych Generalnych i pallotyńskich biskupów reprezentują: bp Konrad Walter (†20 IX 2018), bp Thomas Thennatt (†14 XII 2018), bp Alojzy Orszulik (†21 II 2019) i abp Hoser Henryk (†13 VIII 2021).
c) W latach 2018-19 autor strony przeprowadził kwerendę materiałów zawartych w archiwum domu pallotyńskiego w Gdańsku (dom przy ul. Elżbietańskiej). Niezależnie od tego, trwała kwerenda materiałów w Archiwum Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie. Szerokiemu badaniu poddawane były materiały, które autor strony pozyskał wcześniej w Archiwum Generalnym Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Rzymie, w Archiwum Regii Miłosierdzia Bożego w Paryżu i w Archiwum Sekretariatu Prowincji Zwiastowania Pańskiego w Poznaniu. Wiele nowych informacji autor otrzymał od osób prywatnych i instytucji. Istniejące biogramy są systematycznie wzbogacane o fotografie, zarówno portretowe, jak i grupowe (sytuacyjne). Zdjęcia pochodzą głównie ze zbiorów Archiwum Prowincji Chrystusa Króla, ale i wielu osób prywatnych, którym pragnę jeszcze raz serdecznie podziękować
3. Zrealizowane plany z ubiegłych lat (zapowiadane i niezapowiadane)
a) Z dniem 12 stycznia 2015 r. zostały wymienione na stronie Liber mortuorum wszystkie dotychczasowe wersje życiorysów pallotynów polskich zmarłych do 2012 r. W ich miejsce wprowadzono biogramy zaczerpnięte z publikacji autora strony (Tylus Stanisław, Leksykon polskich pallotynów 1915-2012, Ząbki 2013). Inne kategorie pozostały bez zmian.
b) Zgodnie z zapowiedziami od sierpnia 2015 r. włączane są stopniowo do strony Liber mortuorum biogramy niemieckich pallotynów, działających przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich. Na chwilę obecną włączono biogramy 13 niemieckich pallotynów, umieszczając przy ich nazwisku symbol ✺.
c) Spośród nie sygnalizowanych wcześniej zmian na stronie Liber mortuorum pojawiła się od maja 2015 r. nowa grupa biogramów, to jest pallotyńskich sług Bożych spoza Polski. Obecnie w jej ramach można znaleźć 6 biogramów. Są to życiorysy: bł. Richarda Henkesa (†1945), bł. Elisabetty Sanny Porcu (†1857), Josefa Englinga (†1918), Josefa Kentenicha (†1968), Franza Reinischa (†1942) i bpa Heinricha Vietera (†1914).
d) Wśród nowych inicjatyw, nie sygnalizowanych wcześniej, należy wymienić dział Materiały źródłowe. Dział ma za zadanie poszerzać naszą wiedzę na temat życia i działalności zmarłego.
e) Dołączono również Miejsca spoczynku polskich pallotynów. Jest to alfabetyczny układ według miejsc pochówków, w których złożono zmarłych Współbraci. Obejmuje zarówno obszar Polski, jak i całego świata. Na końcu listy umieszczono też miejsca pochówków pallotynów z niemieckiej Prowincji Świętej Trójcy, spoczywających na ziemi polskiej, pallotynek i ekspallotynów. Pierwotna wersja została umieszczona 31 października 2015 r.
f) W styczniu 2016 r. umieszczono na stronie Liber mortuorum biogram ks. Antoniego Słomkowskiego †1982, kapłana archidiecezji gnieźnieńskiej, profesora i rektora KUL (i materiały źródłowe, którymi są jego wspomnienia na temat kontaktów z pallotynami), zapoczątkowując w ten sposób grupę przyjaciół SAC. Grupa aktualnie obejmuje 8 nazwisk i będzie ona stopniowo realizowana w najbliższych latach.
g) Uzupełniono i poszerzono biografie w kategorii Niemieccy pallotyni działający przed 1945 r. na obecnych ziemiach polskich i Pallotyńscy słudzy Boży spoza Polski. Kontynuowane będą dalsze prace nad uzupełnianiem i poszerzaniem dotychczasowych biogramów, bowiem kwerenda materiałów archiwalnych dostarcza wiele nowych i nieznanych do tej pory informacji.
h) Na początku 2016 r. dołączono do strony Liber mortuorum zestawienie chronologiczne, które zostało zatytułowane: Rocznice pallotyńskich wydarzeń przypadających w 2016 roku. Autor strony zestawił wydarzenia, jakie dokonały się w latach: 1916 (100 lat temu), 1941 (75 lat temu), 1966 (50 lat temu) i 1991 (25 lat temu). W 2020 r. w miejsce w.w. Rocznic pojawi się Kalendarium pallotyńskie, które autor systematycznie publikuje na swoim profilu FB - https://www.facebook.com/profile.php?id=100012227057005.
i) Spośród innych planów zrealizowanych planów było zakończenie Kalendarium dziejów Regii Miłosierdzia Bożego (1946-2019).
5. Uwagi i prośba o materiały
Wszystkich zainteresowanych biogramami zmarłych pallotynów lub pallotynek proszę o ewentualne spostrzeżenia i uwagi dotyczące treści biogramu lub innych kwestii. Ponadto zachęcam Wszystkich do przekazywania fotografii, informacji lub materiałów (jeśli trzeba, oczywiście do zwrotu) na adres e-mailowy: stansac@wp.pl lub listownie na adres: Pallotyński Instytut Historyczny, ul. Skaryszewska 12, 03-802 Warszawa.
Stroną techniczną Liber mortuorum już od 15 lat (od 2009 r.) zajmuje się Pan Donat Jaroszewski. Za lata współpracy, cierpliwość i wszelaką pomoc w tym zakresie jestem Mu bardzo wdzięczny.
Warszawa 28 I 2024
Stanisław Tylus SAC
Publikacja Leksykon polskich pallotynów zawiera 356 biogramów polskich pallotynów zmarłych w latach 1915-2012. W książce został zastosowany układ alfabetyczny. Do biogramów zostały dołączone fotografie portretowe. Pod każdym biogramem została zamieszczona literatura, zawierająca bibliografię przedmiotową. Publikację zamyka indeks osobowy.
Podstawę źródłową niniejszej pracy stanowią akta osobowe zgromadzone w: Archiwum Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie, Archiwum Sekretariatu Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie, Archiwum Regii Miłosierdzia Bożego w Paryżu, Archiwum Generalnym Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Rzymie i Archiwum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W pracy zostały uwzględnione „Wiadomości Polskiej Prowincji SAK” (do 1993), „Wiadomości Prowincji Chrystusa Króla” (1993-2012), „Annuntianda. Biuletyn Prowincji Zwiastowania Pańskiego SAK” (1994-2012). Pomocne okazały się katalogi stowarzyszenia i prowincji polskich, czasopisma wydawane przez pallotynów i kroniki poszczególnych domów. Nie bez znaczenia były również relacje ustne żyjących członków stowarzyszenia i przedstawicieli rodzin zmarłych.
Zmarli współbracia tworzyli pallotyńską historię i byli nieomal wszechobecni w wielu dziedzinach polskiej kultury XX-XXI w., np. w nauce, literaturze i wszelkiego rodzaju piśmiennictwie oraz w działalności edukacyjnej, wychowawczej i wydawniczej, a także w pracach na rzecz emigracji, misji i apostolstwa świeckich. Pośród nich są postacie bardzo znane, które wywarły duży wpływ na dzieje Kościoła polskiego, m.in.: ks. Alojzy Majewski, ks. Wojciech Turowski czy Sł. B. ks. Stanisław Szulmiński, albo przeszły do historii Polski dzięki wielkiej miłości do Ojczyzny, jak Bł. ks. Józef Stanek czy ks. Franciszek Cegiełka i wielu innych.
Jednak w Leksykonie znajdują się nie tylko ci najwięksi, ale wszyscy, którzy żyli i działali w polskich strukturach stowarzyszenia w kraju i poza nim. O każdym z nich, nawet najskromniejszym bracie, kleryku czy nowicjuszu, możemy dowiedzieć się wszystkiego, co można było wydobyć ze źródeł i opracowań.